همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: دانشمندان اخیرا دست به ابتکاری زدهاند که شاید بتواند مشکل جهانی زبالههای پلاستیکی را برای همیشه حل کند: استفاده از یک میکروب مهندسیشده که پلاستیک را تجزیه میکند!
دستکاری ژنتیکی یک باکتری!
سال هاست بشر در حال تولید پلاستیکهایی است که تجزیهناپذیرهستند، آسیبهای زیستمحیطی جبرانناپذیری به طبیعت میزنند و بقای گونهها را تهدید میکنند. اما اکنون گروهی از دانشمندان، موفق شدهاند با استفاده از زیستفناوری، راهی برای مقابله با این معضل پیدا کنند. آنها با دستکاری ژنتیکی یک باکتری رایج، آن را تبدیل به ابزاری کردهاند که میتواند پلاستیکها را با کارآمدی خیرهکننده تجزیه کند. این دستاورد، اگرچه هنوز در مراحل آزمایشگاهی است، اما امید تازهای برای جهانی بدون زبالههای پلاستیکی به شمار میآید.
این میکروبی پلاستیک را میبلعد
محققان دانشگاه تگزاس در آستین موفق به طراحی آنزیمی شدند که میتواند پلاستیک پلیاتیلن ترفتالات (PET) را که در بطریها و بستهبندیها استفاده میشود، در مدت چند روز کاملاً تجزیه کند. این در حالی است که همین پلاستیک در طبیعت ممکن است صدها سال باقی بماند. آنزیم جدید که با الهام از طبیعت ساخته شده بهگونهای طراحی شده که عملکرد آن بهینه و سازگار با محیط زیست باشد.
بازیافت پلاستیک، انقلابیتر از همیشه
فناوری تازه به جای اینکه فقط زبالهها را از بین ببرد، آنها را به مواد اولیهای تبدیل میکند که دوباره قابل استفادهاند. این به معنی یک سیستم بازیافت چرخشی و مؤثر است که میتواند زبالههای پلاستیکی را به منبع تبدیل کند، نه تهدید. این روش بازیافت زیستی میتواند هزینهها را کاهش دهد و استفاده مجدد از پلاستیک را با کیفیت بالا امکانپذیر کند.
آیندهای که در آن پلاستیک دیگر یک تهدید نیست
یکی از مهمترین ویژگیهای این نوآوری، تطبیقپذیری آن با شرایط مختلف است. آنزیم جدید در دماهای نسبتاً پایین عمل میکند و میتواند در محیطهای گوناگون فعال باشد. این ویژگی، امکان استفاده از آن را در کارخانهها، مراکز بازیافت و حتی در محل دفن زباله فراهم میکند. بنابراین کاربرد این فناوری میتواند جهانی و گسترده باشد.
بیشتر بخوانید :
طراحی پایدار؛ فناوری برای نجات سیاره
به گزارش سایت Earth استفاده از چنین آنزیمهایی نه تنها برای مقابله با زبالههای فعلی سودمند است، بلکه میتواند ما را به سمت تولید پلاستیکهایی هدایت کند که از همان ابتدا قابل تجزیه زیستی باشند. این نوع از «طراحی پایدار» میتواند چشمانداز تولید مواد را برای همیشه تغییر دهد.
با وجود هیجانانگیز بودن این یافته، دانشمندان هشدار میدهند که هنوز مسیر طولانی تا تجاریسازی این فناوری در پیش است. موانع فنی، هزینههای تولید و زیرساختهای لازم از جمله چالشهایی هستند که باید بر آنها غلبه کرد. اما سرعت پیشرفت علم در حوزه زیستفناوری نشان میدهد شاید در آیندهای نهچندان دور، چنین فناوریهایی بخشی از زندگی روزمره ما باشند.
رؤیایی که به واقعیت نزدیک میشود
دستاورد تازه دانشمندان در طراحی آنزیمی که پلاستیک را در زمان کوتاه تجزیه میکند، میتواند آغاز فصلی نو در نبرد بشر با آلودگیهای پلاستیکی باشد. اگر این فناوری بتواند در مقیاس وسیع به کار گرفته شود، شاید روزی برسد که دیگر لازم نباشد نگران بطریهای رهاشده در طبیعت، کیسههای پلاستیکی در اقیانوس یا آلودگی میکروپلاستیکها باشیم. رؤیای جهانی بدون زبالههای پلاستیکی، دیگر فقط یک رؤیا نیست؛ اینک به واقعیت نزدیک شده است.