یک شرکت مهندسی در ایالات متحده با نام Marathon Fusion ادعا کرده است که با استفاده از رآکتورهای همجوشی هسته‌ای می‌توان جیوه را به طلا تبدیل کرد.
از زمانی که انسان رویای کیمیاگری را برای تولید طلا در ذهن داشته، جستجوی جهانی برای تبدیل عناصر معمولی به این فلز زرد باارزش همواره ادامه یافته است. تاکنون هیچ‌یک از این ادعاها از آزمون علمی سربلند بیرون نیامده‌اند، اما این موضوع ممکن است به‌زودی و باتکیه‌بر رآکتورهای همجوشی هسته‌ای تغییر کند.
نویسندگان مقاله علمی جدید که هنوز همتاداوری نشده، گفته‌اند که «یک روش مقیاس‌پذیر جدید برای سنتز طلای پایدار از ایزوتوپ فراوان جیوه با استفاده از واکنش‌های لایه خاصی از تکثیرکننده نوترونی در پوشش رآکتور همجوشی» کشف کرده‌اند. این مقاله استفاده از نوترون‌های پرانرژی تولیدشده در رآکتورهای همجوشی هسته‌ای برای تبدیل جیوه به طلا را بررسی می‌کند.
این فرایند شامل بمباران ایزوتوپ جیوه-۱۹۸ با نوترون‌ها در داخل یک رآکتور همجوشی است. این واکنش منجر به تولید ایزوتوپ جدیدی به نام جیوه-۱۹۷ می‌شود که پایداری کمتری دارد و طی چند روز به ایزوتوپ پایدار طلا-۱۹۷ تغییر شکل می‌دهد. شکل طبیعی و رایج طلا همان طلا-۱۹۷ است.
بیشتر سامانه‌های همجوشی هسته‌ای، از جمله توکامک‌ها، بر پایه همجوشی دوتریوم و تریتیوم که شکل‌های سنگین‌تر هیدروژن هستند، عمل می‌کنند. این واکنش منجر به تولید هلیم، نوترون‌های پرسرعت و مقدار عظیمی انرژی می‌شود.
در یک چرخه عادی، نوترون‌ها در یک پوشش مولد ذخیره می‌شوند که برای کمک به چرخه‌های سوخت آینده طراحی شده است. پوشش مولد یکی از اجزای حیاتی رآکتور است که پلاسمای مرکزی را احاطه و با تولید سوخت تریتیوم از لیتیوم، به خودکفایی رآکتور در تأمین تریتیوم کمک می‌کند.
اما ترفند شرکت Marathon Fusion اضافه کردن مقدار کمی جیوه به داخل پوشش مولد است. ایزوتوپ پایدار جیوه-۱۹۸ در این محیط به جیوه-۱۹۷ تبدیل می‌شود و سپس به طلا تغییر می‌یابد.
براساس برآوردهای بنیان‌گذاران شرکت Marathon Fusion یک گیگاوات برق حاصل از همجوشی هسته‌ای می‌تواند سالانه تا ۵ هزار کیلوگرم طلا تولید کند. متوسط برق تولیدی توسط یک نیروگاه هسته‌ای بزرگ یک گیگاوات است و این سازوکار به‌ازای تولید هر گیگاوات انرژی همجوشی 550 میلیون دلار طلا تولید می‌کند.
