همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: انگار به هیچ صراطی هم مستقیم نیست، آن‌قدر که کارشناسان اداره هواشناسی می‌گویند گرمای امسال ناهنجار شده و بی‌قانون است و بی‌قاعده، و هی هرروز قد می‌کشد و خودی نشان می‌دهد و تابستان امسال را تابستان‌تر می‌کند.
ایران بیابانی و نیمه‌بیابانی ما هم از این قاعده مستثنی نیست. همین 2روز پیش آبادان گرم ما گرم‌ترین شهر جهان بود و گوی سبقت را از دیگر شهرهای جهان ربوده بود. اما مسئله این است که آدمی صرف‌نظر از فناوری امروز چگونه می‌تواند خودش را در برابر گرما حفظ کند؟
بیشتر بخوانید:
روی ماهِ ماه در قاب عکاسان ایرانی
آیا انسان امروز جز دستگاه‌های تهویه آن‌چنانی و کولرهای گازی و آبی این‌چنینی، و حتی بدون توجه به تغذیه مناسب و نوشیدن فراوان آب، راه‌هایی خلاقانه برای مدیریت دنیای داغ امروز هم به‌کار می‌برد؟ در اینجا سری به سرزمین‌های دور و نزدیک در جهان می‌زنیم و به خلاقانه‌های گرماگیر آنها نظری می‌افکنیم.
رنگ به رنگ
- ایران
ایران را که به سرزمین بادگیرها و قنات‌ها و فواره‌ها می‌شناسند؛ ابزارهایی که خنکی را حتی در تیر و مرداد یزد و کاشان برای ساکنانش به ارمغان می‌آورد. حتی حیاط‌های مرکزی و حوض‌های فواره‌دار هم هوای خانه ایرانی‌ها را مطبوع‌تر می‌کرد. اما اگر بخواهیم غیراز این موارد، دیگر مهارت‌های ایرانیان را برای مهار گرما به رخ بکشیم، می‌توانیم به شیشه‌های رنگی و پنجره‌های کوچک خانه‌ها اشاره کنیم. شیشه‌هایی سبز و زرد و صورتی و آبی که به گرمای خورشید اجازه ورود به خانه نمی‌دهند و با کمک چوب‌های عایق پنجره‌ها نمی‌گذارند خنکای تابستان هم از خانه خارج شود.
شکم‌های نمایان
- چین
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای خنک‌شدن در نگاه مردان چینی، درآوردن لباس‌هایشان بود. اما دولت این کشور به بهانه المپیک2008 پکن، این کار را در مکان‌های عمومی ممنوع کرد. ولی ابتکار برخی مردان چینی از این تاریخ به بعد در چین ماندگار شد؛ اینکه برخی مردها لباس‌شان را تا نیمه بالا می‌زنند که فقط شکمشان معلوم شود و با این کار، هم قانون‌شکنی نمی‌کنند و هم کمی خنک می‌شوند.
روش فقرا
- عراق
شهرهایی مثل بصره در کشور عراق هم تابستان‌های بسیار گرمی دارند، به‌حدی که 2روز پیش بصره دومین شهر گرم جهان بود. برخی عراقی‌ها معتقدند با رشد فناوری و افزایش قیمت وسایل برودتی، تا چند سال آینده تنها ثروتمندان می‌توانند با گرما مقابله کنند. اما برخی عراقی‌های خلاق با ساخت وسایلی دست‌ساز و ساده مثل آب‌پاش دستی، تلاش می‌کنند مشتری‌های خود را خنک کنند.
یک لیس بستنی
- ایتالیا
هرازگاهی وزارت بهداشت ایتالیا نیز هشدارهای موج گرمای ناهنجار را در برخی شهرهای این کشور اعلام می‌کند؛ اما همانطور که می‌دانید یکی از دسرهای معروف این کشور بستنی است و ایتالیایی‌ها برای خنک‌کردن خود سراغ بستنی می‌روند؛ به‌خصوص بستنی «جلاتو» که در ایتالیا معروف است. این بستنی از خامه، شیر و شکر تشکیل شده، اما نسبت آنها به‌گونه‌ای است که باعث می‌شود بستنی ایتالیایی با دیگر بستنی‌ها تفاوت داشته باشد و دیرتر آب شود و مدت‌زمان بیشتری در هوای آزاد بماند.
شناکردن در رود
- فرانسه
شناکردن در رود سن در مرکز شهر پاریس، از سال1923 میلادی و به دلایلی چون آلودگی آب غیرقانونی بود؛ اما امسال و پس از موج گرمای جدید آزاد شد و پاریسی‌ها را بر آن داشت تا یکی از ساده‌ترین راه‌ها را برای جلوگیری از گرمازدگی امتحان کنند، راهی به نام «آبتنی»! البته شهرداری این شهر به بهانه بازی‌های المپیک تابستانی2024 با هزینه‌ای در حدود یک‌میلیاردوپانصدمیلیون یورو، رود سن را لایروبی کرد و حالا تنها در 3نقطه از رود سن شهروندان اجازه آبتنی دارند.
پیراهن گشاد و سپید
- عربستان
شاید یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای مقابله با گرما شیوه‌ای است که اعراب در شبه‌جزیره عربستان به‌کار می‌برند؛ پوشیدن لباس‌های گشاد و شل با رنگی سفید و روشن! این لباس‌ها نور و گرمای کمتری جذب می‌کنند و اجازه نمی‌دهند دمای بدن صاحبشان بالا برود. پوشش سر عرب‌ها هم در تحمل گرما به آنها کمک می‌کند؛ سربندی به نام غتره که از پارچه‌ای سفید، نخی و سبک دوخته شده و با عقال یا همان طناب گرد و ضخیم روی سر محکم می‌شود.
پیاده‌روهای خنک
- آمریکا
بخش‌هایی از شهر وسیع و پرجمعیت لس‌آنجلس از دیگر بخش‌های آن گرم‌تر است؛ اما شیوه‌ای ابتکاری، ساکنان این بخش‌ها را از گرمای خورشید در امان نگه داشته است. این ابتکار، رنگ‌کردن برخی پیاده‌روها با رنگ‌های روشن است. چند سالی است برخی مؤسسه‌های غیردولتی مردم‌نهاد، پیاده‌روهای محله‌های فقیرنشین این منطقه را رنگ می‌کنند تا هم گرمای کمتری جذب محیط شود و هم نشاط مردم برای زندگی افزایش یابد.
