گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: بسیاری از ساکنان روستای بیگونی بنگلادش جایی نزدیک مرز هند به خاطر فقر شدید، کلیههای خود را فروختهاند یا وعده های پوشالی به دام قاچاقچیان عضو افتاده اند.
الجزیره در گزارشی اختصاصی نوشته، قاچاقچیان عضو بدن در این روستا با سوءاستفاده از قوانین و جعل مدارک، بازار پررونقی برای فروش کلیه بین بنگلادش و هند به راه انداختهاند. مردان جوان و آسیبپذیر، به امید بهبود زندگی خانوادهشان، به دام این باندها میافتند؛ اما پس از فروش کلیه، به بیماری و ناتوانی دچار میشوند و وعدههای مالی به آنان هم عملی نمیشود.
در سوی دیگر، بیمارانی ثروتمند در هند و بنگلادش با پرداخت مبالغ هنگفت، برای نجات جان خود تقاضای کلیه دارند. این شبکه قاچاق با همکاری دلالان، پزشکان و مراکز درمانی در دو کشور به کار خود ادامه میدهد، در حالی که پیگرد قانونی به سختی به نتیجه میرسد.
واقعیت تلخ قاچاق عضو
روستای بیگونی در منطقه کالای بنگلادش به خاطر تعداد زیاد کسانی که کلیهشان را فروخته اند به روستای یک کلیه معروف شده است.
بر اساس تحقیقی که در ۲۰۲۳ منتشر شد، یک نفر از هر ۳۵ بزرگسال در این منطقه، کلیهاش را فروخته است. بیشتر اهداکنندگان مردانی در حدود ۳۰ سالگیاند که از فقر شدید و بدهیهایشان به فروش کلیه ترغیب شدهاند.
راه نجاتی که به کابوس تبدیل شد
سفیرالدین، ۴۵ ساله، در زیر آفتاب ملایم بعدازظهر در کنار خانه نیمهکارهاش در روستای بیگونی نشسته است. تابستان ۲۰۲۴ بود که کلیهاش را در هند به مبلغ ۳۵۰ هزار تاکا (۲۸۵۰ دلار) فروخت، تا خانوادهاش را از فقر نجات دهد و برای فرزندانش خانهای بسازد. اما اکنون نه پولی ندارد و نه بنایی خانه اش تمام شده است. درد جسمی مداوم هم به او یادآوری می کند که مرتکب چه اشتباهی شده است.
سفیرالدین حالا به عنوان کارگر روزمزد در سردخانه کار میکند و ضعف جسمانی مانع انجام سادهترین امور روزانهاش شده است. او در این باره میگوید: «کلیهام را دادم تا خانوادهام زندگی بهتری داشته باشند. هر کار کردم برای زن و بچههایم بود.»
این تصمیم در ابتدا خطرناک به نظر نمیرسید. دلالها همه کارها از جمله گرفتن ویزا، بلیت و مدارک پزشکی را انجام دادند. در هند مدارک جعلی برای اثبات نسبت خانوادگی با دریافتکننده کلیه ساخته شد تا قانون را دور بزنند. این بنگلادشی می گوید هیچ اطلاعی ندارد که کلیهاش به چه کسی رسیده است.
ضعف قانون و فساد در چرخه قاچاق کلیه
قانون اهدا اعضای بدن در هند تنها اهدا بین نزدیکان را مجاز میداند و برای غیرخویشاوندان نیازمند مجوز است. اما دلالان با جعل مدارک و شناسنامههای جعلی، رابطه خانوادگی دروغین میسازند و مدارک را به کمیتههای مجوز میدهند که اغلب بدون تشخیص جعلی بودن، مجوز صادر میکنند.
به گفته کارشناسان، مراکز درمانی و برخی پزشکان نیز به خاطر سود مالی از تخلفات چشمپوشی کرده و پروندهها را تایید میکنند. همچنین در بنگلادش، قاچاقچیان با پرداخت رشوه به مسئولان، مسیر کار را هموار میکنند.
سود کلان، هزینههای سنگین برای فقرا
خریداران کلیه معمولاً بین ۲۲ تا ۲۶ هزار دلار پرداخت میکنند اما اهداکنندگان تنها چند هزار دلار دریافت میکنند. بقیه پول میان دلالان، پزشکان و مسئولان تقسیم میشود.
در برخی موارد، قربانیان با وعدههایی مانند دریافت یک موقعیت شغلی خوب در هند به این عمل ترغیب میشوند اما اغلب پس از جراحی رها میشوند.
کارشناسان میگویند، کمبود اهداکنندگان قانونی و طولانی بودن زمان انتظار، بازار سیاه کلیه را پررونق کرده است.