به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از خانه هنرمندان، به مناسبت چاپ تازه‌ای از کتاب «خزران» (ماجرای نویهودیان خزر و برآمدن اسرائیل) تألیف آرتور کستلر، با ترجمۀ استاد محمدعلی موحد که از سوی انتشارات خوارزمی منتشر شده است، هشتصد و هفتاد و دومین شب از شب‌های بخارا به نقد و بررسی این اثر اختصاص یافته است. 

در این مراسم که در ساعت ۱۷ دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ در تالار استاد شهناز خانۀ هنرمندان ایران برگزار می‌شود، دکتر گودرز رشتیانی، دکتر پیام شمس‌الدینی و علی دهباشی دربارۀ وجوه گوناگون کتاب «خزران» سخنرانی خواهند کرد.

آرتور کستلر در این پژوهش شگفت‌انگیز تاریخی، با نثری صریح و جذاب، ذهن مخاطبش را از مسیر روایت‌های رسمی و رایج دربارۀ تبار یهود به سمت و سویی می‌برد که کمتر کسی به آن توجه کرده است.

کتاب خَزَران اثر آرتور کُستلر با ترجمه محمدعلی موحد بعد از 30 سال مجددا از سوی انتشارات خوارزمی تجدید چاپ شده است.

محمدعلی موحد در بخشی از مقدمه این کتاب نوشته است: «نام "خزر" یادآور قصۀ قوم تیره‌بختی است که در آن سوی دریای خزر، در سرزمین‌هائی که امروزه در قلمرو جمهوری‌های اتحاد شوروی است، می‌زیسته و روزی چند در آن پیرامون‌ها کِروفِری داشته‌اند: روزهائی که در بارگاه خسروان ایران تختی زرین -به نشانۀ اهمیت و بزرگداشت- به‌نام پادشاه خزران نهاده بود و مترجمی آشنا به‌زبان و خط خزری ـ به نشانۀ وسعت روابط و کثرت مراجعات ـ در میان کارمندان دربار بود... این قوم ناراحت و جنگجو، و بالنتیجه مزاحم، همواره در معرض وسوسه‌انگیزی‌های امپراتوری بیزانس (روم) قرارداشتند و هرچندگاه یک بار به شهرهای اران و ارمنستان و آذربایجان هجوم می‌بردند. گویا یک بار دامنۀ تاخت و تاز آنها در قلب کشور ایران تا دینور و همدان نیز کشانده شده بود. پادشاهان ساسانی برای جلوگیری از یورش‌های غافلگیرانۀ آنها یک رشته استحکامات در معابر کوه‌های قفقاز برپا کردند... خزران در برابر پیشروی لشکریان اسلام ایستادگی نمودند و آنگاه که بسیاری از هم‌نژادان ترکشان به ‌اسلام گرویدند، خزران به دین یهود روی آوردند و کوشیدند تا، به تعبیر کستلر، به‌عنوان نیروی سومی در میان اسلام و مسیحیت استقلال خود را در رویارویی با خلافت بغداد از یک‌سو و با امپراتوری قسطنطنیه از سوی دیگر حفظ کنند... چیزی که هست حقایق تاریخی که کستلر در این کتاب گردآورده به روشنی نشان می‌دهد که تقریباً نه‌دهم یهودیان اروپا و امریکا از تبار خزرهای ترک می‌باشند و ربطی به‌اسباط دوازده‌گانۀ بنی‌اسرائیل و قوم موسی و فلسطین ندارند.»

این اثر پس از گذشت نیم قرن از نخستین انتشارش به زبان انگلیسی و بیش از چهل سال از انتشار ترجمه فارسی‌اش همچنان خواندنی است، چرا که هم روایتش را با لحن و بیانی شیوا پیش می‌برد و هم در استدلالش چارچوبی استوار و هماهنگ دارد.

243