به گزارش بهداشت نیوز مریم سلمانیان، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص روانشناسی بالینی، با ابراز نگرانی از تأثیرات روانی تنش‌های اخیر، بر لزوم توجه ویژه به سلامت روان کودکان و نوجوانان تاکید کرد. به گفته او، هم‌زمان با ملتهب شدن فضای کشور، کودکان ناخواسته در معرض اخبار نگران‌کننده و واکنش‌های احساسی والدین قرار می‌گیرند که می‌تواند تجربه‌ای آسیب‌زا برای آن‌ها باشد.

این جریان اضطراب‌آور از طریق مکالمات تلفنی والدین، مشاهده تصاویر ناراحت‌کننده در شبکه‌های اجتماعی و شنیدن مداوم اخبار بحرانی از رسانه‌ها تشدید می‌شود. این عوامل در کنار هم، می‌توانند آرامش روانی کودکان را به طور جدی به خطر اندازند و زمینه را برای بروز اختلالات اضطرابی فراهم کنند.

خطر جدی: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

سلمانیان با اشاره به بی‌سابقه بودن شرایط فعلی برای بسیاری از کودکان، هشدار داد: «این تجربه ممکن است نه‌تنها منجر به اضطراب شدید شود، بلکه در موارد حاد به بروز اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نیز بینجامد.» این اختلال معمولاً پس از تجربه‌های شدیدی مانند جنگ، بلایای طبیعی یا حوادث خشونت‌آمیز رخ می‌دهد.

این متخصص روانشناسی بالینی افزود که آثار PTSD می‌تواند بلندمدت باشد و فرد حتی سال‌ها بعد با یادآوری حادثه، دچار کابوس‌های شبانه، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری شدید یا اختلال در تمرکز شود. تشخیص دقیق این اختلال نیازمند بررسی‌های بالینی است، اما والدین باید علائم هشداردهنده مانند درگیری مداوم کودک با خاطرات حادثه، خواب ناآرام یا دوری از موقعیت‌های مشابه را جدی بگیرند.

نقش حیاتی والدین و راهکارهای حمایتی

با افزایش سطح تنش، مراقبت از سلامت روان کودکان به یک وظیفه اصلی برای خانواده‌ها تبدیل می‌شود. سلمانیان با اشاره به تجربه تلخ یکی از مادران که با شنیدن صدای آژیر، خاطرات جنگ برایش زنده شده بود، گفت: «والدین باید یاد بگیرند که در چنین موقعیت‌هایی با در آغوش گرفتن کودک و گفتن جملاتی مانند "من کنار تو هستم" یا "همه چیز درست می‌شود"، به حفظ آرامش او کمک کنند.»

علاوه بر حمایت عاطفی، افسردگی نیز از دیگر تبعات تداوم بحران‌هاست. طولانی شدن درگیری‌ها و مشکلات ناشی از آن می‌تواند در افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان، احساس بی‌هدفی و ناامیدی ایجاد کند. این مسئله در سنین رشد و شکل‌گیری شخصیت، بسیار نگران‌کننده است.

اقدامات پیشگیرانه برای حفاظت از نسل آینده

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان تاکید کرد که برای پیشگیری از آسیب‌های روانی جدی در نسل آینده، باید اقدامات موثری انجام شود. آموزش خانواده‌ها برای مدیریت بحران‌های روانی، تقویت تاب‌آوری روانی در کودکان و بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای و روان‌درمانی، از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیرانه در شرایط کنونی به شمار می‌رود.

منبع: دانشگاه علوم پزشکی