به گزارش رکنا، آسیب به سلولهای شنوایی تنها یکی از مشکلات ناشی از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند است. این آسیبها میتوانند به تارهای عصبی شنوایی نیز گسترش پیدا کنند، و حتی بهترین سمعکها نیز نتوانند درک مناسب از صدا، بهویژه گفتار، فراهم کنند.
این وضعیت که به نام نوروپاتی شنوایی شناخته میشود، سبب از بین رفتن پایانههای عصبی شنوایی خواهد شد و شنیدن گفتار در محیطهای شلوغ را بسیار دشوار، و حتی غیرممکن، میسازد. از اینرو، مراقبت از گوشها در برابر صداهای بلند اهمیت ویژهای دارد.
کمشنوایی، بهویژه آنچه ناشی از صداهای بلند باشد، مشکلی شایع است که میتواند بر اثر عوامل محیطی مختلف ایجاد شود.
بهمنظور پیشگیری از این مشکلات، کاهش مواجهه با صداهای بلند یکی از راههای موثر بهشمار میرود.
در محیطهای شهری و صنعتی، صداها معمولاً در سطحی بالاتر از استاندارد قرار دارند. تعیین حد مجاز بلندی صدا برای حفاظت از سلامت شنوایی و روان انسانها، ضرورتی است که روزبهروز اهمیت بیشتری پیدا میکند.
در فضاهای صنعتی، معمولاً حد مجاز صدا 85 دسیبل در نظر گرفته میشود؛ این مقدار بالاتر از صدای یک خودرو معمولی است، و کارگران تا سقف 8 ساعت میتوانند در معرض چنین صدایی قرار گیرند بدون اینکه شنواییشان با آسیب جدی مواجه شود.
اما، این استانداردها مخصوص محیطهای صنعتی تنظیم شدهاند و نمیتوانند معرف واقعیت زندگی شهری باشند که در آن افراد دائم در معرض صداهای گوناگون قرار دارند.
مطالعات نشان دادهاند که حتی صداهایی کمتر از 85 دسیبل نیز میتوانند اثرات زیانباری بر سلامت روان، خواب و فشار خون افراد داشته باشند. بنابراین، برای داشتن محیطهای شهری سالم و استاندارد، نیاز است که حد مجاز صدا در فضاهای عمومی و مسکونی به میزان قابلتوجهی کاهش یابد.
استفاده از هدفونها و هندزفریها معمولاً در کوتاهمدت ضرری جدی ندارد، اما قرار گرفتن مداوم در معرض صدای شدید آنها میتواند به سیستم شنوایی انسان آسیبهای قابلتوجهی وارد کند.
مهنا جوانبخت، مدیر گروه آموزشی شنواییشناسی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با اشاره به روند طبیعی پیری سلولهای شنوایی اظهار داشت: معمولاً از حدود ۴۵ سالگی به بعد کاهش شنوایی بهدلیل پیری گیرندههای شنوایی آغاز میشود. با این حال، سبک زندگی مدرن و پرصدا، به همراه استفاده بیرویه از هدفونها موجب شده که سن آغاز اختلالات شنوایی کاهش پیدا کند.
وی بیان کرد: نوجوانان امروزی زمان طولانی از هدفونها و هندزفریها با سطح صدای بلند استفاده میکنند. این در حالی است که صدای بلندتر از ۸۵ دسیبل در طولانیمدت میتواند به بافتهای شنوایی آسیبهایی جبرانناپذیر وارد کند.
این متخصص شنواییشناسی توصیه کرد که شدت صدای خروجی هندزفریها نباید بیش از ۶۰ درصد توان دستگاه باشد، و مدت زمان استفاده نیز نباید بیش از یک ساعت بهصورت مداوم ادامه یابد. پس از هر بار استفاده، حداقل یک تا دو ساعت استراحت صوتی لازم است تا سیستم شنوایی توان خود را بازیابی کند.
وی راهکار عملی دیگری ارائه داد و گفت: هنگام استفاده از هدفون، فرزند باید بتواند صدای اطراف را بدون برداشتن هندزفری بشنود. اگر نیاز باشد هدفون را برای شنیدن صدای اطراف بردارد، واضح است که سطح صدا بسیار بالا تنظیم شده است.
جوانبخت به موضوع دیگری نیز اشاره کرد: بسیاری از اسباببازیها که برای کودکان طراحی میشوند دارای افکتهای صوتی با شدت صدای بیش از حد مجاز هستند. خانوادهها باید در انتخاب این وسایل برای فرزندان خود دقت کافی داشته باشند.
وی همچنین هشدار داد که استفاده مکرر از هدفونها، بازیهای رایانهای پرصدا و اسباببازیهای دارای افکتهای شنیداری شدید بدون نظارت میتوانند زنگ خطری جدی برای سلامت شنوایی نسل آینده باشند. آموزش و فرهنگسازی میان خانوادهها برای پیشگیری ضروری است.