به گزارش خبرنگار مهر، جعفر میعادفر رئیس سازمان اورژانس کشور در نشست خبری که در سازمان اورژانس کشور برگزار شد گفت: در روزهای اخیر، اورژانس کشور در وضعیت آمادهباش کامل قرار داشت. در تهران و سایر مناطق، همکاران ما موظف بودند در سریعترین زمان ممکن در نقاط مختلف حاضر شوند و به کمک مسئولان بشتابند.
وی افزود: در طول این ایام، ۲۶ استان کشور درگیر خدمات درمانی و امدادی بودند. از جمله ۳۷ دانشگاه علوم پزشکی و ۱۰۰ شهر که تحت تأثیر قرار گرفتند. طبق دادههای ماهوارهای دریافتی از طریق سامانه EUC، از ما درخواست کمک شد.
به گفته میعادفر؛ طی این مدت، متأسفانه نزدیک به ۶ هزار نفر به بیمارستانها مراجعه کردند و خدمات درمانی دریافت نمودند. همچنین ۴۴ عمل جراحی برای بیماران بستری انجام شد.
وی ادامه داد: در ۱۲ روز سلامت، گروههای پزشکی، پرستاری، و دیگر کادر درمانی حضوری پررنگ و مستمر داشتند و حتی برخی نیروهای بازنشسته نیز به صورت داوطلبانه بازگشتند، شیفتبندی شدند و در کنار همکاران خود به ارائه خدمات پرداختند.
به گفته میعادفر؛ اورژانس کشور در این مدت حدود ۱۰۵۰۰ مأموریت مرتبط با حوادث ویژه (جنگی یا بحرانی) و همچنین ۱۲۶ هزار مأموریت عادی انجام داد. تمام تلاش ما این بود که خدمات درمانی و امدادی در هیچ نقطهای از کشور کاهش نیابد.
وی خاطرنشان کرد: از مردم عزیز ایران تشکر کنیم که در این ایام نهایت همکاری را با نیروهای اورژانس داشتند. آنها با همراهی و درک بالای خود، در بسیاری از موارد خودشان به یکدیگر کمک کردند و بار را از دوش نیروهای امدادی کم کردند. این رفتار فرهنگی و اجتماعی مردم، نمونهای از انسجام و همبستگی ملی در شرایط سخت است.
روایت رئیس سازمان اورژانس کشور از روزهای بحرانی و خدمات بیوقفه امدادی
میعادفر گفت: در این مدت با وجود شرایط بسیار سخت، خوشبختانه موفقیتهای خوبی در عرصه خدمات درمانی و امدادی داشتیم. البته آمار نهایی باید توسط پزشکی قانونی تأیید شود، اما طبق دادههای ثبتشده، حدود ۱۰۲ نفر از بانوان کشور در این ایام به شهادت رسیدند. همچنین ۴۷ کودک جان باختند و ۲۱۵ کودک و نوجوان در میان مصدومان قرار دارند.
وی افزود: در جریان این حوادث، ۱۱ دستگاه آمبولانس ما آسیب دیدند که از این تعداد، سه دستگاه بهطور کامل غیرقابل استفاده شد. یکی از موارد تأسفبار، تخریب کامل پایگاه اورژانس هویزه بود که در کنار یادمان شهدای هویزه قرار داشت و متأسفانه بدون حفاظت باقی مانده بود.
میعادفر ادامه داد: در این مدت، ۹ بیمارستان در کشور دچار آسیب شدند که دو بیمارستان ناچار به تخلیه شدند و از جمله آنها بیمارستان فارابی کرمانشاه بود.، بازدید میدانی ما نشان داد که مهمترین بخش بیمارستان، یعنی بخش مراقبتهای ویژه (ICU) مورد اصابت قرار گرفته است. در آن زمان، ۱۲ بیمار در این بخش بستری بودند که شش نفر از آنها به دستگاه تنفس مصنوعی متصل بودند. این وضعیت بحرانی موجب شد تا بیماران به سرعت به مراکز درمانی دیگر منتقل شوند.
وی خاطرنشان کرد: سه مرکز بهداشتی درمانی نیز در این ایام آسیب دیدند. در کنار این خسارتها، ۲۰ نفر از همکاران حوزه سلامت مجروح شدند که از این تعداد، ۱۶ نفر از نیروهای اورژانس بودند و متأسفانه یکی از همکاران ما که در میدان خدمات حاضر بود، بر اثر موج انفجار به شدت آسیب روانی و جسمی دید. پس از درمان اولیه به خانه بازگشت، اما چند روز بعد با علائم شدید روانی به بیمارستان منتقل شد و همچنان در بخش روانپزشکی بستری است.
میعادفر گفت: ما در این ایام با حدود ۶۰۰۰ مراجعه درمانی مواجه بودیم و این رقم به روشنی حجم گسترده خدمات را نشان میدهد. بدون تردید بخشی از این افراد، همچنان نیازمند مراقبتهای درمانی و روانپزشکی هستند.
وی با تقدیر از فداکاری کادر سلامت و همراهی مردم گفت: باید قدردان نیروهای درمان، اورژانس، پرستاران و پزشکانی باشیم که در این شرایط سخت، بدون لحظهای توقف در میدان باقی ماندند. امیدواریم با حمایت مسئولان، زیرساختهای آسیبدیده بازسازی شود و سلامت روانی و جسمی آسیبدیدگان با جدیت پیگیری شود.
رئیس سازمان اورژانس کشور با اشاره به رویدادهای اخیر موسوم به جنگ ۱۲ روزه ، گفت: در حوزه خدمات سلامت و امداد، تجارب گرانبهایی بهدست آوردیم و این وقایع اگرچه تلخ بودند، اما موجب افزایش هماهنگی، سرعت عمل و انسجام میان دستگاههای امدادی و درمانی کشور شد.
وی افزود: در جریان این درگیریها، متأسفانه تعدادی از پزشکان و نیروهای درمانی به شهادت رسیدند و هرچند عمده این شهادتها به صورت پراکنده در مناطق مختلف رخ داد، اما در یکی از مناطق شهری، پزشکان مستقر در محل خدمت مستقیماً هدف قرار گرفتند و به شهادت رسیدند، همچنین جمعی از نیروهای داوطلب جمعیت هلال احمر نیز در یکی از محلات کشور جان خود را از دست دادند.
میعادفر ادامه داد: اتفاقات جنگ ۱۲، با همه تلخیها، تجربههای ارزشمندی برای ما به همراه داشت. این هماهنگیها و اقدامات باعث شد بتوانیم خدمات گستردهای را در کمترین زمان ممکن به مردم ارائه کنیم. بخش زیادی از فعالیتهایی که در این ایام انجام شد، با روحیه داوطلبی و ایثار همراه بود؛ نمونهاش حضور مؤثر نیروهای داوطلب در هفته داوطلب و همچنین پرسنل بیمارستان شهدای تهران است که در جریان انفجار میدان قدس، بلافاصله وارد عمل شدند.
وی اظهار کرد: در تمام این صحنهها، نیروهای درمانی نهتنها نقش تخصصی ایفا کردند، بلکه به عنوان مدافعان سلامت، شجاعانه در دل بحرانها ایستادند و بهراستی جا دارد این اقدامات بزرگ در قالب آثار مستند و حتی سریالهای تلویزیونی به تصویر کشیده شوند تا مردم بدانند چه تلاشها و فداکاریهایی در پشت صحنه صورت میگیرد.
میعادفر با اشاره به وضعیت کشور گفت: امیدواریم هیچگاه شاهد جنگ و بحران نباشیم، اما به هر حال، ما سازمانی فوریتی هستیم و کشور ما از نظر جغرافیایی، حادثهخیز محسوب میشود. از همین رو، باید همیشه آماده باشیم.
وی تأکید کرد: تجهیزات، نیروها و برنامهریزیهای لازم برای پاسخ سریع و مؤثر فراهم است و ما تلاش میکنیم کاستیها را شناسایی و رفع کنیم. هدف ما، ارائه خدمات بهتر و بیشتر به مردم عزیز در شرایط اضطراری است؛ همان مردمی که با اعتماد به ما تماس میگیرند و چشم امیدشان به اورژانس کشور است.
آمادگی نظام سلامت کشور برای خدمترسانی در اربعین ۱۴۰۴
وی با اشاره به خدمت رسانی در اربعین ۱۴۰۴ گفت: کمیته بهداشت و درمان یکی از ۱۷ یا ۱۸ کمیته فعال در ستاد مرکزی اربعین کشور است که مسئولیت راهبری حوزه سلامت و بهداشت را بر عهده دارد و سازمان اورژانس کشور نیز در این ساختار، نقش اصلی در هماهنگی خدمات حوزه بهداشت و درمان را ایفا میکند.
میعادفر ادامه داد: در تقسیم وظایف، حوزه درمان تا نقطه صفر مرزی در مسئولیت وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران است، و از آنجا به بعد در کشور عراق، جمعیت هلال احمر مسئولیت خدمات بهداشتی و درمانی را بر عهده دارد، البته تأمین نیروی انسانی پزشکی در داخل کشور همچنان با دانشگاههای علوم پزشکی است و این نیروها بهصورت ساختاری در اختیار جمعیت هلال احمر قرار میگیرند تا خدمات درمانی را در خاک عراق ارائه کنند.
وی با اشاره به تجربه سال گذشته گفت: دانشگاههای علوم پزشکی در سال گذشته نزدیک به ۷۰ موکب درمانی در مسیرهای منتهی به نجف و کربلا برپا کردند که نقش مهمی در ارائه خدمات سرپایی به زائران ایفا کردند.
وی افزود: ما برای هر اقدامی نیازمند ارزیابی دقیق مخاطرات هستیم. باید بدانیم با چه نوع مشکلاتی ممکن است روبهرو شویم و بر اساس آنها، برنامهریزی دقیق انجام دهیم. یکی از چالشهای اصلی، افزایش دما است. روند گرمایش هوا سالبهسال در حال افزایش است و امسال گرمتر از سال قبل خواهد بود و پیشبینی میشود سال آینده نیز دمای هوا حتی بالاتر رود.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به این واقعیتها و همچنین افزایش تعداد زائران، در مرزهای کشور اقدام به ایجاد زیرساختهای درمانی گسترده کردهایم. بهعنوان مثال، در مرز خسروی یک مرکز درمانی بزرگ با حدود ۱۵۰ تخت بستری و امکانات اقامتی برای پزشکان و پرستاران ساخته شده است و در مرز شلمچه نیز تیمهای درمانی مجهز مستقر شدهاند. حتی اتاق سرد برای نگهداری اجساد در صورت نیاز نیز پیشبینی شده است.
میعادفر گفت: یکی دیگر از چالشهای ما، حجم انبوه جمعیت است و پیشبینی میکنیم که حدود ۴ میلیون نفر از کشور برای حضور در مراسم اربعین خارج شوند و همین تعداد نیز بازگردند، بنابراین با یک ظرفیت تردد ۸ میلیون نفری مواجه هستیم.
وی ادامه داد: ترافیک مرزی و توزیع جمعیت نیز اهمیت دارد. برخی استانها با جمعیت کم اما عبور بالای زائر مواجهاند، که این خود چالشهایی برای مدیریت خدمات درمانی و بهداشتی ایجاد میکند. حدود ۴۹ تا ۵۰ درصد زائران از مرزهای استانهای مختلف عبور خواهند کرد و این موضوع نیازمند برنامهریزی دقیق است.
میعادفر خاطرنشان کرد: آمادگی کامل برای پاسخ به نیازهای بهداشتی و درمانی زائران وجود دارد و با بسیج امکانات، نیروی انسانی، زیرساختها و تجهیزات، تلاش خواهیم کرد تا اربعین امسال نیز همچون سالهای گذشته، بدون بحران جدی به پایان برسد.
استقرار بیش از ۶۷۰ آمبولانس در مرزها
میعادفر درباره آمادگی نظام سلامت کشور برای مراسم اربعین ۱۴۰۴ گفت: خوشبختانه با اصلاحاتی که در جادهها انجام شده و تبدیل برخی مسیرها به دوطرفه، زمان ترافیک بهطور محسوسی کاهش یافته و سرعت عملیاتهای امدادی و عبور زائران افزایش یافته است.
وی افزود: در سال گذشته، با هماهنگی خوبی که با طرف عراقی انجام شد، عبور از مرزها بسیار روان بود و هیچگونه توقف قابلتوجهی در گیتهای ورودی و خروجی نداشتیم و امسال نیز پیشبینی میشود با تداوم این هماهنگیها، عبور زائران بدون اختلال و با حداکثر سرعت عمل صورت گیرد.
میعادفر تأکید کرد: با این حال، باید مراقب باشیم. یکی از مهمترین مخاطرات ما در این ایام، بروز حوادث جادهای است و طبق اعلام وزارت راه، حدود یک میلیون نفر از زائران توسط ناوگان حملونقل دولتی جابجا خواهند شد، اما بخش عمدهای از زائران با خودروهای شخصی یا ناوگان مردمی به سفر میروند. از همینرو، تأکید ویژهای بر رعایت ایمنی و مراقبتهای جادهای داریم.
وی ادامه داد: در سطح کشور، ۱۱۸ بیمارستان در استانها از مرکز تا نقطه پایانی مرزها در حالت آمادهباش هستند و هفته گذشته بازدید میدانی از چهار مرز اصلی مهران، چذابه، شلمچه و خسروی انجام شد و آمادگی کامل گزارش شده است.
به گفته وی، در حال حاضر ۶۷۱ دستگاه آمبولانس در استانهای مرزی در آمادهباش قرار دارند، همچنین ۱۶ دستگاه اتوبوسآمبولانس، ۲۶ موتورلانس و ۶ فروند بالگرد در نواحی مرزی مستقر شدهاند. علاوه بر مرزهای هشتگانه خروجی، دو مرز ورودی نیز برای زائران کشورهای همسایه از جمله پاکستان و افغانستان فعال هستند. مرز کاظمین نیز به عنوان تنها مرزی که برای عبور اطفال پیشبینی شده، تجهیز شده است.
میعادفر گفت: علاوه بر ظرفیتهای موجود، ۱۰ بیمارستان سیار برای پشتیبانی از مراکز ثابت مرزی پیشبینی شدهاند. همچنین از استانهای مختلف، ۱۷۰ دستگاه آمبولانس، ۱۴ موتورلانس، ۲۸ اتوبوسآمبولانس، و ۸ فروند بالگرد اعزام خواهند شد و دو فروند هواپیمای ویژه نیز برای عملیات انتقال و پشتیبانی در نظر گرفته شدهاند.
وی تأکید کرد: در حوزه ارتباطات، چهار واحد سیار ارتباطی برای انتقال سریع دادهها، تصاویر و اطلاعات زنده از مرزها به مرکز فرماندهی سازمان اورژانس کشور مستقر شدهاند.
وی گفت: برای پشتیبانی کامل از تیمهای بهداشت و درمان، امکاناتی نظیر خودروهای یخچالدار برای نگهداری مواد غذایی، تجهیزات اتاق سرد برای شرایط خاص، و ذخایر دارویی از سوی شرکتهای دارویی کشور در نقاط صفر مرزی مستقر شدهاند. این ذخایر در شرایط کاملاً کنترلشده نگهداری میشوند و در صورت نیاز بلافاصله قابل استفاده خواهند بود.
میعادفر تأکید کرد: تمام اقدامات ما برای ارائه خدمات حداکثری در داخل کشور انجام میشود، اما اگر نیاز به پشتیبانی بیشتر در خارج از مرزها نیز ایجاد شود، ظرفیتها و نیروها آماده اعزام هستند.
رئیس سازمان اورژانس کشور با اشاره به اهمیت مشارکت مردم، نیروهای داوطلب، دانشگاههای علوم پزشکی و دستگاههای پشتیبان گفت: هدف ما این است که مراسم اربعین امسال نیز همچون سالهای گذشته، با نظم، ایمنی و خدمات مطلوب درمانی برگزار شود و زائران عزیز با سلامتی کامل رفت و برگشت خود را انجام دهند.
مراقبت سندرومیک و توصیه به زائران دارای بیماری زمینهای، مادران باردار و کودکان
رئیس سازمان اورژانس کشور درباره اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه برای ایام اربعین حسینی ۱۴۰۳ گفت: یکی از موضوعات مهم ما در این ایام، مراقبتهای سندرومیک است. امسال با تنوع بالای روشهای جابجایی، پیشبینی میشود حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر از زائران بهصورت دریایی، همین تعداد از مسیر هوایی و نیز ریلی به سمت مرزها و سپس به کشور عراق منتقل شوند. بنابراین، کنترلهای دقیق در مبادی ورودی و خروجی ضروری است.
وی افزود: تمام زائرانی که وارد یا خارج میشوند، تحت نظارت همکاران بهداشت محیط و مراقبین سلامت قرار میگیرند تا از ورود بیماریهای احتمالی به کشور جلوگیری شود. برخی بیماریها در کشورهای همسایه، بهویژه پاکستان، بهصورت اپیدمیهای فعال گزارش شدهاند و بنابراین با همکاری نزدیک با مراجع ذیربط، اگر موردی مشاهده شود که احتمال انتقال بیماری را داشته باشد، از ورود آن فرد به کشور جلوگیری خواهد شد. سیاست ما در این زمینه سختگیرانه و پیشگیرانه است.
میعادفر با اشاره به سلامت مواد غذایی در مسیر اربعین گفت: در سالهای گذشته، حدود ۵۰۰ تُن مواد غذایی غیرقابل مصرف از سطح موکبها جمعآوری و امحا شده و این نظارت دقیق، سلامت زائران را تضمین کرده است. برای حفظ این روند، زنجیره سرد مواد غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است و در دمای بالای ۵۰ تا ۶۰ درجه مناطق مرزی، اگر نگهداری مواد پروتئینی در شرایط مناسب نباشد، خطر فساد و بیماری بسیار بالا میرود. بنابراین موکبها موظف به استفاده از یخچالهای صنعتی مناسب هستند.
وی ادامه داد: در این ایام، ۲۴۰ نفر از کارشناسان بیماریها و ۴۵۳ نفر از نیروهای بهداشت محیط در سطح مرزهای کشور فعال هستند. علاوه بر آن، ۱۱ نفر کارشناس بیماریها و ۱۲ نفر نیروی بهداشت محیط برای همکاری با جمعیت هلال احمر در کشور عراق اعزام شدهاند تا بر تغذیه، اسکان و سلامت محیطی زائران در آنسوی مرز نیز نظارت داشته باشند.
میعادفر با اشاره به توصیههای بهداشتی ویژه برای گروههای خاص از زائران گفت: بارها و بارها در سالهای گذشته تأکید کردهایم که برخی از افراد نباید در این سفر شرکت کنند، یا باید تنها با رعایت شرایط خاص همراه شوند. افراد سالمند باید تنها در صورتی سفر کنند که از نظر جسمی در شرایط مناسبی قرار داشته باشند و همچنین مادران باردار، بهویژه در ماههای دوم و سوم بارداری، بههیچوجه نباید در این سفر شرکت کنند، زیرا ریسک بالایی برای خود و جنین دارند.
وی هشدار داد: متأسفانه بعضی از خانوادهها با افتخار از بردن کودکان خردسال، حتی یک تا دو ساله، به مراسم اربعین صحبت میکنند. در حالیکه گرمای شدید، ازدحام، کمآبی و ساعات طولانی پیادهروی، سلامت کودکان را تهدید میکند. توصیه مؤکد ما این است که کودکان زیر ۶ سال تا حد امکان در این سفر شرکت نکنند، زیرا سریعتر دچار کمآبی، افت هوشیاری و شوک گرمایی میشوند.
میعادفر گفت: افرادی که بیماریهای زمینهای دارند—مثل بیماران دیالیزی، قلبی، یا دارای نقص ایمنی—نیز باید حتماً پیش از سفر با پزشک مشورت کرده و در طول مسیر از محل مناسب برای ادامه درمان خود اطمینان حاصل کنند. به عنوان مثال، فردی که نیاز به سه بار دیالیز در هفته دارد، نمیتواند بدون برنامهریزی وارد کشور عراق شود. این سفر میتواند جان او را به خطر بیندازد.
وی افزود: افرادی که از داروهای خاص، مانند انسولین استفاده میکنند، باید حتماً این داروها را در شرایط دمایی مناسب حمل کنند. داروها در گرمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سریعا فاسد شده، اثر خود را از دست میدهند و ممکن است سلامت فرد را به خطر بیندازند. توصیه ما این است که زائران با آگاهی، مسئولیتپذیری و رعایت این نکات، سفری ایمن، سالم و معنوی را تجربه کنند.
ایجاد مراکز درمانی در نقطه صفر مرزی؛ زائران به خود نیز توجه کنند
میعادفر درباره آمادگیهای صورتگرفته برای مراسم اربعین ۱۴۰۴، با اشاره به ایجاد مراکز درمانی در نقطه صفر مرزی گفت:
ما در نقاط صفر مرزی واقعاً تلاش کردیم فضاهایی فراهم کنیم که زائران بتوانند برای چند دقیقه استراحت کنند و سال گذشته برخی زائران از ما درخواست پتو داشتند؛ در حالیکه شرایط آبوهوایی گرم بود و دادن پتو معقول نبود. با این حال، فضای مراکز درمانی به شکلی آماده شده بود که زائر بتواند حدود یک ربع در محیط خنک بنشیند، تنفسی تازه کند، یا حتی برای مدت کوتاهی استراحت کند.
وی افزود: برخی زائران روی تختهای مراکز درمانی دراز میکشیدند، و در این بین، تیم درمانی ما بهسرعت وضعیت آنان را ارزیابی میکرد. در مواردی، بلافاصله تصمیم گرفته میشد فرد به بیمارستان مهران یا سایر مراکز درمانی منتقل شود تا نقطه صفر مرزی همیشه آماده و خلوت باقی بماند و از ازدحام و بحران جلوگیری شود.
میعادفر با اشاره به برخی مشکلات رایج سلامت در بین زائران گفت: یکی از دلایل اصلی مراجعه زائران به مراکز درمانی، مشکلات گوارشی، پرخوری، یا مصرف مواد غذایی آلوده بود. برخی افراد بدون رعایت بهداشت فردی یا در شرایط غیر بهداشتی غذا میخورند، که این خود میتواند منجر به مسمومیت و سایر بیماریها شود.
وی ادامه داد: توصیه ما این است که زائران حتما جیرههای خشک و سبک به همراه داشته باشند؛ خوراکیهایی مانند نان خشک، کشمش، خرما یا مغزها که هم مقویاند و هم احتمال آلودگیشان کمتر است. اینها کمک میکنند انرژی فرد حفظ شود و بدن افت نکند.
وی گفت: زائران عزیز، همانطور که برای دیگران خرج میکنید و نذر میدهید، برای سلامت خودتان هم هزینه کنید و تهیه مقداری مواد غذایی سالم برای خود، یک کار پیشگیرانه و هوشمندانه است و از هزینههای سنگین درمانی یا حتی بستری در مسیر جلوگیری میکند. سلامت خود را جدی بگیرید؛ این سفر، سفری معنوی است، اما بدون آمادگی جسمی، ممکن است به زحمت تبدیل شود.
ایجاد مراکز درمانی در نقطه صفر مرزی؛ زائران به خود نیز توجه کنند
میعادفر درباره آمادگیهای صورتگرفته برای مراسم اربعین ۱۴۰۴، با اشاره به ایجاد مراکز درمانی در نقطه صفر مرزی گفت: ما در نقاط صفر مرزی واقعاً تلاش کردیم فضاهایی فراهم کنیم که زائران بتوانند برای چند دقیقه استراحت کنند و سال گذشته برخی زائران از ما درخواست پتو داشتند؛ در حالیکه شرایط آبوهوایی گرم بود و دادن پتو معقول نبود. با این حال، فضای مراکز درمانی به شکلی آماده شده بود که زائر بتواند حدود یک ربع در محیط خنک بنشیند، تنفسی تازه کند، یا حتی برای مدت کوتاهی استراحت کند.
وی افزود: برخی زائران روی تختهای مراکز درمانی دراز میکشیدند، و در این بین، تیم درمانی ما بهسرعت وضعیت آنان را ارزیابی میکرد. در مواردی، بلافاصله تصمیم گرفته میشد فرد به بیمارستان مهران یا سایر مراکز درمانی منتقل شود تا نقطه صفر مرزی همیشه آماده و خلوت باقی بماند و از ازدحام و بحران جلوگیری شود.
میعادفر با اشاره به برخی مشکلات رایج سلامت در بین زائران گفت: یکی از دلایل اصلی مراجعه زائران به مراکز درمانی، مشکلات گوارشی، پرخوری، یا مصرف مواد غذایی آلوده بود. برخی افراد بدون رعایت بهداشت فردی یا در شرایط غیر بهداشتی غذا میخورند، که این خود میتواند منجر به مسمومیت و سایر بیماریها شود.
وی ادامه داد: توصیه ما این است که زائران حتما جیرههای خشک و سبک به همراه داشته باشند؛ خوراکیهایی مانند نان خشک، کشمش، خرما یا مغزها که هم مقویاند و هم احتمال آلودگیشان کمتر است. اینها کمک میکنند انرژی فرد حفظ شود و بدن افت نکند.
وی گفت: زائران عزیز، همانطور که برای دیگران خرج میکنید و نذر میدهید، برای سلامت خودتان هم هزینه کنید و تهیه مقداری مواد غذایی سالم برای خود، یک کار پیشگیرانه و هوشمندانه است و از هزینههای سنگین درمانی یا حتی بستری در مسیر جلوگیری میکند. سلامت خود را جدی بگیرید؛ این سفر، سفری معنوی است، اما بدون آمادگی جسمی، ممکن است به زحمت تبدیل شود.