اتفاقی خاص در زندگی روتکو رخ میدهد که جان لوگان نمایشنامهنویس، با بهرهگیری از آن، تراژدیای پنجپردهای مینویسد؛ تراژدی که از الگوی مدرن بهره گرفته است. حدود ۷۰ تا ۸۰درصد وقایع نمایش مبتنی بر واقعیات زندگی روتکو است و ۲۰ تا ۳۰درصد آن دخل و تصرف نویسنده است که برای خلق ساختار دراماتیک نمایشنامه الزامی است.
او با تاکید بر ظرفیتهای دراماتیک متن افزود: تراژدی در تعریف کلاسیکش الزاما باید واجد ساختارهایی مشخص باشد اما در تراژدی مدرن، این قالبها با قرائتی تازه بازخوانی میشوند. جان لوگان در این نمایشنامه با مهارت بسیار این بازخوانی را انجام داده است.
این مترجم و کارگردان گفت: در این تراژدی، با مفهوم «هوبریس» یا غرور افراطی مواجهایم؛ جایی که کاراکتر در اوج غرور به لحظه سقوط نزدیک میشود. تماشاگر در مواجهه با اثر، بیش از آنکه با اطلاعات صرف مواجه شود با تجربهای احساسی - فکری طرف است؛ شخصیت روتکو درباره مسائلی صحبت میکند که برای مخاطب آشناست، دغدغههایی که هنرمند امروز هم با آنها دستبهگریبان است. در نتیجه سعی کردیم نمایش فقط احساس برنیانگیزد بلکه مخاطب را به اندیشیدن نیز وادارد.
قیومی گفت: کارگردانی نباید نمایش مهارت باشد یا شعبدهبازی. وقتی ما از تمام عناصر برای رسیدن به اندیشه تحلیل متن استفاده کنیم، وظیفهمان را انجام دادهایم. متن لوگان دیالوگمحور است و ما بیش از ۱۰ ماه تمرین کردیم تا رابطه میان استاد و شاگرد و فضای بین آنها شکل بگیرد. در ادامه از عناصر تئاتریکالیته استفاده کردیم، بدون اینکه بخواهیم فضای متن را بیش از حد تغییر دهیم. او افزود: به نظر من در کارگردانی و خلق میزانسن، میزانسنی درست است که مخاطب، خط کارگردانی را حس نکند. نمایش نباید خود را به رخ بکشد، بلکه باید در خدمت روایت و مفهوم کلی اثر باشد.
قیومی درباره دلایل انتخاب روتکو به عنوان سوژه اصلی این نمایش گفت: اگر فقط قرار بود روتکو را اجرا کنیم، طبیعتا مخاطبمان فقط هنرمندان حوزه تجسمی بودند اما از روتکو بهعنوان یک موقعیت نمایشی بهره گرفتهایم. آنچه برای ما اهمیت دارد، خودِ اجرای تئاتر است. من قرار نیست پرترهای از یک چهره هنری قرن ۲۰ به صحنه بیاورم، بلکه میخواهم یک تراژدی مدرن را اجرا کنم.
او با اشاره به دشواری برخی مفاهیم تخصصی در نمایش افزود: در متن نمایش اصطلاحاتی وجود دارد که ممکن است برای همه مخاطبان قابل درک نباشد. به همین دلیل ویدئوهای آموزشی آماده کردهایم و پیش از اجرا، آنها را نمایش میدهیم تا مخاطب با پیشزمینه مناسب وارد جهان اثر شود. رضا بهبودی و دانیال نوروش گروه بازیگران این نمایش را تشکیل میدهند. نمایش «قرمز» نوشته جان لوگان و ترجمه و کارگردانی مهرداد قیومی در سالن شماره ۳ مجموعه تئاتر لبخند میزبان علاقه مندان است.