دانشمندان اعلام کردند اولین داروی لاغری جهان که بدون کاهش اشتها، فقط با افزایش مصرف انرژی چربی‌ها را می‌سوزاند، فاز نخست کارآزمایی بالینی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. این دارو SANA نام دارد و برای سوزاندن چربی‌ها نیازی به فعالیت بدنی ندارد.
براساس گزارش نیواطلس، دانشمندان مؤسسهٔ پاستور مونته‌ویدئو (IP Montevideo) و دانشگاه جمهوری اروگوئه (Udelar) پیش‌تر در مطالعه پیش‌بالینی سانا (SANA) روی موش‌ها به نتایج امیدوارکننده‌ای رسیده بودند و حالا در کارآزمایی بالینی نشان دادند که این دارو برای مصرف انسان نیز ایمن و مؤثر است.
داروهای محبوبی مانند اوزمپیک (از خانواده GLP-1) با تأثیر بر هورمون‌ها و کاهش اشتها عمل می‌کنند، اما داروی SANA که حاصل بیش از یک دهه تحقیق در اروگوئه است، یک مسیر کاملاً متفاوت را هدف قرار داده است: ترموژنز یا تولید گرما. این دارو، سلول‌های چربی سفید بدن (که معمولاً فقط کالری ذخیره می‌کنند) را به کوره‌های فعال تبدیل می‌کند تا حتی در حالت استراحت نیز انرژی بسوزانند.
این دارو یک آنزیم کلیدی در متابولیسم کراتین به نام AGAT را هدف قرار می‌دهد. SANA با تشکیل یک پیوند کووالانسی با این آنزیم، موتورخانه انرژی سلول‌های چربی را به‌طور مداوم فعال نگه می‌دارد. این پیوند دائمی به این معناست که اثر چربی‌سوزی دارو می‌تواند برای مدت طولانی، حتی با یک دوز واحد، ادامه یابد و نیاز به مصرف روزانه یا هفتگی را از بین ببرد.
فاز اول کارآزمایی بالینی که بر روی ۴۴ شرکت‌کننده انجام شد، نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای را به همراه داشت؛ دارو در تمام دوزها ایمن و به خوبی قابل تحمل بود و هیچ عارضه جانبی جدی گزارش نشد. گروهی که بالاترین دوز را دریافت کردند، به‌طور متوسط ۳ درصد از وزن بدن خود را فقط در دو هفته از دست دادند، بدون آنکه توده عضلانی آنها کاهش یابد (مشکلی که در داروهای GLP-1 رایج است). همچنین برخلاف سایر داروها، SANA هیچ تأثیری بر اشتهای شرکت‌کنندگان نداشت.
SANA اولین داروی مولکولی است که به‌طور کامل در اروگوئه طراحی و توسعه یافته و توسط یک استارتاپ بیوتکنولوژی از آمریکای جنوبی به نام Eolo Pharma به مرحله آزمایش بالینی رسیده است. بااین‌حال، محققان تأکید می‌کنند که پیوند دائمی این دارو با پروتئین‌ها، با خطرات بالقوه‌ای نیز همراه است. اگر این دارو به پروتئین‌های غیرهدف متصل شود، می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای ایجاد کند که این موضوع در مطالعات طولانی‌مدت‌تر به دقت بررسی خواهد شد. فاز دوم کارآزمایی‌های انسانی که شامل گروه بزرگ‌تری از شرکت‌کنندگان، از جمله افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، خواهد بود، برای اواخر سال ۲۰۲۵برنامه‌ریزی شده است.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Nature Metabolism منتشر شده است.
