به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، سال ۲۰۰۱ جشنواره فیلم کانادا بخش تازه‌ای به نام «اول کانادا» را راه‌اندازی کرد که برنامه‌اش شامل فيلمهای اول فيلم‌سازان کانادايی میشد. در اين‌بخش معمولاً بين ۸ تا ۱۵ فيلم شرکت دارد، اما آن‌چه اين بخش را در حال حاضر بيشتر از هر چيز موردتوجه قرار داده، نه برنامهها يا فيلمهايش که نام آن است.
رسانه‌های کانادايی می‌گويند ترامپ شعار «اول آمريکا»ی خود را از نام اين بخش جشنواره تورنتو گرفته و نامي که از آن به‌عنوان شعار تبليغاتی‌اش استفاده می‌کند، يک‌نام دزدی است که ناجوانمردانه از کانادايی‌ها به سرقت رفته است. سال ۲۰۱۵ مديران جشنواره تصميم گرفتند از نمايش فيلمهای کانادايی در يکیدو بخش مخصوص خودداری کرده و آن‌ها را در کنار ديگر فيلمهای خارجی در بخشهاي مختلف جشنواره پخش کنند.
تفاوت جشنواره تورنتو با بقيه جشنوارههای مشابه اين است که ابتدا به‌عنوان «جشنواره جشنوارههای تورنتو» کارش را شروع کرد، جشنواره‌ای که برنامه‌هايش اختصاص به نمايش مجموعه‌ای از فيلمهايی را داشت که در ديگر جشنوارههای بين‌المللی به نمايش درآمده بودند. هدف اين جشنواره فراهم کردن امکاني برای دوستداران سينما در شهر تورنتو بود که می‌خواستند در مدت‌زمانی کوتاه تعدادی از محصولات برگزيده و منتخب بقيه جشنوارههای خارجی را ببينند. بيل مارشال از بنيان‌گذاران جشنواره در کنار دو همکار خود، اين‌جشنواره را از ۱۸ تا ۲۴ اکتبر ۱۹۷۶ برگزار کردند.
در اين‌سال تعداد ۳۵ هزار تماشاچی به تماشای ۱۲۷ فيلم در ۱۰ بخش پرداختند که از ۳۰ کشور مختلف دنيا گردآوری شده بود. اتفاق قابل‌ذکر در اين‌دوره امتناع توزيع‌کنندگان فيلم آمريکايی از اکران محصولاتشان در سالنهای نمايش بود. آن‌ها با اين توجيه که نمايش کارهايشان در جشنواره باعث میشود زمان اکران عمومی آن‌ها در سينماهای کانادا، شمار بينندگانشان کاهش يابد، حاضر به ارائه فيلم‌هايشان به جشنواره نشدند.
همان‌زمان رسانه‌های گروهی و منتقدان به اين‌حرکت واکنش منفی نشان داده و اقدام توزيع‌کنندگان فيلمها را حرکتی ارتجاعی و واپسگرايانه توصيف کردند. با آنکه در شروع کار جشنواره اينفيلمها بودند که ستاره آن به‌حساب میآمدند اما با گذشت زمان، فيلمها جای خود را به ستارگان فيلمها دادند که روی فرش قرمز توجه عکاسان، خبرنگاران و تماشاگران مشتاق را به خود جلب میکردند.
دو سال بعد، در سال ۱۹۷۸ جشنواره نام خود را به «جشنواره بين‌المللی فيلم تورنتو» تغيير داد و تبديل به جشنواره‌ای بين‌المللی شبيه بقيه جشنوارههای موجود شد.
جشنواره تورنتو معمولاً دورههای سالانه‌اش را بدون دردسر و سروصدا برگزار می‌کند و سازماندهندگانش تلاش دارند خود را از جنجالها و اتفاقات ناخوشايند دور نگه دارند. بااين‌حال، در سال‌های مختلف حوادثی به وقوع پيوسته که جاروجنجال به همراه داشته و جشنواره را تحت تأثير قرار داده است. سال ۲۰۰۸ رز مک گاوون در کنفرانس مطبوعاتی فيلم پنجاه مرده متحرک گفت احساس و تصور می‌کند که در شهر بلفاست بزرگ شده و خودش را صددرصد متعلق به ارتش آزادی‌بخش ايرلند می‌داند. با توجه به درگيری‌های خونين ايرلند با دولت انگلستان، اين‌حرف‌ها جنجالی به پا کرد. يک سال بعد از آن، مسئولان جشنواره مجبور شدند پخش تعدادی فيلم از سرزمين‌های اشغالی را متوقف کنند. شمار بالای تظاهرکنندگان خشمگينی که از کشتار اهالی غزه در جنگ سال ۲۰۰۹ غزه عصبانی بوده و در محل برگزاری جشنواره تجمعات اعتراضی عليه سرزمين‌های اشغالی به پا کرده بودند، مديران جشنواره را متقاعد کرد که از نمايش آن فيلمها خودداری کنند.
جشنواره تورنتو هم‌چنين نقش مهمی در ارتقای سطح فيلم‌سازی در داخل کانادا داشته و دستاوردهای بزرگي در اين زمينه دارد. افتتاح سينما تک جشنواره در سال ۱۹۹۰ يکي از اين دستاوردهاست که منتقدان و تماشاگران جدی سينما در اين کشور آن را گامی بزرگ براي ارتقای سطح دانش هنرمندان و جماعت سينمارو میدانند. درعين‌حال، مديران جشنواره سال‌هاست که با يک برنامه ويژه حرکت فرهنگی خود را به سطح کشور ارتقا داده و پس از پايان کار جشنواره، اقدام به نمايش گزيده‌ای آثار برتر در چندين شهر بزرگ کانادا می‌کند. اين حرکت باعث شده بقيه اهالی کانادا هم بتوانند از برنامههای جشنواره استفاده کنند. توليد و توزيع‌کنندگان هاليوودی که در ابتدای فعاليت جشنواره از ترس ضرر اقتصادی فيلم‌هايشان در زمان اکران عمومی آن‌ها در کانادا حاضر به ارائه توليداتشان به جشنواره نبودند، چندين سال است برای نمايش محصولاتشان در بخشهای مختلف جشنواره سرودست میشکنند. به نوشته رسانه‌های داخلی کانادا، تمام کمپانیهای بزرگ فيلم‌سازی هاليوود از ماهها قبل از شروع کار هر دوره جشنواره، توليدات پرسروصدای خود با حضور ستارگان مشهور را با سرعتی غيرعادی در اختيار مسئولان جشنواره قرار میدهند.
جشنواره محبوب
به گفته BBC، جشنواره تورنتو هم‌اکنون يکی از بزرگ‌ترين و بهترين جشنوارههای فيلم دنياست که تمام فيلم‌سازان و بازيگران علاقه زيادي برای حضور در آن دارند. نشريه ورايتی هم سال ۱۹۹۸ از تورنتو بعد از کن به‌عنوان بزرگ‌ترين رويداد سينمايي جهان ياد کرد. نشريه تايم هم می‌نويسد اين جشنواره با گذشت هرسال بزرگ‌تر، بهتر و تأثيرگذارتر شده و اکنون به‌صورت يکی از دو يا سه مکانی درآمده که بهترين فيلمهای ساخته‌شده در يک سال ميلادی را در برنامههای خود دارد.
***
منبع: شماره شانزدهم مجله «همشهری ۲۴»
