جمیله کدیور در یادداشتی نوشت: جنگ ۱۲روزه از زوایای مختلف قابل مطالعه است. چه از منظر چرایی و چگونگی حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران، چه از جهت حمایت کشورهای غربی از حمله اسرائیل به عنوان «دفاع پیشگیرانه»، چه از بعد سکوت یا موضع منفعلانه نهادهای بین المللی و ناکارآمدی حقوق بین الملل، چه به لحاظ بررسی نقاط ضعف و قوت طرف های درگیر در طول جنگ، چه از جهت مطالعه سکوت یا اظهارنظرهای دیرهنگام و وقت نشناسانه برخی سیاستمداران مطرح داخلی، چه از جهت خسارت های وارده به طرفین، چه از نظرسیاست های اعمال شده دولت ها ی درگیر در طول جنگ و پس از آن و بسیاری موارد دیگر، همه از موضوعاتی است که شایسته مطالعه جدی هستند. در این مجال، مختصراً به بررسی عملکرد پهپادها و موشک های ایرانی و برخی خسارت های وارده بر اسرائیل در طول جنگ ۱۲روزه می پردازیم که به دلیل سانسور خبری رژیم صهیونیستی و تبلیغات رسانه های فارسی زبان وابسته در خارج کشور، ضروری است بیشتر به آن پرداخته شود.

هر چند جمعیت وارداتی ساکن فلسطین اشغالی صبح جمعه ۲۳خرداد/ ۱۳ژوئن با خبر موفقیت ارتش در انجام یک عملیات فریب و غافلگیرانه علیه ایران و دستاوردهای نظامی قابل توجهی شامل ترور فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان برجسته هسته‌ای و افراد غیرنظامی و تخریب تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران از خواب بیدار شدند و ساعاتی از اخبار ترورها دچار شادی و سرخوشی زایدالوصفی بودند و ۷اکتبر ۲۰۲۳و شکست‌های آن روز را فراموش کردند و مفسران نظامی بر اساس گزارش‌های مقامات امنیتی، مدعی بودند حمله غافلگیرانه اسرائیل، موجب سردرگمی در سلسله مراتب رهبری نظامی ایران شده و توانایی پاسخ ایران را از بین برده است، ولی این سرخوشی ها چندان نپایید.

ساعاتی پس از حمله اسرائیل، با ترمیم رده های فرماندهی، پاسخ کوبنده ایران آغاز شد. پس از شروع حملات موشکی ایران که تأسیسات حیاتی نظامی و غیرنظامی مانند ستاد ارتش در تل‌آویو، پالایشگاه نفت در حیفا، نیروگاه مرکزی در هادرا، مؤسسه علوم وایزمن در رخووت و مجتمع‌هایی در بات یام را هدف قرار داد، موج نگرانی ها آغاز شد. در ابتدا انتقاداتی از عدم آمادگی دولت برای تحمل بار یک جنگ جدید مطرح شد، به ویژه از آنجایی که طولانی‌ترین جنگ تاریخ اسرائیل با حماس هنوز تمام نشده است. مسئولان بسیاری ازنقاط احساس کردند که قادر به تأمین نیازهای ساکنان خود برای تامین پناهگاه نیستند. علاوه بر این، متوجه شدند قابلیت‌های دفاع موشکی پیش‌بینی‌شده قادر به پاسخگویی به مقیاس و قدرت حملات موشکی ایران نیست.

جنگی که نتانیاهو سال‌ها خواستار آن بود و برایش برنامه ریزی کرده بود، اسرائیل را در معرض خطر بی‌سابقه حمله موشکی از سوی ایران قرار داد و مقامات مختلف از جمله رئیس رژیم، رهبر مخالفان و بسیاری از دولتمردان اسرائیلی دیگر وضع پیش آمده را «دشوار» توصیف کردند.

رژیم صهیونیستی سال‌ها یک کارت برنده در اختیار داشت: تهدید حمله نظامی گسترده که به عنوان یک عامل بازدارنده اصلی در درگیری علیه ایران با آن بازی می کرد. اکنون، پس از حمله به ایران، اسرائیل کارت خود را سوزانده است و کارت دیگری در دست ندارد. به همین دلیل، برخی تحلیلگران بر این باورند که اسرائیل با پرتاب اولین موشک و به رغم توفیقاتی که به دست اورد، جنگ را واگذار کرد و اگر مذاکرات دیپلماتیک از سر گرفته شود، ایران پس از مقاومت در برابر حملات اسرائیل و عدم تسلیم مقابل آمریکا، قویتر و مقاومتر خواهد بود و برای مردم اسرائیل روشن خواهد شد که به زعم آنها، تهدید ایران از بین نرفته است. برعکس، این جنگ انگیزه ایران را در پیشبرد اهدافش افزایش داده است.

با پایان جنگ، گزارش‌های رسانه‌ها کم‌کم وسعت ویرانی‌های ناشی از موشک‌های ایرانی به اسرائیل در طول جنگ ۱۲روزه را آشکار کرد. نتانیاهو پس از اعلام آتش‌بس توسط دونالد ترامپ، در ۲۳ژوئن، «پیروزی تاریخی» را اعلام کرد. با این حال، اذعان کرد که اسرائیل متحمل خسارات سنگینی شده است. خساراتی که با گذشت زمان به تدریج ابعادش روشن تر می شود. برخی دستاوردهای ایران در حمله به اسرائیل را می توان چنین برشمرد:

یک. ایران موفق به هدف قرار دادن چندین پایگاه نظامی و اهداف استراتژیک رژیم صهیونیستی شد. البته تمام خسارت‌هایی که اسرائیل در طول جنگ متحمل شد، گزارش و اعلام نشده است. سانسور نظامی اسرائیل از انتشارگزارش بسیاری از این حملات و تأثیر موشک‌های ایران بر زیرساخت‌های نظامی، برای مدیریت روحیه عمومی و حفظ حس پیروزی جلوگیری کرده است. به رغم سانسور اخبار، در روزهای بعد از پایان جنگ، گزارش هایی از سوی رسانه های اسرائیلی و غربی پیرامون آثار موشک های ایرانی بر اماکن نظامی و استراتژیک منتشر شد.

به عنوان نمونه، طبق آمار منتشر شده توسط خبرگزاری اسرائیلیYnet، در حالی که اکثر موشک ها توسط سیستم‌های دفاعی اسرائیل رهگیری شدند، ده‌ها موشک از مرز عبور کرده و حداقل ۶۳نقطه را هدف قرار دادند. تلگراف در همین رابطه گزارش داد که موشک‌های ایرانی مستقیماً به پنج تأسیسات نظامی اسرائیل در شمال، جنوب و مرکز اصابت کرده‌اند. خبرگزاری اسرائیلی والا هم گزارش داد که دفتر نتانیاهو در پایگاه نظامی کریا در تل‌آویو به دلیل بازسازی‌های گسترده تا چهار ماه غیرقابل استفاده خواهد بود. کریا، ستاد مرکزی ارتش اسرائیل، محل فرماندهی ارشد نظامی و دفاتر کلیدی دفاعی بوده است. پس از حملات موشکی ایران، این ساختمان تخلیه شد.

قدیمی ترین پایگاه نظامی اسرائیل، پایگاه تل نوف که نقش محوری در تجاوزات اخیر ایفا کرد، پایگاه اطلاعاتی گلیلوت محل استقرار یگان ۸۲۰۰، پایگاه إرتاح، پایگاه بیت نحمیاه و پایگاه تولید تسلیحات زیپوریت، ستاد فرماندهی مرکزی ارتش اسرائیل در

تل آویو، دفاتر موساد و واحدهای شنود در تل آویو و حیفا، ساختمان های امنیتی در نزدیکی فرودگاه بن گوریون، ساختمان های اطلاعاتی در هرتزلیا و... از جمله اهداف مهم نظامی، اطلاعاتی و استراتژیک ایران در جنگ ۱۲روزه بودند.

تایمز اسرائیل به نقل از منبعی دولتی گفت که هزینه‌های نظامی جنگ بیش از ۲۰میلیارد شِکِل (۵.۶میلیارد دلار) تخمین زده می شود که این رقم شامل هزینه مهمات، سوخت هواپیما، عملیات سیستم‌های دفاعی اسرائیل و بسیج گسترده نیروهای ذخیره برای حمله به ایران است.

علاوه بر این، تلگراف گزارش داد که ایالات متحده حدود ۳۶فروندموشکTHAAD را برای پشتیبانی از دفاع هوایی اسرائیل شلیک کرده است که هزینه هر موشک ۱۲میلیون دلار تخمین زده می‌شود .

هزینه‌های مستقیم نظامی اسرائیل به طور متوسط ​​۷۲۵میلیون دلار در روز گزارش شد - بیش از هشت برابر هزینه‌های دفاعی روزانه تخمینی آن، با توجه به تخصیص سالانه تقریباً ۳۳میلیارد دلار (۱۰۹.۸میلیارد شِکِل) برای وزارت دفاع در بودجه دولتی ۲۰۲۵. حملات هوایی به اهداف ایرانی تنها در دو روز اول حدود ۵۹۰میلیون دلار و رهگیری‌ها حداقل ۲۰۰میلیون دلار در روز هزینه داشت. به رغم این هزینه هنگفت، عملیات دفاع موشکی اسرائیل نتوانست مانع از حملات تلافی‌جویانه ایران پس از حملات به زیرساخت‌های نظامی و غیرنظامی در سراسر کشور شود و غیر از خسارت هابه مراکز نظامی، خسارت مستقیمی بیش از ۱.۵میلیارد دلار به اسرائیل، از جمله به مراکز کلیدی فعالیت مالی و اقتصادی، وارد کرد.

دو. اصابت موشک به مکان‌های حیاتی از جمله موسسه وایزمن در رخووت، پالایشگاه‌های نفت بازان در حیفا، نیروگاه فیکال در حیفا و اماکنی در بئرشبع به تنهایی بیش از ۳میلیارد شِکِل (۹۰۰میلیون دلار) خسارت وارد کرد. ساختمان بورس در منطقه راماتگان، مرکز بازار مالی اسرائیل - ساختمان بورس تل آویو -هم مستقیماً مورد اصابت قرار گرفت.

برآوردهای اولیه، خسارت مستقیم به ساختمان‌ها و تجهیزات موسسه وایزمن ۱.۵تا ۲میلیارد شِکِل (۴۵۰تا ۶۰۰میلیون دلار) نشان می‌دهد، اما خسارات علمی و اقتصادی بلندمدت بسیار بیشتر است که برخی از آنها غیرقابل محاسبه هستند. حملات به مراکز تحقیق و توسعه (R&D) که پویاترین بخش هسته اقتصادی اسرائیل، یعنی بخش فناوری پیشرفته، محسوب می‌شوند، نشاندهنده از دست رفتن نتایج دهه‌ها تحقیق و سرمایه‌گذاری بود. حمله به موسسه وایزمن که به خاطر ارتباطش با پروژه‌های نظامی شناخته می‌شود به طور خاص اهمیت داشت. به عنوان مثال، یکی از آزمایشگاه‌های مورد حمله، حاوی موادی از ۲۲سال تحقیق بود.

سه. وزارت بهداشت اسرائیل گزارش داده که در نتیجه حملات ایران، ۲۹نفر کشته و ۳۲۳۸نفر زخمی شده‌اند که جراحت برخی از آنها شدید است. با توجه به آمار زخمی ها و نسبتی که معمولا بین کشته و زخمی ها ست، یقیناً تعداد کشته های صهیونیستی بسیار بیش از تعداد اعلامی است.

چهار. در طول جنگ ۱۲روزه، به دلیل وضع اضطراری سراسری فقط به نیروهای ضروری اجازه داده شد تا در محل کار خود حاضر شوند. تعطیلی إدارات موجب خسارت اقتصادی قابل توجهی شد. انجمن تولیدکنندگان تخمین زده تعطیلی ها تقریباً ۱.۵میلیارد شِکِل (۴۵۰میلیون دلار) در روز برای اقتصاد هزینه داشته است.

پنج. این جنگ خسارات گسترده‌ای به زیرساخت‌ها، املاک و ساختمان‌ها در سراسر کشور وارد کرد. داده‌های منتشر شده در رسانه های اسرائیلی نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰۰ساختمان عمدتاً در شهرهای مرکزی مانند رامات گان، تل‌آویو، نس زیونا و بتیام، آسیب دیده یا ویران شده‌اند. خسارت‌های بیشتری در بئرشبع و حیفا به ترتیب بزرگترین شهرهای جنوب و شمال اسرائیل، گزارش شده است.

اداره مالیات اسرائیل اعلام کرد که بیش از ۴۶۰۰۰درخواست غرامت برای خسارت به خانه‌ها، وسایل نقلیه، املاک و تجهیزات ثبت شده است. اکثر درخواست‌ها - حدود ۲۶۰۰۰درخواست – مربوط به ساکنان تل‌آویو است. هزاران نفر در اثر حملات موشکی بی‌خانمان و اکثر آنها با هزینه دولت به هتل‌ها منتقل شده اند که برای دولت صدها میلیون شِکِل هزینه داشته است.

وزارت دارایی هزینه کل این درگیری را ۱۰میلیارد شِکِل (۳میلیارد دلار) تخمین زد. خسارات مستقیم ناشی از حملات موشکی ایران بین سه تا پنج میلیارد شِکِل (۹۰۰میلیون تا ۱.۵میلیارد دلار) و خسارات غیرمستقیم نیز در همین مقیاس ارزیابی شد که به نظر می آید باید خیلی بیش از این باشد. پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های دولت نیز در سال‌های آینده به دلیل پرداخت‌های مداوم غرامت به اسرائیلی‌های آسیب‌دیده از جنگ افزایش یابد.

در همین حال، به دلیل شرایط اضطراری و عدم فعالیت نهادهای دولتی و خصوصی، اسرائیل هزینه‌های غیرمستقیم قابل توجهی نیز متحمل شده است. این موارد غیر از ضربات اقتصادی ناشی از جنگ غزه طی ۲۰ماه گذشته است.

مقامات اسرائیلی همچون گذشته، به حمایت مالی بیشتر ایالات متحده برای جبران هزینه‌های جنگ و رسیدگی به نیازهای فوری دفاعی و اقتصادی خود چشم دوخته است. هزینه هایی از جیب مالیات دهندگان آمریکایی برای تامین جنایت های جنگی اسرائیل. با توجه به خسارت های فوق که مطمئناً در آینده ابعاد بیشتری از آن کشف می شود، اسرائیل به جز ترور و جنایت و تخریب و افشای بیشتر چهره تروریستی خود، دقیقا به کدام هدف اعلام شده سه گانه اش رسید؟

منبع: اطلاعات