مذاکرات هستهای ایران و تروئیکای اروپایی شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا جمعه، سوم مردادماه، در شهر استانبول در ترکیه برگزار شد. این نخستین دور از مذاکرات ایران با قدرتهای غربی پس از جنگ 12 روزه با اسرائیل است.
به گزارش فرارو، کاظم غریبآبادی، معاون وزارت خارجه ایران که در این گفتوگوها شرکت داشت پس از پایان جلسه در شبکه ایکس نوشت که در گفتوگو با مدیران سیاسی سه کشور اروپایی «تحولات مربوط به لغو تحریمها و موضوع هستهای مورد بحث و بررسی قرار گرفت» او با بیان این که هر دو طرف با ایدههای مشخصی به جلسه آمدند که جنبههای مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت افزود: «توافق شد که رایزنیها در این مورد ادامه یابد.»
همزمان با این مذاکرات، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران دارای تاسیسات هستهای متعددی است و باید درباره همه فعالیتهای هستهای خود شفافسازی کند تا از ایجاد «وضعیت مشکلساز» جلوگیری شود. به گفته گروسی تیم فنی آژانس طی هفتههای آینده به ایران سفر خواهد کرد.
علی بیگدلی ، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر روابط بین الملل به بررسی این موضوعات پرداخته است:
علی بیگدلی گفت:«با توجه به این که نشست استانبول در سطح معاونین وزرا بوده نمی توانیم عیار بسیار بالایی برای این نشست در نظر بگیریم. در این نشست، مذاکره برای حل اختلاف انجام نشده است بلکه خواسته ها و انتظارات طرفین مطرح شده است تا روی مواردی که به توافق نسبی طرفین مرتبط است مذاکره انجام شود. معمولا بر اساس قواعد و قوانین عرف سیاست بین الملل همینطور است که ابتدا انتظارات مطرح می شود و سپس آنهایی که قابلیت مذاکره بیشتری دارند، مورد توجه قرار می گیرند. با توجه به اظهارنظرهای طرفین و به طور ویژه سخنان آقای غریب آبادی که ابراز امیدواری کرده اند می توان حدس زد مذاکرات ادامه پیدا کند.»
وی افزود: «فشار چهارضلعی که اکنون ما را تحت فشار قرار داده اند یعنی، آمریکا، اروپا، اسرائیل و آژانس، را می توان از طریق ابتکار عمل کاهش داد. برای مثال می توانیم از آژانس دعوت کنیم که بازرسان خود را به ایران بفرستد و گزارش کاملی را تهیه کنند که هم به شورای حکام ارسال شود و در نشست فصلی آینده مطرح شود و هم به اروپایی ها ارائه شود تا سطح تنش ها را کاهش دهد. قرار است معاون آقای گروسی طی روزهای آینده به ایران سفر کند و امیدواریم که به وی اجازه داده شود به همه سایت ها سر بزند و دوربین ها نیز نصب شوند. به اعتقاد من یکی از مهمترین موضوعات فعلی این است که باید مراودات فنی خود را با آژانس، گسترش دهیم و به یک نتیجه جدی برسیم. این گسترش روابط با آژانس می تواند سطح تنش ما با اروپایی ها و آمریکایی ها را کاهش دهد.»
این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «بحث مهم در این باره است که اگر بتوانیم با اروپایی ها کنار بیاییم آیا مشکلات ما حل خواهد شد یا خیر. به ویژه با توجه به این که ایران حاضر نشده زمان اسنپ بک را تمدید کند. اما اروپایی ها تمایل دارند فرصت بیشتری به ایران دهند تا با همکاری آژانس و مذاکرات داخلی به یک جواب رضایت بخش برای آژانس و اروپایی ها برسد. یک نکته مهم دیگر، کنترل اظهارنظرهای سخیف و افراطی است. ما نباید اجازه دهیم سخنان تند و مخرب، وارد ادبیات سیاسی کشور شود. اما دقت کنیم که همه مشکلات ما با راضی کردن آژانس یا گزارش بازرسان حل نخواهد شد. اروپا، آمریکا و اسرائیل، همچنان روی بحث غنی سازی ایران متمرکزند و تصمیم گیری ها و سیاست های آتی ما در این زمینه با دقت رصد می شود.»
وی افزود: «به لحاظ قانونی آمریکا از برجام خارج شده و نسبت به برجام حق دخالت خاصی ندارد. اما اروپایی ها می توانند بر اساس قوانین برجام عمل کرده یا مکانیسم ماشه را فعال کنند. طبیعتا فعال شدن مکانیسم ماشه ایران را در یک تنگنای جدی قرار می دهد. اکنون مهمترین خواست اروپایی ها، اطلاع یافتن از آخرین وضعیت تاسیسات هسته ای ایران است. باید هم اروپایی ها را قانع کنیم و هم آژانس را. اگر مناقشه ما با آژانس و ایالات متحده حل شود، می تواند تا حد زیادی در کاهش خطر بروز مجدد جنگ موثر باشد. بحث مذاکرات ایران و آمریکا بسیار متفاوت است. می دانیم که در بحث مذاکرات چیزی به نام اعتمادسازی نداریم و تقریبا همه طرفین نسبت به هم بی اعتمادند. بنابراین ما نیز به طرف آمریکایی اعتمادی نداریم. مسئله ما باید منافع ملی باشد.»