همشهری آنلاین - گروه سیاسی: ویلیام کورتنی، سفیر پیشین ایالات متحده در قزاقستان و گرجستان به اسکای‌نیوز استرالیا گفت که ارزیابی میزان خسارت‌های حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران ممکن است هفته‌ها به طول بینجامد.
متن این گفت‌وگو را می‌خوانید:
یک تصویر ماهواره‌ای از تاسیسات فردو نشان‌دهنده فعالیت‌هایی در این مکان تنها یک هفته پس از حمله هوایی است. به نظر شما، این تصاویر چه اطلاعاتی درباره میزان خسارت واردشده به این تاسیسات به ما می‌دهند؟
ایرانی‌ها خودشان در حال ارزیابی خسارت‌ها هستند و هنوز اطلاعات دقیقی ندارند. اما به‌واسطه گزارش‌های ارائه‌شده توسط ایالات متحده و ارزیابی اولیه خسارت‌ها، اکنون می‌دانند که بمب‌های آمریکا از طریق شفت‌های تهویه وارد تاسیسات شده‌اند. این به این معناست که بمب‌ها احتمالا عمیق‌تر از حد معمول نفوذ کرده و به احتمال زیاد سانتریفیوژهای موجود در سالن اصلی را منهدم کرده‌اند. تاسیسات فردو به‌عنوان یک دژ مستحکم شناخته می‌شد که دسترسی به آن به دلیل قرار گرفتن سانتریفیوژها در عمق یک منطقه کوهستانی بسیار دشوار بود. به همین دلیل، استفاده از بمب‌های سنگرشکن ضروری بود.
چند روز پیش که به واشنگتن دی‌سی رسیدیم، پیت هگست همراه با ژنرال کین توضیحات مفصلی درباره عملکرد این بمب‌ها ارائه کردند. آن‌ها گفتند که یک تیم به‌طور اختصاصی برای مدت طولانی روی تاسیسات فردو کار کرده و این بمب‌ها به‌طور خاص برای این هدف طراحی شده‌اند. آیا این موضوع شما را شگفت‌زده کرد؟
خیر، موضوع فردو مدت‌هاست که در جامعه بین‌المللی مرتبط با منع گسترش تسلیحات هسته‌ای مورد توجه بوده است. البته ما در ابتدا نمی‌دانستیم که پنتاگون و جامعه اطلاعاتی ایالات متحده تا این حد روی فردو تمرکز کرده‌اند، اما می‌دانستیم که بمب‌های سنگرشکن برای فردو و دیگر سناریوهای احتمالی طراحی شده‌اند.
به نظر شما میزان خسارت واردشده چقدر بوده است؟
گزارش‌های مختلفی دیده‌ایم. گزارش اطلاعاتی که فاش شد، اعتمادپذیری پایینی داشت و تنها یک ارزیابی اولیه بود. ارزیابی رسمی خسارت که توسط هگست و ژنرال کین ارائه شد نیز اولیه است و ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد تا تصویر کاملی از خسارت‌ها به دست آید.
آیا این احتمال وجود دارد که بدون حضور بازرسان متفقین در محل، هرگز به‌طور کامل از میزان خسارت مطلع نشویم؟
احتمالا تا حدی اطلاعات کسب خواهیم کرد، به‌ویژه از طریق اقداماتی که ایرانی‌ها برای بازسازی یا تعمیر تاسیسات انجام می‌دهند یا شاید تصمیم بگیرند آن را رها کنند. اما اجماع نسبی وجود دارد که خسارت‌ها شدید بوده است. رادکلیف، رئیس سیا، و گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هر دو از خسارت‌های جدی سخن گفته‌اند.
برای موفقیت این عملیات، کدام‌یک حیاتی‌تر است؟ تخریب سانتریفیوژها یا هدف قرار دادن اورانیوم غنی‌شده؟
مهمترین نگرانی این است که ایران برنامه هسته‌ای گسترده‌ای را توسعه دهد، مثلا چیزی در مقیاس برنامه تسلیحاتی پاکستان، هند یا اسرائیل، مانند تولید صدها بمب اتمی. اگر اورانیوم غنی‌شده از خسارت در امان مانده باشد، ممکن است بتوان با آن چند بمب اتمی ساخت، اما برای یک برنامه هسته‌ای در مقیاس بزرگ، تاسیسات فردو و دیگر مراکز ضروری هستند. به همین دلیل، هدف اصلی تخریب سانتریفیوژها بود. درباره اورانیوم غنی‌شده، حدود ۴۰۰ کیلوگرم از آن احتمالا به‌راحتی قابل جابه‌جایی بود و اگر ایرانی‌ها هوشمندانه عمل کرده باشند، احتمالا پیش از حملات آن را پراکنده کرده‌اند.
چرا رئیس‌جمهور ترامپ این اقدام را در راستای منافع ملی آمریکا دانست؟ اسرائیلی‌ها خودشان خسارت زیادی وارد کرده بودند؛ چرا به نظر شما او تصمیم به دخالت گرفت؟
برای چندین دهه، غرب و جامعه بین‌المللی تلاش کرده‌اند از طریق مذاکره برنامه هسته‌ای ایران را متوقف یا محدود کنند. در سال ۲۰۱۵ توافقی حاصل شد که شاید برای ۱۰ سال این برنامه را کند می‌کرد، اما ایالات متحده به‌طور غیرعاقلانه‌ای از آن توافق خارج شد و ایرانی‌ها توانایی‌های خود را گسترش دادند. حالا اگر قرار باشد مذاکره جدیدی شکل بگیرد، غرب و اسرائیل باید اهرم فشار بیشتری در مذاکرات داشته باشند تا نتیجه مطلوبی به دست آید. اقداماتی که اسرائیل و ایالات متحده انجام دادند، باید این اهرم را تقویت کند تا توافقی برای محدود کردن یا حتی توقف غنی‌سازی در ایران حاصل شود. البته باید منتظر ماند و دید مذاکرات چگونه پیش خواهد رفت.
