دنیای نقل و انتقالات مالی بین‌المللی برای دهه‌ها تحت سلطه یک نام بود: سوئیفت (SWIFT). این سیستم مانند یک ریش‌سفید قابل اعتماد، ارتباطات مالی بانک‌ها را در سراسر جهان ممکن می‌ساخت. اما با ظهور فناوری بلاک چین، رقیبی جوان، سریع و جسور به نام ریپل (Ripple) پا به میدان گذاشت و مدعی شد که می‌تواند این بازی قدیمی را برای همیشه تغییر دهد. این مقاله به مقایسه بررسی تفاوت های ریپل و سوئیفت می‌پردازد.
تفاوت ریپل و سوئیفت فقط یک بحث فنی نیست؛ بلکه نبردی بر سر آینده پول و چگونگی جابجایی آن در دنیای دیجیتال است. در ادامه، هر دو سیستم را زیر ذره‌بین قرار می‌دهیم، مزایا و معایبشان را بررسی می‌کنیم و در نهایت به شما نشان می‌دهیم که چگونه می‌توانید بخشی از این انقلاب مالی باشید.
سوئیفت (SWIFT) یا انجمن ارتباطات مالی بین بانکی جهانی (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications)، یک شبکه پیام‌رسانی امن است که توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی برای ارسال و دریافت اطلاعات، مانند دستورالعمل‌های انتقال پول، استفاده می‌شود. سوئیفت که در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد، خود پول را جابجا نمی‌کند، بلکه فقط دستور پرداخت را از بانکی به بانک دیگر ارسال می‌کند.
فرایند انتقال پول با سوئیفت را می‌توان به ارسال یک نامه سفارشی تشبیه کرد. بانک شما پیامی را برای بانک مقصد می‌فرستد و این پیام ممکن است برای رسیدن به مقصد، از چندین بانک واسطه عبور کند. این فرایند اگرچه امن و استاندارد است، اما معمولاً زمان‌بر و پرهزینه است و ممکن است بین ۳ تا ۵ روز کاری طول بکشد.
اعتماد و امنیت بالا: پنج دهه تجربه، سوئیفت را به استانداردی قابل اعتماد در صنعت بانکداری تبدیل کرده است. سیستم‌های امنیتی چندلایه آن، تراکنش‌ها را در برابر تهدیدات سایبری محافظت می‌کند.
پوشش جهانی: حضور در تمامی کشورهای دنیا و ارتباط با تقریباً تمام بانک‌های بزرگ، سوئیفت را به گزینه‌ای بی‌بدیل برای انتقالات بین‌المللی تبدیل کرده است.
استانداردسازی: سوئیفت پروتکل‌ها و استانداردهای یکسانی را در سراسر جهان ایجاد کرده که باعث کاهش خطاها و سوءتفاهم‌ها شده است.
سرعت پایین: انتقال پول از طریق سوئیفت معمولاً بین ۱ تا ۵ روز کاری طول می‌کشد. این تأخیر در عصر دیجیتال که همه چیز در ثانیه‌ها انجام می‌شود، قابل قبول نیست.
هزینه‌های بالا: وجود بانک‌های واسطه و فرایندهای پیچیده، هزینه‌ای بین ۱۰ تا ۵۰ دلار یا حتی بیشتر برای هر تراکنش ایجاد می‌کند.
شفافیت محدود: فرستنده معمولاً نمی‌داند پولش در چه مرحله‌ای از انتقال قرار دارد و چه زمانی به مقصد خواهد رسید.
ریپل یک شرکت فناوری آمریکایی است که با استفاده از تکنولوژی بلاک چین، یک شبکه پرداخت جهانی به نام ریپل‌نت (RippleNet) را ایجاد کرده است. اما هدف اصلی ریپل چیست؟ فراهم کردن بستری برای انتقالات مالی فوری، ارزان و مطمئن در سراسر جهان است، چه برای بانک‌ها و چه برای افراد.
برخلاف سوئیفت که تنها یک شبکه پیام‌رسان است، ریپل‌نت هم پیام و هم ارزش (پول) را به صورت همزمان منتقل می‌کند. این شبکه از یک ارز دیجیتال به نام XRP به عنوان یک پل ارتباطی برای تبدیل سریع ارزهای مختلف به یکدیگر استفاده می‌کند تا نقدینگی را تسهیل کرده و هزینه‌ها را کاهش دهد.
درک تفاوت این سه مفهوم کلیدی است. ریپل (Ripple) نام شرکت سازنده است. ریپل‌نت (RippleNet) شبکه‌ای است که مؤسسات مالی برای انجام تراکنش‌ها به آن متصل می‌شوند. XRP نیز ارز دیجیتالی است که می‌تواند در این شبکه برای تسویه حساب‌های فوری به کار رود.
یک مؤسسه مالی می‌تواند از ریپل‌نت بدون استفاده از XRP نیز استفاده کند، اما استفاده از XRP به عنوان ارز واسط، سرعت را به چند ثانیه و هزینه را به چند سنت کاهش می‌دهد. این نوآوری، بزرگترین برگ برنده ریپل در مقابل سیستم سنتی سوئیفت است.
سرعت فوق‌العاده: تراکنش‌ها در عرض ۳ تا ۵ ثانیه تسویه می‌شوند. این سرعت، تجربه کاربری را به کلی متحول می‌کند.
هزینه ناچیز: هزینه هر تراکنش کمتر از ۰.۰۱ دلار است که آن را برای انتقالات کوچک نیز اقتصادی می‌سازد.
شفافیت کامل: کاربران می‌توانند وضعیت تراکنش خود را به صورت لحظه‌ای ردیابی کنند.
دسترسی ۲۴/۷: برخلاف سوئیفت که محدود به ساعات کاری است، ریپل‌نت همیشه فعال است.
پذیرش محدود: هنوز تعداد بانک‌هایی که از ریپل استفاده می‌کنند، به مراتب کمتر از سوئیفت است.
نوسانات قیمت XRP: ارزش XRP در بازار، نوسانات زیادی دارد که برای مؤسسات مالی نگران‌کننده است.
مسائل قانونی: ریپل در حال حاضر با SEC آمریکا درگیر دعوای قضایی است.
برای درک بهتر تفاوت ریپل و سوئیفت، بیایید ویژگی‌های کلیدی آن‌ها را در یک جدول مقایسه کنیم. این جدول به شما کمک می‌کند تا به سرعت تفاوت‌های بنیادین این دو سیستم را مشاهده کنید.
| ویژگی | ریپل (RippleNet) | سوئیفت (SWIFT) |
| فناوری اصلی | دفتر کل توزیع شده (DLT) / بلاک چین | شبکه پیام‌رسانی متمرکز |
| سرعت تراکنش | ۳ تا ۵ ثانیه | ۱ تا ۵ روز کاری |
| هزینه تراکنش | بسیار پایین (کمتر از ۰.۰۱ دلار) | بالا (۱۰ تا ۵۰ دلار یا بیشتر) |
| ارز واسط | XRP (اختیاری اما کارآمد) | ارزهای فیات (دلار، یورو و…) |
| شفافیت | ردیابی آنی و شفاف تراکنش | محدود و وابسته به بانک‌های واسطه |
| دسترسی | همیشه فعال | محدود به ساعات کاری بانک‌ها |
| ساختار | غیرمتمرکز (Decentralized) | متمرکز |
حالا که با پتانسیل ریپل و ارز دیجیتال آن یعنی XRP آشنا شدید، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید: خرید ارز دیجیتال چگونه است؟ این بخش یک راهنمای کامل برای شماست تا بتوانید اولین قدم را برای ورود به این دنیای هیجان‌انگیز بردارید.
فرآیند خرید ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم یا ریپل در ایران بسیار ساده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. شما می‌توانید به راحتی و با استفاده از کارت بانکی خود، این کار را انجام دهید. مراحل کلی به شرح زیر است. دقت کنید که قیمت ریپل دائما نسبت به دلار در حال تغییر است و نرخ ثابتی ندارد.
اولین قدم، انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال معتبر ایرانی است. پس از ورود به سایت صرافی، باید مراحل ثبت نام در صرافی را طی کنید که معمولاً شامل وارد کردن شماره موبایل و یک رمز عبور است.
برای اینکه بتوانید باریال خرید کنید، باید فرآیندی به نام احراز هویت یا KYC را تکمیل کنید. این فرآیند برای جلوگیری از پولشویی و کلاهبرداری الزامی است و معمولاً شامل ارسال تصویر کارت ملی، کارت بانکی و یک عکس سلفی با دست‌نوشته است.
پس از تایید مدارک شما توسط صرافی که معمولاً چند ساعت بیشتر طول نمی‌کشد، حساب کاربری شما برای انجام معامله آماده خواهد بود.
پس از تکمیل احراز هویت، می‌توانید حساب خود را شارژ کنید. این کار از طریق درگاه پرداخت بانکی و با استفاده از همان کارتی که در مراحل احراز هویت ثبت کرده‌اید، انجام می‌شود. به این مرحله واریز ریالی گفته می‌شود.
با شارژ شدن کیف پول ریالی شما در صرافی، می‌توانید به بخش «خرید و فروش» یا «بازارها» بروید. در آنجا، لیست ارزهای دیجیتال مختلف را مشاهده خواهید کرد. کافیست XRP یا هر ارز دیگری که مد نظر دارید را پیدا کرده، مقدار مورد نظر را وارد و روی دکمه خرید کلیک کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای آموزش خرید ارز دیجیتال از صرافی مقاله موردنظر را مطالعه کنید.
یک روش دیگر، خرید تتر (Tether) است. تتر یک استیبل کوین با ارزش ثابت تقریباً معادل یک دلار آمریکاست. شما می‌توانید ابتدا با ریال، تتر بخرید و سپس با استفاده از تتر، در بازارهای جهانی صرافی اقدام به خرید ریپل کنید. این روش به شما دسترسی به جفت‌ارزهای بیشتری را می‌دهد.
پس از خرید ارز دیجیتال، دارایی شما در کیف پول صرافی نگهداری می‌شود. برای امنیت بیشتر، به خصوص اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید، بهتر است دارایی خود را به یک کیف پول دیجیتال شخصی منتقل کنید. کیف پول‌ها در دو نوع اصلی نرم‌افزاری (اپلیکیشن موبایل یا دسکتاپ) و سخت‌افزاری (یک دستگاه فیزیکی) وجود دارند.
از معروف‌ترین کیف پول‌های نرم‌افزاری می‌توان به تراست والت (Trust Wallet) و متامسک (MetaMask) اشاره کرد. برای انتقال، کافیست آدرس کیف پول شخصی خود را در بخش «برداشت» صرافی وارد کرده و عملیات انتقال را تایید کنید. همیشه قبل از انتقال، آدرس را چند بار چک کنید تا از صحت آن مطمئن شوید.
امنیت در دنیای کریپتو حرف اول را می‌زند. همیشه از یک رمز عبور قوی و منحصر به فرد برای حساب صرافی خود استفاده کنید و قابلیت تایید دو مرحله‌ای (2FA) را فعال نمایید. هرگز اطلاعات ورود یا کلمات بازیابی کیف پول خود را در اختیار دیگران قرار ندهید.
مراقب پیام‌ها و ایمیل‌های جعلی که از شما اطلاعات می‌خواهند (فیشینگ) باشید. برای خرید ارز دیجیتال، فقط از وبسایت‌های رسمی صرافی‌های معتبر استفاده کنید. به یاد داشته باشید که مسئولیت حفاظت از دارایی‌های دیجیتال در نهایت بر عهده خود شماست.
میدان نبرد بین ریپل و سوئیفت، یک بازی با حاصل جمع صفر نیست که در آن فقط یک برنده وجود داشته باشد. آینده سیستم پرداخت جهانی به احتمال زیاد ترکیبی از رقابت، نوآوری و حتی همکاری خواهد بود. هر دو بازیگر در حال تطبیق خود با دنیای جدید هستند و استراتژی‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند.
سوئیفت به عنوان غول باسابقه، بیکار ننشسته و با پروژه‌هایی مانند SWIFT Go برای پرداخت‌های سریع و کم‌هزینه و همچنین آزمایش پلتفرمی برای اتصال ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)، در حال مدرن‌سازی خود است. استراتژی سوئیفت، حفظ جایگاه محوری خود از طریق سازگاری با فناوری‌های جدید است، نه جایگزینی کامل زیرساختش.
از سوی دیگر، ریپل نیز فراتر از پرداخت‌های بین‌المللی حرکت می‌کند. این شرکت به طور فعال در حال همکاری با بانک‌های مرکزی برای راه‌اندازی CBDCها بر بستر نسخه‌ای خصوصی از XRP Ledger است و خود را به عنوان یک شریک فناور برای آینده پول دیجیتال معرفی می‌کند. این رویکرد، ریپل را از یک رقیب صِرف برای سوئیفت، به یک مهره کلیدی در اکوسیستم مالی آینده تبدیل می‌کند.
محتمل‌ترین سناریو برای آینده، جایگزینی کامل یکی توسط دیگری نیست، بلکه یک هم‌زیستی پویا است. سوئیفت احتمالاً همچنان انتخاب اول برای تراکنش‌های بزرگ و پیام‌های امن بین بانکی باقی خواهد ماند، جایی که اعتماد و استاندارد حرف اول را می‌زند.
در مقابل، ریپل و فناوری بلاک چین، فضاهای جدیدی را تصاحب خواهند کرد. پرداخت‌های خرد، حواله‌های فوری، تأمین نقدینگی آنی و ایجاد پل ارتباطی بین ارزهای فیات و دیجیتال، قلمروهایی هستند که ریپل در آن‌ها می‌درخشد. در نهایت ممکن است شاهد قابلیت همکاری (Interoperability) بین این دو سیستم باشیم؛ جهانی که در آن یک تراکنش با پیام سوئیفت آغاز و با سرعت ریپل تسویه می‌شود.
این یک سناریوی محتمل اما پیچیده است. ریپل از نظر فنی برتری‌های زیادی دارد، اما سوئیفت دارای یک شبکه بسیار گسترده و اعتماد چندین دهه‌ای بانک‌هاست. به احتمال زیاد، در آینده شاهد همکاری یا رقابت تنگاتنگ این دو سیستم خواهیم بود تا اینکه یکی به طور کامل دیگری را حذف کند.
قوانین مشخص و مدونی در این زمینه وجود ندارد، اما خرید و فروش ارزهای دیجیتال جرم‌انگاری نشده است. فعالیت در صرافی‌های ایرانی که تحت نظارت پلیس فتا فعالیت می‌کنند، در حال حاضر امن‌ترین راه برای کاربران ایرانی است.
انتخاب بهترین صرافی به نیازهای شما بستگی دارد. صرافی‌های ایرانی برای خرید ارز دیجیتال با ریال مناسب هستند. برای دسترسی به امکانات بیشتر و ترید حرفه‌ای، صرافی‌های خارجی مانند Binance گزینه‌های بهتری هستند، اما ممکن است برای کاربران ایرانی محدودیت‌هایی داشته باشند.
با استفاده از رمزهای عبور قوی، فعال‌سازی تایید دو مرحله‌ای، استفاده از کیف پول‌های معتبر و عدم به اشتراک‌گذاری اطلاعات خصوصی خود. همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید.
نبرد بین ریپل و سوئیفت، نمایشی از تقابل سنت و نوآوری است. سوئیفت، غول تثبیت‌شده‌ای است که با به‌روزرسانی‌هایی مانند SWIFT gpi سعی در بهبود خدمات خود دارد، اما در هسته خود همچنان به زیرساخت‌های قدیمی وابسته است. در مقابل، ریپل با فناوری بلاک چین، راهکاری سریع‌تر، ارزان‌تر و شفاف‌تر ارائه می‌دهد که با روح دنیای مدرن سازگارتر است.
تفاوت ریپل و سوئیفت نشان می‌دهد که آینده امور مالی به سمت دیجیتالی شدن و کارایی بیشتر در حرکت است. گرچه نمی‌توان با قاطعیت گفت کدام‌یک پیروز نهایی این میدان خواهد بود، اما واضح است که رقابت آن‌ها به نفع مصرف‌کننده نهایی تمام خواهد شد و راه را برای سیستم‌های پرداخت جهانی بهتر هموار خواهد کرد. ورود به این دنیا از طریق خرید ارز دیجیتال می‌تواند اولین گام شما برای همراهی با این تحول بزرگ باشد.
