در شرایط فعلی بازار سرمایه، بسیاری از سرمایه‌گذاران این پرسش را مطرح می‌کنند که "کدام سهم‌ها را الان بخریم" تا بتوانند بیشترین بازدهی را کسب کنند. انتخاب سهام مناسب برای خرید چالش‌برانگیز است و نیاز به تحلیل دقیق دارد. علاوه بر سهام، برخی سرمایه‌گذاران به گزینه‌های مطمئن‌تر مانند خرید صندوق طلا نیز روی می‌آورند تا سرمایه‌ی خود را در برابر نوسانات بازار حفظ کنند. این رویکرد ترکیبی می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و بازدهی معقولی فراهم کند.

سرمایه‌گذارانی که ریسک‌گریزتر هستند، معمولاً بخش عمده دارایی خود را به ابزارهای کم‌ریسک اختصاص می‌دهند. برای این افراد، خرید صندوق درآمد ثابت یکی از روش‌های مطمئن برای کسب بازدهی بدون پذیرش نوسانات شدید بازار است. در ادامه، با معیارهای انتخاب سهم مناسب آشنا می‌شویم.

معیارهای انتخاب سهم مناسب برای خرید

انتخاب یک سهم ارزشمند برای خرید مستلزم بررسی چندین معیار اساسی است. اولین معیار، ارزش‌گذاری بنیادی سهم است. برای این منظور معمولا از نسبت قیمت به درآمد هر سهم یا P/E (Price to Earnings) استفاده می‌شود. هر چه P/E یک سهم پایین‌تر باشد، به معنای ارزنده‌تر بودن آن سهم است و قیمت بازار آن نسبت به سودآوری شرکت پایین‌تر ارزیابی می‌شود. تحلیل‌گران توصیه می‌کنند برای سرمایه‌گذاری بلندمدت، سهم‌هایی انتخاب شوند که P/E آن‌ها بیش از حدود ۸ واحد نباشد. به بیان دیگر، خرید بلندمدت سهمی که P/E بالاتر از ۸ داشته باشد توصیه نمی‌شود. معیار مهم بعدی نسبت قیمت به فروش یا P/S است. این نسبت نشان می‌دهد قیمت سهام در مقایسه با میزان فروش شرکت چقدر قابل قبول است. بر اساس توصیه کارشناسان بازار سرمایه، نسبت P/S مناسب برای خرید سهام معمولاً بین ۱ تا ۴ واحد در نظر گرفته می‌شود

P/S بالاتر از ۱ نشان می‌دهد شرکت سوددهی و فروش مناسبی داشته و سهم ارزنده‌تر است، در حالی که مقادیر خیلی بالاتر ممکن است بیانگر قیمت‌گذاری بیش از حد باشد.

یکی دیگر از معیارهای اساسی، نقدشوندگی سهم است. نقدشوندگی به این معناست که سهامدار بتواند هر زمان که نیاز داشت، سهم خود را به راحتی در بازار بفروشد و به وجه نقد تبدیل کند. برای سنجش نقدشوندگی، به شاخص‌هایی نظیر ارزش بازار شرکت، میانگین حجم معاملات ماهانه و درصد سهام شناور توجه می‌شود. هر چه ارزش بازار یک شرکت بیشتر باشد و سهم درصد سهام شناور بالاتری داشته باشد (برای مثال بیش از ۱۰٪)، خرید و فروش آن آسان‌تر بوده و ریسک نقدشوندگی کمتری دارد؛ همچنین میانگین حجم معاملات ماهانه بالا (مثلاً بیش از ۱ میلیون برگه سهم در ماه) نشانه‌ای از بازارپذیری و اقبال سرمایه‌گذاران به آن سهم است؛ علاوه بر این معیارها، وضعیت صنعت و اقتصاد کلان نیز در انتخاب سهم مناسب اثرگذار است. باید بررسی شود که صنعت مربوطه در حال رشد است یا رکود، نرخ تورم و بهره در اقتصاد چه روندی دارد و سیاست‌های دولتی چگونه بر آن صنعت تاثیر می‌گذارد.

سهم‌های پیشنهادی بازار

در سال ۱۴۰۴، کارشناسان بازار سرمایه همچنان بر سهم‌هایی با بنیاد قوی، نسبت‌های ارزش‌گذاری منطقی و قرارگیری در صنایع پیشران اقتصادی تأکید دارند. بر این اساس، نمادهایی چون فارس (پتروشیمی خلیج فارس)، شپدیس (پتروشیمی پردیس)، شبندر (پالایش نفت بندرعباس) و وبملت (بانک ملت) به عنوان گزینه‌های پیشنهادی اصلی مطرح شده‌اند.

برای درک بهتر ویژگی‌های بنیادی سهام مطرح‌شده، جدول زیر نمونه‌ای از داده‌های مالی و معاملاتی برخی از سهام ارزنده بازار را نشان می‌دهد. این اطلاعات شامل نسبت P/E، نسبت P/S، ارزش بازار، حجم معاملات ماهانه و درصد سهام شناور است که به ترتیب معیارهای ارزندگی و نقدشوندگی سهم را بازتاب می‌دهند؛ همان‌طور که مشاهده می‌شود، در این فهرست معمولاً نام بانک‌ها دیده نمی‌شود، چرا که بسیاری از سهام بانکی به دلیل ماهیت درآمدی خود نسبت P/S صفر یا بسیار پایینی داشته و در این گونه غربال‌گری‌ها حذف شده‌اند

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاران با تیپ‌های ریسک‌پذیر، محتاط و ترکیبی

انتخاب نوع سرمایه‌گذاری مناسب، ارتباط مستقیمی با سطح ریسک‌پذیری هر فرد دارد. در اینجا سه رویکرد کلی برای سرمایه‌گذاران با تیپ‌های مختلف ارائه می‌شود:

سرمایه‌گذاران محتاط: این دسته به‌دنبال حفظ سرمایه و بازدهی باثبات هستند. بهترین گزینه برای آن‌ها، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت است که علاوه بر سود روزشمار و ریسک پایین، امکان نقدشوندگی سریع نیز دارد. این صندوق‌ها برای افراد با دیدگاه بلندمدت و ترجیح بازدهی مطمئن، انتخابی هوشمندانه هستند.

سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر: افراد با روحیه تهاجمی، به دنبال بازدهی بالاتر هستند و نوسانات بازار را بهتر تحمل می‌کنند. برای این گروه، ترکیب سهام بنیادی با بخشی از سرمایه‌گذاری در صندوق طلا می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. صندوق طلا به‌دلیل همبستگی با قیمت طلای جهانی و داخلی، می‌تواند هم بازدهی قابل توجهی داشته باشد و هم بخشی از پرتفوی را در برابر تورم محافظت کند.

سرمایه‌گذاران متعادل (ترکیبی): این افراد تمایل دارند بین بازدهی و ریسک تعادل برقرار کنند. استراتژی پیشنهادی آن‌ها شامل تخصیص متوازن به سهام، صندوق‌های درآمد ثابت و درصدی از صندوق‌های طلا است. چنین ترکیبی هم پتانسیل رشد دارد و هم با ابزارهای کم‌ریسک، نوسانات را کنترل می‌کند.

اشتباهات رایج هنگام انتخاب سهم

سرمایه‌گذاران به ویژه تازه‌واردان بازار ممکن است در فرآیند انتخاب و خرید سهام دچار خطاهای مشترکی شوند. آگاهی از این اشتباهات رایج می‌تواند مانع از زیان و تصمیمات نادرست در بورس شود. مهم‌ترین اشتباهات عبارت‌اند از:

• نداشتن تحقیق و تحلیل کافی
• عدم درک صحیح از سرمایه‌گذاری و اتکا به شنیده‌ها یا توصیه‌های غیررسمی
• خرید در قیمت‌های اوج و فروش دیرهنگام
• نبود استراتژی و برنامه مشخص
• تصمیم‌گیری احساسی (طمع و ترس)
• تنوع‌ ندادن به سبد سهام
• اتکا به اخبار و شایعات بازار

اشتباهات فوق تنها بخشی از خطاهای رایج در بازار سهام هستند. هر سرمایه‌گذاری باید بکوشد با یادگیری مداوم و کسب تجربه، این خطاها را به حداقل برساند. اگر مرتکب اشتباهی شدید، آن را بپذیرید و سعی کنید از آن درس بگیرید. بازار همیشه فرصت دوباره می‌دهد، به شرط آنکه از اشتباهات گذشته عبرت بگیریم.

نتیجه‌گیری

در پایان، موفقیت در بازار سهام نیازمند دانش، صبر و انضباط است. با به‌کارگیری معیارهای انتخاب سهم مناسب، اجتناب از اشتباهات رایج و تدوین استراتژی متناسب با تیپ ریسک خود، می‌توانید احتمال دستیابی به بازدهی پرسود را افزایش دهید. فراموش نکنید که استفاده از ابزارهای مکمل مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری (طلا، درآمد ثابت و سهامی) در کنار خرید سهام، به شما کمک می‌کند یک سبد سرمایه‌گذاری بهینه و متعادل داشته باشید.

کدام سهم‌ها در سال ۱۴۰۴ برای خرید مناسب هستند؟

سهام بنیادی در صنایع پتروشیمی، پالایشی، بانکی و خودرویی مانند شپدیس، شبندر، فولاد و وبملت جزو گزینه‌های پیشنهادی تحلیل‌گران هستند.

اگر ریسک‌پذیر نباشیم، چه گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟

برای افراد محتاط، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت یا صندوق طلا بهترین گزینه است. این صندوق‌ها سود باثبات‌تری دارند و ریسک پایین‌تری را متحمل می‌شوند.