همشهری آنلاین- سحر جعفریان عصر: بسیاریشان آرزو دارند کمی بعد از سر به بالشت و مُتکا گذاشتن، پلکهایشان سنگین شود و در دَم از وضعیت «انرِم» که مرحله نخست چرخه خواب است به مراحل عمیق و خلسهطور آن یعنی «رِم» برسند. خوابی چنان آسوده که صبح فردایش در حالی که کلی هورمون کمپیدا از تیروکسین و آدرنالین تا دوپامین و سِروتونین در رگهایشان پایکوبی میکنند، بیدار شوند. اما افسوس که آپنه تنفسی، خوابپرشی، خوابگردی، نارکولپسی (حمله خواب) و یا دندان قروچه، شب به شب خواب را از چشمهایشان میدزدد و آنها ناگزیرند شبزی نیز باشند. عجیب اینکه دزدان ناقلای خوابحتیاز چپاول چشم بر هم گذاشتنهای معمولی که با تکرر ادرار و سری به یخچال زدن، کوتاه و کوتاهتر هم میشوند، نمیگذرند. از این روست که تعداد کلینیکهای خواب و مجهز به دَم و دستگاههای تخصصی گوشه و کنار شهر در حال افزایش است و علیرغم برخی هزینههای درمانی گران اختلالات خواب، مطب پزشکان متخصص آن که با نام فلوشیپ طب خواب شناخته میشوند، آمد و شدهای فراوان دارد؛ به ویژه پس از بامداد 23 خرداد که خوابهای بسیاری نیز مانند ساختمانها و شهر، جنگزده شدهاند.
کمی هم ترومای پساجنگ
مشاوره و ویزیت اولیه این طور آغاز میشود که مبتلای کم، بد و بیخوابی باید دقیق و کامل به سوالات پرشمار پرسشنامهای که خانم منشی مقابلش قرار داده، پاسخ دهد. شروع پرسشنامهبا سوالات ساده از نام و نامخانوادگی و سن و اصالت، شغل و سابقه بیماری همراه است وادامه و پایان آن که وقتگیرتر است بهسوالات خاص مانند چگونگی بهداشت خواب و سلامت روان، داروهای مصرفی ختم میشود. این رویه در مورد مبتلایانی که آنلاین و یا تلفنی دوا و درمان خود را پی گرفتهاند نیز چنین پیش میرود. معمول شدهاست که خانمهای منشی در این مرحله از مشاوره و ویزیت برای اینکه هم اظهار فضلی کرده باشند و هم صمیمانه مراتب همدردی خود را به مراجعه کنندگان اعلام دارند، آهسته بگویند: «حتما که این روزها اختلالات خوابتان با ترومای جنگ ۱۲ روز شدیدتر هم شده است...منم این شبها بیدلیل چند بار از خواب میپرم...»
چند میگیری منو بخوابونی؟
پرسش و پاسخهای طولانیِ جلسه مشاوره و ویزیت اولیه که تمام میشود وقتِ گفت و شنودِ هزینههای درمانیست که اغلب به کُندی پیش میرود و دست آخر نیز از میانگین و هزینه تقریبی صحبت میشود. طبق گفته بسیاری از آنها که در کلینیکهای خواب، اپراتور و پاسخگوی تماسهای تلفنی هستند هزینههای میلیونی برخی اختلالات خواب پوشش بیمهای ندارند و فقط تعداد انگشتشماری از بیمههای تکمیلیاند که کمی حمایت میکنند. تعرفه هزینههای درمانی در کلینیکهای خواب با توجه به کمیت تجهیزات و کیفیت خدماتی که دارند متفاوت است. اپراتور تلفن یکی از این کلینیکها که ساختمانش در جغرافیای مرکز شهر جای دارد، میگوید: «شایعترین اختلال خواب، اینسومنیا (بیخوابی) ست که درمان پیچیدهای ندارد. سر و تهش با یک آزمایش چکآپ و بررسی کارگروه متخصصان (مغز و اعصاب، روانشناس، قلب و عروق، گوارش) هم میآید و هزینه همه اینها چیزی در حدود ۲ تا ۴ میلیون تومان است.»
نارکولپسی، گران است و بختک، ارزان!
درمان اختلالات خواب اما همیشه ساده و ارزان نیست. مرد میانسال با چشمانی پُف کرده خطاب به خانم منشی که مسئول نوبتدهی به مراجعه کنندگان کلینیکی تر و تمیز و نونوار در یکی از محله های شمال شهر است، میگوید: «حتما باید دستور پزشک خودتان باشد تا بتوانم از اتاق بررسی خواب و بستری کلینیکتان استفاده کنم؟» خانم منشی با سر تایید و به زبان میآید: «همه اتاقها و سوئیتهایمان مجهز به الکتروآنسفالوگرافی (نوار مغز)، الکترومیوگرافی و مانتیورینگ قلب هستند با قیمتهای پایه شبی ۶ میلیون تومان. قیمت اتاقهای ویآیپی که امکان ورود همراه در آنها هست از شبی ۱۰ میلیون تومان شروع میشود.» مرد میانسال زیر لب از گرانی هزینههایی که شنیده، گلایه میکند و خانم منشی هم بیدرنگ میگوید: «دچار نارکولپسی هستید نه فلجخواب یا بختک که زود و ارزان مداوا شوید!»