به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما وجیه‌الله جعفری، معاون امور معادن وزارت صمت، اخیراً بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های معدن و نقش کلیدی سرمایه‌گذاران در دستیابی به توسعه پایدار تأکید کرده است. جنوب کرمان این روز‌ها با آغاز فرآوری تیتانیوم، میزبان نگاه تازه‌ای به ظرفیت‌های استراتژیک معدنی است—ظرفیتی که نه فقط برای اقتصاد، بلکه برای امنیت ملی و صنایع راهبردی کشور نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
تیتانیوم؛ فلزی برای آینده ایران
تیتانیوم به دلیل وزن کم، استحکام بالا، مقاومت فوق‌العاده به خوردگی و زیست‌سازگاری، امروز در صنایع هوافضا، پزشکی، خودروسازی، دفاعی، انرژی و حتی رنگ‌سازی کالا‌هایی حیاتی تولید می‌کند. ایران، با ذخیره بیش از ۴۲۰ میلیون تنی تیتانیوم در کهنوج، صاحب یکی از بزرگ‌ترین معادن این فلز ارزشمند در منطقه است. فرآوری تیتانیوم در جنوب کرمان علاوه بر کاهش وابستگی به واردات، فرصت بی‌نظیری برای جهش صادراتی و ایجاد هزاران شغل ایجاد کرده است.
طرح های ملموس و پیامد‌های اقتصاد منطقه‌ای
معدن تیتانیوم کهنوج سال گذشته بیش از ۳۰۰ شغل مستقیم و ۱۵۰۰ شغل غیرمستقیم در حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل، خدمات فنی و پشتیبانی معادن ایجاد کرده است. راه‌اندازی کارخانه فرآوری این معدن، سالانه تا ۵۰ هزار تن کنسانتره روتیل (ماده پایه صنایع رنگ، پزشکی و هوافضا) تولید می‌کند. افزون بر آن، شرکت‌هایی مانند وستا تیتانیوم پارس با تولید پودر تیتانیوم برای پرینتر‌های سه‌بعدی پزشکی، گام بزرگی در بومی‌سازی دانش فنی و توسعه فناوری برداشته‌اند.
هم‌زمان، بخشی از ایمپلنت و پلیت‌های ارتوپدی مصرفی در بیمارستان‌های بزرگ تهران (میلاد و کسری) از تیتانیوم ایرانی تولید شده و قیمت تمام‌شده هر قطعه را از ۳۵۰ دلار وارداتی به حدود ۵۰ دلار داخلی کاهش داده است. علاوه بر این، کارخانه‌های رنگ‌سازی پرمصرف سالانه بیش از ۲۵ هزار تن دی‌اکسید تیتانیوم ایرانی را جایگزین نمونه وارداتی کرده‌اند.
اهمیت راهبردی و امنیتی تیتانیوم
در ابعاد راهبردی، تیتانیوم موتور توسعه صنایع دفاعی و زیرساختی کشور است؛ نقش کلیدی این فلز در تولید قطعات پهپاد شاهد ۱۳۶، شاسی‌های فوق‌سبک صنعتی و توربین‌های نیروگاهی غیرقابل‌چشم‌پوشی است. تأمین داخلی لوله‌های مبدل حرارتی نیروگاه بوشهر و پالایشگاه بندرعباس با تیتانیوم ایرانی، هزینه تعمیرات زیرساخت‌ها را تا نصف کاهش داده و امنیت صنعتی کشور را ارتقا بخشیده است.
وزارت صمت هم برای تشویق فعالان موفق در فرآوری تیتانیوم با عیار بالا، مشوق‌ها و حمایت‌های ویژه در نظر گرفته؛ سیاستی که سرعت توسعه فناوری و اتکای کشور به محصولات داخلی را دوچندان خواهد کرد.
تأثیر در زندگی و اشتغال محلی؛ از روستا تا کارخانه
در جنوب کرمان، ورود معادن و کارخانه‌های فرآوری تیتانیوم به معنی جهش درآمد خانواده‌های روستایی، تثبیت شغل برای نسل جوان و پایان مهاجرت معکوس به پایتخت بوده است.
در حوزه حمل‌ونقل، ۲۰ شرکت کامیون‌دار محلی حالا با قرارداد دائمی حمل مواد معدنی درآمد سالانه ثابتی دارند؛ چرخ اقتصاد منطقه دیگر به باران و کشاورزی خشک وابسته نیست.
تجربیات جهانی و آینده‌نگری ایرانی
روسیه و چین به عنوان قطب‌های جهانی تیتانیوم، توسعه استراتژیک ظرفیت‌های خود را، اهرم دیپلماسی و امنیت ملی قرار داده‌اند. عربستان سعودی نیز در همکاری با چین بر فناوری فرآوری تیتانیوم متمرکز شده تا واردکننده تجهیزات حساس نباشد؛ الگویی که ایران می‌تواند با تکیه بر ظرفیت‌های محلی و شرکت‌های دانش‌بنیان خود بومی‌سازی کند و به صادرکننده منطقه‌ای تبدیل شود.
و سخن آخر
تیتانیوم نه فقط یک فلز صنعتی، بلکه اسم رمز آینده اقتصاد و فناوری ایران است—کلیدی برای توسعه پایدار، امنیت ملی، پیشرفت صنعت دفاعی، صادرات غیرنفتی و شکوفایی مشاغل نوین در استان‌هایی مثل کرمان. سیاست‌گذاری هوشمندانه و سرمایه‌گذاری هدفمند در تمام زنجیره ارزش تیتانیوم، می‌تواند ایران را به بازیگری برجسته در بازار جهانی این فلز راهبردی بدل کند.
گزارش از میثم پوراعظم
