فیلم انفجار دستگاه دندان پزشکی در دهان بیمار
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار ایران، شاخص فلاکت در پایان بهار ۱۴۰۴ به عدد نگران‌کننده ۴۲.۲ واحد در سطح ملی رسید؛ اما در برخی استانها این عدد بسیار فراتر رفته است. استان‌های خوزستان، کرمان و هرمزگان به‌ترتیب رتبه‌های اول، دوم و سوم بالاترین شاخص فلاکت را به خود اختصاص داده‌اند. این گزارش تحلیلی تلاش دارد، علل، پیامدها و مسئولیت‌های قانونی و فقهی این وضعیت را با تکیه بر داده‌ها و منابع معتبر بررسی کند.
«شاخص فلاکت» از مجموع دو عامل کلیدی تشکیل می‌شود:
نرخ تورم سالانه و نرخ بیکاری فصلی.
این شاخص نمایانگر سطح فشار معیشتی است که یک جامعه بر دوش می‌کشد. افزایش هم‌زمان قیمت‌ها و بیکاری، نه تنها قدرت خرید را کاهش می‌دهد، بلکه امنیت روانی، اجتماعی و حتی سیاسی را تهدید می‌کند.
در بهار ۱۴۰۴، با وجود افزایش ۲ واحدی شاخص فلاکت نسبت به سال قبل، سه استان جنوبی کشور «خوزستان، کرمان و هرمزگان» در صدر این جدول قرار گرفتند؛ و این در حالی است که هر سه از غنی‌ترین استان‌های کشور از نظر منابع طبیعی و موقعیت استراتژیک به‌شمار می‌روند.
شاخص فلاکت: ۴۶.۶ (بالاترین رقم کشوری)
تورم: ۳۵.۶٪
بیکاری: ۱۱٪
استان خوزستان، مهد نفت، گاز، نیشکر، فولاد، آب‌های سطحی و بنادر، اکنون در صدر شاخص فلاکت ایستاده است.
بر اساس گزارش‌های میدانی و آمار رسمی، خوزستان درگیر مشکلات چندوجهی است:
• بحران آب و ریزگردها
• مهاجرت اقلیمی گسترده
• نرخ بالای بیکاری در مناطق بومی
• ضعف زیرساخت‌های بهداشتی و آموزشی
• فساد ساختاری در تخصیص منابع
شاخص فلاکت: ۴۵.۹
رتبه دوم کشوری
کرمان با وجود دارا بودن ذخایر معدنی غنی (مس، زغال‌سنگ، سنگ‌آهن)، منابع خورشیدی گسترده و زمین‌های حاصلخیز، رتبه دوم فلاکت را کسب کرده است. این یعنی سیاست‌های توسعه در استان بیشتر «منبع‌محور» بوده تا «مردم‌محور» باشد.
مشکلات ساختاری این استان عبارتند از:
• مهاجرت جوانان به دلیل نبود فرصت شغلی
• دستمزد پایین کارگران معدنی
• تورم بالا در کالاهای مصرفی
• ضعف دسترسی به تسهیلات بانکی در مناطق روستایی
شاخص فلاکت: ۴۵.۸
رتبه سوم کشوری
استان هرمزگان با داشتن موقعیت استراتژیک در خلیج‌فارس، بنادر بزرگی چون بندرعباس و نقش کلیدی در صادرات و واردات کشور، در ترازنامه شاخص فلاکت جزو سه استان اول است.
در این استان، رشد حاشیه‌نشینی، مسکن‌های غیررسمی، آموزش ناکافی و تورم بالا، ریشه‌های فلاکت را گسترش داده‌اند. داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که شکاف درآمدی میان بنادر و حاشیه‌نشینان در بندرعباس یکی از بالاترین نرخ‌ها در کشور است.
نمودار نابرابری: ثروت محلی، رنج ملی
خوزستان ۴۶.۶ اول منابع عظیم نفت و گاز، اما بیکاری و مهاجرت بالا
کرمان ۴۵.۹ دوم استان معدنی با فقر ساختاری و نابرابری منطقه‌ای
هرمزگان ۴۵.۸ پنجم دروازه تجارت، اما با حاشیه‌نشینی و تورم بالا
شاخص فلاکت، تنها یک عدد نیست؛ بلکه بازتابی است از سیاست‌های نامتوازن، برنامه‌ریزی‌های غیرواقع‌گرا، و گسست اجتماعی در برخی از مهم‌ترین استان‌های کشور، وقتی مناطق ثروتمند از نظر منابع، در صدر فلاکت قرار می‌گیرند، این یعنی توزیع منابع و رفاه به‌درستی انجام نشده است.
اگر اصلاحات ساختاری در نظام توزیع منابع، اشتغال‌زایی منطقه‌ای، و کاهش تورم هدف‌گذاری نشود، این شاخص‌ها نه‌تنها بهتر نخواهند شد، بلکه ممکن است به نارضایتی اجتماعی، مهاجرت و حتی بی‌ثباتی منطقه‌ای بینجامند بهتر است دولت تغییر استانداران را در دستور کار قرار دهد.
خبرنگار: حسن عباسی
