عصر ایران؛ سوده صدری - کتاب «آرامش درون و برون» در بطن خود یک پیام جهانی دارد: برای تغییر پایدار در جهان بیرون، نخست باید صلح و سکون را در درون خود پرورش دهیم.
دکتر راجیندر سینگ آموزگار معنویت بر آن است که تمام رنجهای فردی و جمعی بشر ریشه در ذهن آشفته و تربیتنشده دارد.
او پیشنهاد میکند که هر انسان، پیش از آنکه بخواهد دیگران یا جهان را اصلاح کند، باید به درون خویش بازگردد و از طریق مدیتیشن و سکوت ذهنی، خود را به منبع بیپایان آرامش، عشق و آگاهی متصل سازد.
دالاییلاما نیز در پیشگفتار کتاب مینویسد:
اگر هر کودک در سنین پایین یاد بگیرد مدیتیشن کند، خشونت در نسل آینده ریشهکن خواهد شد.
نویسنده در این فصل، بهصورت ریشهای مفهوم آرامش را از منظر معنوی و روانشناختی مورد تحلیل قرار میدهد. برخلاف باور عمومی که آرامش را نتیجه شرایط بیرونی میداند (مثل امنیت اقتصادی، رفاه، ثبات خانوادگی یا روابط خوب)، دکتر سینگ معتقد است که آرامش یک وضعیت درونی است که از هماهنگی ذهن و روح با خویشتن حقیقی ناشی میشود.
نکات کلیدی:
ذهن آشفته حتی در محیطی آرام هم ناآرام میماند.
شخصی که به آرامش درون دست یافته باشد، در میان هیاهوی دنیا نیز سکوت درونی خود را حفظ میکند.
آرامش درونی نه انفعال است و نه کنارهگیری؛ بلکه حضور آگاهانه و متعادل در جهان است.
ذهن نا آرام – دشمن پنهان صلح
در این بخش، نویسنده ذهن را مهمترین عامل در تولید بیقراری، اضطراب، خشم و نارضایتی معرفی میکند. او معتقد است:
ما نه از رویدادهای بیرونی، بلکه از واکنشهای درونی خود رنج میبریم.
نویسنده همچنین تأکید دارد که ذهن انسان، در صورت عدم مراقبت، همچون کودکی سرکش عمل میکند که با خیالپردازیهای مداوم، ترسها، حسادتها و وسواسهای بیپایان، انرژی روانی فرد را تحلیل میبرد.
این بخش از کتاب با مبانی روانشناسی شناختی همراستاست؛ جایی که افکار منفی و تحریفشده منشأ اختلالاتی نظیر اضطراب و افسردگی شناخته میشوند.
در مهمترین فصل کتاب، راجیندر سینگ به معرفی مراقبه (مدیتیشن) بهعنوان ابزار دستیابی به سکوت ذهنی و صلح درونی میپردازد. مراقبه در نگاه او، نه فقط یک تکنیک، بلکه یک سبک زندگی و فرآیند پیوسته رشد روحی است.
مراحل مراقبه در روش او:
1. تمرکز بر نور درون یا حضور الهی در قلب
2. رهاسازی افکار مزاحم، بدون درگیری یا سرکوب
3. پایداری در سکوت و مشاهده بدون قضاوت
4. تجربهی حس اتصال با آگاهی والا یا حقیقت برتر
تفاوت با مراقبههای سطحی:
در حالی که بسیاری از روشهای مدرن مدیتیشن (مانند mindfulness) بر کاهش استرس متمرکزند، نویسنده مراقبه را وسیلهای برای اتصال به بعد الهی و رهایی از خودِ سطحی و نفس سرکش معرفی میکند.
راجیندر سینگ در این فصل به بیان آثار عملی صلح درونی در زندگی فردی و اجتماعی میپردازد. فردی که به آرامش درون دست یافته:
روابطی صادقانه و سالمتر برقرار میکند.
کمتر واکنشهای هیجانی و دفاعی نشان میدهد.
منبع الهام و اطمینان برای دیگران میشود.
در مواجهه با بحرانها، آرام، تحلیلگر و هدفمند عمل میکند.
پیام اجتماعی:
برای ایجاد دنیایی با عدالت، همدلی و صلح پایدار، ابتدا باید انسانهایی تربیت کنیم که به صلح درون دست یافتهاند.
جهان بیرونی، بازتاب روان جمعی انسانهاست.
نویسنده در پایان کتاب، تأکید ویژهای بر آموزش مراقبه و خودآگاهی به کودکان و نوجوانان دارد. او آموزش رسمی این مهارتها را در نظام آموزشی پیشنهادی خود گنجانده و معتقد است که:
کودکی که مدیتیشن میآموزد، بزرگسالی متعادل، بدون خشونت و با اعتمادبهنفس خواهد شد.
آموزش مراقبه در مدارس میتواند اختلالات رفتاری، پرخاشگری و اضطراب نسل آینده را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
اگر ذهن را رام نکنیم، بزرگترین دشمن ماست.
مراقبه پلی است بین خودِ سطحی و خودِ حقیقی انسان
صلح فردی پایهی هر رابطه سالم و هر تحول اجتماعیست
آموزش راهحل نسلمحور برای ساخت جهانی بدون خشونت
اگر صلح میخواهی، با ذهن خودت شروع کن.
صلح، نتیجهی غلبه بر خشم نیست؛ نتیجهی فهم آن است.
هیچ چیزی در بیرون نمیتواند تو را نجات دهد، مگر آنکه در درون به آرامش برسی.