به نوشته سیانان، این اعلام که در روزی منتشر شد که ترامپ آن را به‌عنوان ضرب‌الاجل برای پوتین تعیین کرده بود تا صلح کند یا با مجازات‌های شدید اقتصادی مواجه شود نقطه عطفی مهم در روابط رئیس‌جمهور آمریکا با همتای روس او به شمار می‌رود؛ فردی که از سال ۲۰۱۵ به آمریکا سفر نکرده و از سال ۲۰۱۸ نیز با ترامپ دیدار نداشته است.
به گفته مقام‌های غربی مطلع، مقام‌های آمریکایی از جمله خود ترامپ، رهبران اروپایی و مقام‌های اوکراینی را در جریان طرحی قرار داده‌اند که پوتین برای توقف جنگ در اوکراین پیشنهاد کرده است؛ طرحی که شامل امتیازات سرزمینی قابل توجه از سوی کی‌یف در ازای آتش‌بس است.
این طرح که پوتین روز چهارشنبه در دیداری در مسکو با استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ ارائه کرد، مستلزم واگذاری منطقه شرقی دونباس که بخش اعظم آن در حال حاضر در اشغال روسیه است و همچنین شبه‌جزیره کریمه که روسیه در سال ۲۰۱۴ به‌طور غیرقانونی آن را ضمیمه کرد، به روسیه خواهد بود. بر اساس این طرح، خطوط نبرد فعلی تثبیت می‌شود، اما جزئیات دیگر آن هنوز مشخص نیست.
این پیشنهاد نگرانی برخی مقام‌های اروپایی را برانگیخته است؛ آن‌ها معتقدند پوتین می‌خواهد با این اقدام از تحریم‌هایی که ترامپ وعده داده بود و قرار بود از روز جمعه اعمال شود، بگریزد، بدون آنکه امتیاز مهمی در مقابل بدهد.
با این حال، به نظر می‌رسد همین طرح محرکی برای برنامه‌ریزی نشست ترامپ و پوتین بوده است. پوتین نزدیک به یک دهه است که به آمریکا نیامده؛ آخرین بار در سپتامبر ۲۰۱۵ و در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل با «باراک اوباما» رئیس‌جمهور وقت آمریکا دیدار کرد.
در دو روز گذشته تماس‌های بیشتری با اروپایی‌ها انجام شده که شامل ویتکاف و مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا نیز می‌شود. ویتکاف روز جمعه با چند مقام اروپایی گفت‌وگو کرده تا جزئیات بیشتری از طرح را تشریح کند.
هنوز مشخص نیست این طرح چه معنایی برای دو منطقه دیگر اوکراین، زاپوریژیا و خرسون خواهد داشت؛ مناطقی که روسیه بخشی از آن‌ها را در اختیار دارد. همچنین روشن نیست پیشنهاد پوتین چگونه به سایر خواسته‌های او برای پایان جنگ، از جمله تضمین عدم پیوستن اوکراین به ناتو یا محدود کردن اندازه ارتش این کشور، پاسخ خواهد داد.
ویتکاف به مقام‌های اروپایی گفته که پیشنهاد پوتین گامی در مسیر درست است و می‌توان پس از توقف درگیری‌ها، یک طرح صلح جامع‌تر را مذاکره کرد.
یک منبع گفت آمریکا در تلاش است متحدان خود را به پذیرش این طرح ترغیب کند، هرچند هنوز معلوم نیست این اتفاق بیفتد.
احتمال واگذاری مناطق دونتسک و لوهانسک به روسیه در قالب یک توافق آتش‌بس، نگرانی‌هایی ایجاد کرده است؛ از جمله اینکه چنین توافقی می‌تواند روسیه را به حملات دوباره به اوکراین در آینده ترغیب کند. یکی از مقام‌های اروپایی مطلع از موضوع گفت: «به رسمیت شناختن رسمی سرزمینی که با زور تصرف شده، بدون آنکه هزینه‌ای داشته باشد، مشوقی است برای تکرار آن در آینده. این می‌تواند روسیه را ترغیب کند که چند سال دیگر دوباره حملات بیشتری علیه اوکراین انجام دهد.»
ترامپ که در ماه‌های اخیر از طولانی شدن جنگ توسط رئیس‌جمهور روسیه ابراز ناامیدی کرده بود، روز جمعه نسبت به احتمال دستیابی به توافق صلح خوش‌بین‌تر به نظر می‌رسید و نشان داد که تمرکز اصلی او بر مذاکره برای پایان هرچه سریع‌تر خصومت‌هاست.
او پیش از اعلام خبر دیدار در آلاسکا به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «رهبران اروپایی خواهان صلح هستند. رئیس‌جمهور پوتین، به نظر من، خواهان صلح است و زلنسکی هم خواهان صلح است.» او سپس افزود: «حس درونی من واقعاً می‌گوید که ما شانس رسیدن به صلح را داریم.»
با این حال، احتمال واگذاری هر بخشی از خاک اوکراین به روسیه می‌تواند مانع بزرگی در مذاکرات باشد. چنین امتیازاتی برخلاف قانون اساسی اوکراین است، بنابراین زلنسکی باید پیش از هرگونه تغییر مرزی، مجوز پارلمان یا برگزاری همه‌پرسی ملی را کسب کند.
ترامپ روز جمعه این نگرانی‌ها را کم‌اهمیت جلوه داد و گفت که از زلنسکی خواسته مسیر رسیدن به توافق را هموار کنداو گفت: «او دارد می‌رود و آنچه را که نیاز دارد به دست می‌آورد. او مجاز به انجام برخی کارها نیست. من به او گفتم: خب، باید این فرصت را از دست ندهی، چون، می‌دانی، ما خیلی به یک توافق نزدیک شده‌ایم.»
ترامپ اوایل این هفته وعده داده بود که اگر پوتین تا روز جمعه جنگ اوکراین را پایان ندهد، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه اعمال خواهد کرد، اما روز پنجشنبه لحن نرم‌تری اتخاذ کرد و در دفتر بیضی گفت: «این به (پوتین) بستگی خواهد داشت» که آیا ضرب‌الاجل جمعه پابرجا می‌ماند یا خیر.
وقتی «کایتلن کالینز» خبرنگار سیانان روز پنجشنبه پرسید که آیا پوتین باید پیش از دیدار رو‌در‌رو با ترامپ، با ولودیمیر زلنسکی ملاقات کند یا نه، ترامپ پاسخ داد: «نه، لازم نیست.»
ترامپ و پوتین در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ شش بار عمدتاً در نشست‌های گروه ۲۰ و اجلاس اَپک به‌صورت حضوری دیدار کردند.
آخرین دیدار آن‌ها در ژوئیه ۲۰۱۸ در هلسینکی فنلاند برگزار شد. این نشست جنجالی، زمانی که ترامپ جانب پوتین را گرفت و نظر او را بر ارزیابی نهادهای اطلاعاتی آمریکا ترجیح داد، یکی از بحث‌برانگیزترین لحظات دوره نخست او بود و چندین روز واکنش و اصلاح موضع از سوی کاخ سفید را به دنبال داشت. آخرین باری که پوتین با یک رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد، ژوئن ۲۰۲۱ در ژنو سوئیس بود؛ جایی که او با «جو بایدن»، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، ملاقات کرد.
