خبرگزاری مهر – گروه استانها: در سالهای اخیر، با پیچیدهتر شدن مسائل اجتماعی و گسترش چالشهای فرهنگی در سطح محلات شهری و روستایی، نقش مسجد به عنوان یک نهاد اجتماعی دینی، بیش از پیش اهمیت یافته است. در این میان، بنیاد جامعهپردازی هدایت با الهام از گفتمان امامت و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مأموریتی تازه برای احیای کارکردهای تمدنی مسجد آغاز کرده که در رأس آن، «توانمندسازی امامان جماعت» و تبدیل آنها به «امامان محله» قرار دارد. این بنیاد ذیل معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی کشور، با بهرهگیری از شبکهای گسترده از راهیاران و فعالان فرهنگی، طرحی نو در مدیریت اجتماعی مسجد و محله را پیریزی کرده که هدف نهایی آن، تبدیل مسجد به «سنگر مردمداری، خدمترسانی و حل مسئله» است.
در استان کرمانشاه، که همزمان با ظرفیت بالای دینی و فرهنگی، با معضلات اقتصادی و آسیبهای اجتماعی نیز مواجه است، ورود بنیاد هدایت به عرصه میدانی مساجد، رویکردی نو و جریانساز تلقی میشود. این بنیاد با بهرهگیری از راهیاران استانی، شناسایی امامان فعال، تربیت نیروهای همراه، شبکهسازی محلی، و تدوین برنامههای عملیاتی مبتنی بر اقتضائات بومی، گامی مؤثر برای احیای نقشآفرینی مسجد در حیات اجتماعی مردم برداشته است. در این طرح، امام مسجد صرفاً یک روحانی برگزارکننده نماز نیست، بلکه به عنوان محور اتصال اهالی محله، مسئول هدایت فکری، فرهنگی، اجتماعی و گاه اقتصادی مردم تلقی میشود.
تبدیل امام مسجد به امام محله، به معنای فراهم آوردن زمینههایی است که در آن، امام بتواند با کمک تیمی منسجم شامل نوجوانان، بانوان، فعالان رسانهای، هیئتی، قرآنی و… مسائل و نیازهای محله را به شیوهای مبتکرانه شناسایی و مدیریت کند. نگاه شبکهای و برنامهمحور بنیاد هدایت، همچنین با تمرکز بر کارویژههایی چون آموزش، توانمندسازی، تولید محتوای محلی، ساماندهی فعالیتهای رسانهای، و طراحی عملیاتهای مشترک در موضوعاتی مانند پدافند غیرعامل، امنیت محلهای، رزمایشهای خدمت و کمک مؤمنانه، زمینهساز تغییرات عمیق در جایگاه مسجد در منظومه مدیریت اجتماعی جمهوری اسلامی شده است.
کرمانشاه امروز شاهد آغاز یک حرکت عمیق فکری میدانی در بستر مساجد است؛ حرکتی برخاسته از دل مردم و همجهت با افق تمدن نوین اسلامی.
رشد و توانمندسازی امامان مساجد با محوریت گفتمان امامت
حجتالاسلام صابر برجی، راهیار استانی بنیاد هدایت و مسئول توانمندسازی شبکه امامت در استان کرمانشاه، در تشریح فعالیتهای این نهاد در استان گفت: بنیاد جامعهپردازی هدایت ذیل معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی کل کشور، چند سالی است فعالیت خود را آغاز کرده و با محوریت گفتمان امامت، به دنبال رشد و توانمندسازی امامان مساجد در محلات مختلف کشور و بهویژه استان کرمانشاه است.
وی با اشاره به اینکه فعالیتهای بنیاد هدایت با تمرکز بر «امامت» به عنوان ضابطه اصلی تمدنسازی تعریف شده، افزود: همانگونه که مقام معظم رهبری در تبیین واقعه غدیر فرمودند، غدیر صرفاً معرفی امیرالمؤمنین به عنوان جانشین پیامبر نبود، بلکه تبیین ضابطه و مدل امامت بود. این مدل، محور برنامههای بنیاد هدایت قرار گرفته است.
راهیار استانی بنیاد هدایت ادامه داد: مأموریت اصلی این بنیاد، تمرکز بر رشد امام مسجد بهگونهای است که در نهایت، امام مسجد به امام محله تبدیل شود؛ یعنی امامی که دغدغهاش فقط برگزاری جماعت در مسجد نیست، بلکه نسبت به تمامی اهالی محله، مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آنها احساس مسئولیت دارد و مسجد را به مرکز اتصال اهالی محله، با محوریت سه پیوند ایمانی، خانوادگی و همسایگی، بدل میکند.
وی افزود: این مدل از امامت بهدنبال آن است که از طریق محبت و خدمت، مسجد را به پایگاه گسترش همدلی و حل مسائل محلی تبدیل کند. در این نگاه، مسجد کانون تقسیم مسئولیتهای اجتماعی، محل تولید فکر و ایده و رکن مهم خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی در گام دوم انقلاب اسلامی است.
برجی با اشاره به ابزارهای اجرایی بنیاد هدایت بیان کرد: این بنیاد از طریق شبکه راهیاری و استفاده از ابزارهای توانمندسازی، اقدام به رشد و تربیت امامان مسجد و تیمهای همراه آنان میکند. امام مسجد در این مدل دارای تیم رسانهای، نوجوانی، بانوان، هیئت، قرآنی و سایر گروههایی است که متناسب با مسائل محله سازماندهی میشوند.
مسجد «سنگر مقاومت محله» است
وی با بیان اینکه در ایام جنگ تحمیلی اخیر رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران، بنیاد هدایت نقش ویژهای برای مساجد و امامان در نظر گرفت، افزود: این ایام، فرصت مهمی بود برای بازتعریف نقش مسجد به عنوان «سنگر مقاومت محله» که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب نیز هست. در همین راستا، کارویژهای برای مساجد طراحی شد که در پنج سرفصل امنیتی، مذهبی، رسانهای، تبلیغاتی و پشتیبانی تعریف گردید.
مسئول توانمندسازی شبکه امامت استان کرمانشاه در تشریح این سرفصلها گفت: در بخش امنیتی، زیرشاخههایی نظیر فعالیتهای سایبری، اطلاعاتی، انتظامی، پدافند غیرعامل و عملیات روانی دیده شده است. در حوزه رسانه نیز تشکیل هسته سایبری، پایگاه مقاومت رسانهای و ارتباطات بینالملل پیشبینی شده و سایر سرفصلها نیز ساختاری مشابه دارند.
وی افزود: در این بازه زمانی، ما با حدود ۲۵ تا ۳۰ مسجد در سطح استان ارتباط حضوری برقرار کردیم و این مدل و گفتمان را برای امامان محترم و برخی از کنشگران محلی تبیین نمودیم. این جلسات یا بهصورت حضوری برگزار شد یا به شکل مجازی و تلفنی، و در آنها ابعاد مختلف کارویژه مقاومت محلهای توضیح داده شد.
برجی در پایان با تأکید بر اهمیت رسانه در این مسیر، خاطرنشان کرد: ما از ظرفیت رسانهای برای تبیین این گفتمان و ترسیم نقش واقعی مسجد در مدیریت و ارتقای محلات استفاده میکنیم و امیدواریم با همافزایی بیشتر بتوانیم این مسیر را با قوت ادامه دهیم.
وی اظهار امیدواری کرد که این ارتباط آغاز راهی باشد برای همکاریهای بیشتر و تبیین دقیقتر چارچوبهای بنیاد هدایت در آیندهای نزدیک.