چند سالیست که موضوع جیره‌بندی آب با زندگی مردم استان فارس خصوصاً مناطق جنوبی این استان عیاق شده. یک روز آب هست و روز دیگر نیست. ساعت مشخصی هم ندارد. در بخشی از روستاهای بخش مرکزی زرین دشت از چندین سال پیش تاکنون، گاهی بیش از یک هفته پشت سر هم، آب نیست.
کافیست تا با گذر از مناطق جنوبی استان فارس تصویر یکدستِ گالن‌های سفید رنگ بر پشت بام منازل خانوارهای شهری و روستایی را دید. گالن‌هایی با ظرفیت هزار تا دو هزار لیتر برای ذخیره آبِ تمام فصول.
در دورافتاده‌ترین روستاهای فارس مردم در برابر این وضعیت بی‌آبی آسیب‌پذیرتر از همیشه‌اند.
کشاورزی تقریباً از رونق افتاده و مردم دیگر دل و دماغ کشاورزی ندارند. آن‌ها که صبرشان لبریز شده، خانه و زندگی را رها کرده و به حاشیه شهرها پناه برده اند.
وضعیت بی‌آبی در شهرهای فارس خصوصاً مناطق مرکزی و جنوبی این استان مثل داراب، خرامه، زرین دشت و… اسفناک است.
در حاجی آباد مرکز شهرستان زرین دشت و روستاهای تابعه آن وضعیت تقریباً به همین منوال است. تا جایی که در شبکه‌های اجتماعی مهمترین موضوع مطروحه، قطعی‌های مکرر آب و برق است.
مردم آب ندارند، فشار آب ضعیف است. مسئولین آبفای داراب و فرماندار این شهرستان پاسخ «ایلنا» را نمی‌دهند، مدیر آبفای زرین دشت در تماس خبرنگار «ایلنا» خیلی کوتاه می‌گوید: «خشکسالیست، مردم باید رعایت کنند تا از این بحران گذر کنیم.»
بهنام باقری تاکید می‌کند که «مردم به فکر تهیه موتورپمپ باشند.»
به گفته اهالی زرین دشت؛ در مرکز این شهرستان برخی از مناطق شهر تا پنج روز در هفته آب ندارند.
کربال، قربانی فاجعه مدیریت منابع آب
بخش کربال شهرستان خرامه نیز گویا قربانی فاجعه مدیریت منابع آب شده است. مردم این بخش، در کنار کمبود آب آشامیدنی، بخش زراعی‌شان هم در تب بی‌آبی می‌سوزد.
مردم این بخش می‌گویند: موضوع آب زراعی بخش کُربال یک موضوع مفصل است و بیابان های ساخته شده در این بخش به جای شالیزارهای گسترده در گذشته نچندان دور یه جای مانده است.
اما آنچه جای تامل دارد؛ آب شرب روستایی در این بخش از جغرافیای مرکز فارس در فاصله کوتاه پنجاه کیلومتری شمال شرق شیراز تا نود کیلومتری مرکز استان فارس است.
در این بخش که در گذشته‌ای نه چندان دور در دهه هشتاد مزارع سرسبز برنج و گندم و سایر محصولات گسترده بود و کشاورزان؛ تولید کننده محصولات استراتژیک ایران بودند، اشتغال، تولید، فراوانی، زندگی سرشار از سلامتی و شادی جریان داشت، اما با سدسازی‌های افراطی این خطه از فارس قربانی‌عدم مطالعه کافی در مدیریت منابع آبی شد.
اما دردناکتر از آن، کشاورزان بیکار شده از بی‌آبی است که حداقل آب شرب با کیفیت در دسترس ندارند. موضوعی که به نظر می‌رسد متولیان آبفای استان و شهرستان باید پاسخگو باشند.
در همین رابطه یکی از اهالی روستای کمجان در بخش کربال شهرستان خرامه به «ایلنا» می گوید: سالهاست وضعیت آبی در مجموعه شبکه «قمر بنی هاشم» در بخش کربال و شهرستان‌های زرقان و خرامه با بحران جدی مواجه شده و صدای تشنگی این مردم به گوش مسئولان آب و مجموعه‌های ناظر بر آن‌ها نمی‌رسد، یا تمایلی به شنیدن صدای تشنگی مردم ندارند، درحالیکه این منطقه تا سال‌های دهه شصت از آب آشامیدنی با کیفیت بهره‌مند بودند.
وعده تامین آب سالم، عملی نشد، روستاها خالی از سکنه شد
سیروس زارع، اظهار می‌کند: گذر زمان و وعده‌های مکرر مبنی بر تامین آب سالم، هیچ رهاوردی برای مردم نداشته و عملاً زندگی ساکنان روستاهای این منطقه با جمعیت چند ده هزار نفری با چالش جدی مواجه و نهایتاً به خالی از سکنه شدن روستاها به دلیل بی‌آبی منجر شده و تنها افراد میانسال در روستاها باقی مانده اند.
وی می‌افزاید: شبکه آب قمر بنی هاشم با قطعی زیاد به ندرت آب شوری را منتقل می‌کند که جهت مصارف غیر شرب و بهداشتی نیز کیفیت لازم را نداشته و حتی همین آب شور در طول شبانه روز یکی دوساعت جریان دارد که اگر در این دوساعت موفق به ذخیره آب در گالن یا منبع نشوند، ساکنان روستاها جهت استفاده در سرویس‌های بهداشتی نیز با مشکل مواجه هستند.
این فعال بخش کشاورزی شهرستان خرامه در استان فارس ادامه می‌دهد: جالب‌تر اینکه همین آب شور در قبوض آب بهای شرکت آبفا به نرخ آب شیرین بهداشتی محاسبه و از مشترکین مبالغ دریافت می‌شود.
زارع تاکید می‌کند: انعکاس موضوع مشکلات آبی در این بخش تا به اکنون نتیجه ملموسی نداشته و بیشتر سعی می‌شود تا باعدم همکاری، موضوعات مطرح شده را با گذر زمان ابتر بی‌پاسخ بگذارند.
زارع، با ذکر این نکته که توجیه ترک فعل در این شرایط منجر به نارضایتی عمومی می‌شود، ابراز امیدواری می‌کند که دستگاه‌های نظارتی، متولیان آب را مکلف به اقدام سریع و عاجل در راستای تامین آب و کاهش نارضایتی مردمی می‌کند.
فارس؛ یک میلیون و یکصد هزار مشترک آب دارد
در همین راستا، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس معتقد است که فارس تنها با ۲۰ درصد کاهش مصرف آب، از تابستان به طور مطلوب گذر خواهد کرد.
علی شبانی در گفت و گو با «ایلنا» می‌گوید: این استان از حدود هزار و ۲۰۰ حلقه چاه، ۲۰ هزار کیلومتر شبکه توزیع و ۱۰هزار کیلومتر خط انتقال و ۱۲ شهر این استان از شبکه جمع‌آوری فاضلاب بهره‌مند و حدود هشت روستا دارای پروژه فاضلاب هستند.
او با تاکید بر اهمیت مدیریت مصرف به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب می‌افزاید: استان فارس دارای یک میلیون و ۱۰۰ هزار مشترک آب است که حدود ۷۶۰ هزار مشترک در بخش شهری است.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس از تلاش این شرکت برای پیشبرد امور در دو بخش مدیریت تأمین و تقاضا سخن می‌گوید و اظهار می‌کند: فارس با رشد ۳درصدی مشترکین مواجه و این آمار سالانه در حال افزایش است.
شبانی، با ذکر این نکته فارس با کاهش دما، کاهش منابع از جمله برق، افزایش پدیده‌های جوی، وقوع سیلاب‌ها و خشکسالی مواجه است؛ اعلام می‌کند: در حال حاضر در یکی از مناطق شهرستان جهرم، عمق چاه به ۶۵۰ متر رسیده که این مقدار برای استحصال آب، ثقیل است.
۹۰ درصد آب مصرفی فارس از منابع زیر زمینی است
آنگونه که این مقام مسئول بیان می‌کند: حدود ۹۰ درصد از آب استان فارس از منابع زیرزمینی و ۱۰ درصد از آب این استان از منابع سطحی تأمین می‌شود که برنامه‌های بلندمدت و میان مدت برای بهره‌گیری از منابع آب سطحی برای تأمین آب مشترکین تدوین شده که در دستور کار است.
مدیرعامل آبفا استان فارس، در ادامه از کاهش ۸۰ درصدی بارندگی‌های این استان در سال ۱۴۰۲ هم سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: در بازه زمانی یاد شده، استان فارس جزو سه استان اول کشور در بحث خشکسالی شناخته شد، اما با این حال در سال ۱۴۰۳ شاهد بارش‌های خوبی بودیم که اگر این بارندگی‌ها اتفاق نمی‌افتاد با بحران جدی در برخی مناطق فارس مواجه می‌شدیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، متولیان آب فارس در حالی از خشکسالی صحبت می‌کنند که میانگین بارش‌های استان فارس با توجه به اولویت‌بندی مصوبه هیات وزیران، آب شرب گزینه اول مصرف آب تعریف شده است، در حالیکه در شرایط یاد شده، تعداد چاه‌های غیر مجاز کشاورزی در استان فارس ارقام نجومی دارد.
البته، تعداد محدودی دستگاه آب شیرین کن در بعضی مناطق استان که فاقد آب شیرین هستند، نصب می‌شود، اما به دلیل‌عدم تعویض فیلتر، آب بی‌کیفیت با قیمت گزاف به مردم فروخته می‌شود.
اگرچه آب شور و فاقد کیفیت به بهای آب شیرین به مردم فارس فروخته می‌شود، اما شوربختانه همین آب شور هم به راحتی در دسترس روستاییان قرار نمی‌گیرد.
گزارشه‌های واصله به ایلنا نشان می‌دهد که در برخی از مناطق فارس مردم نسبت به قرائت کنتور‌های آب معترضند، آن‌ها می‌گویند: اگر مشترکی زمان مراجعه مامور قرائت کنتور در منزل حضور نداشته باشند، ارقام نجومی لحاظ می‌شود و پرداخت قبوض آب شور لازم الاجرا می‌شود، اما تعهد به تامین آب شرب با فرافکنی به گردن خشکسالی گذاشته می‌شود.
