شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نخستین بار طی ۲۰ سال گذشته قطعنامه‌ای رسمی علیه ایران صادر کرد. ایران واکنش تند و قاطعی به این قطعنامه نشان داد و اعلام کرد که یک مرکز غنی‌سازی جدید در محل امن ایجاد خواهد کرد. رسانه‌ها و تحلیلگران این وضعیت را شروع دور جدید تنش‌ها می‌دانند.
رسانه‌های بین‌المللی چه نوشتند؟
رویترز اولین گام رسمی در اعلام «عدم‌تطابق ایران با NPT پس از ۲۰ سال» را ثبت کرده و اشاره به احتمال ارجاع پرونده به شورای امنیت کرده است.
آسوشیتدپرس و ان‌بی‌سی مساله تردید‌ها در بحث ذخایر اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده را برجسته و ایران را به خاطر راه‌اندازی سایت جدید غنی‌سازی متهم کرده‌اند.
فایننشال تایمز و پولیتیکو درباره ذخیره ۴۰۸ کیلویی اورانیوم ۶۰ درصدی گزارش داده‌اند که زمینه فشار تحریم بیشتر و فعال‌سازی مکانیسم ماشه را فراهم می‌آورد.
گاردین هشدار داده که توقف موقت مذاکرات بین ایران و آمریکا در عمان می‌تواند شرایط توافق را سخت‌تر کند.
رسانه‌های عربی نیز با اشاره به اینکه ایران آماده واکنش در برابر تصویب قطعنامه است، این وضعیت را مقدمه اقدامات متقابل دانسته‌اند.
واکنش رسمی تهران
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران قطعنامه جدید را «بی‌دلیل، ناموجه و مبتنی بر منافع سیاسی» خوانده و گفت ایران در واکنش، «تدابیر مقتضی را اتخاذ خواهد کرد»
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز هشدار داد که با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تهران نیز اقدامات متقابل فنی و هسته‌ای انجام خواهد داد و گفت ایران طی هفته‌های آینده سانتریفیوژ‌های نسل ششم را نصب و یک سایت غنی‌سازی جدید راه‌اندازی می‌کند.
نجفی، نماینده ایران در آژانس این اقدام را سیاسی، مبتنی بر شواهد قدیمی و فاقد مبنای واقعی دانست و وعده واکنش «بسیار کوبنده» را داد.
گفتنی است، ایران در کنار این واکنش‌ها که به صورت فوری و قاطع اعلام شد، در روز‌های اخیر تهران اقدام به انتشار اسناد محرمانه هسته‌ای اسرائیل کرد تا نشان دهد توازن اطلاعاتی در دست دارد.
ذوق‌زدگی مخالفان جمهوری اسلامی
نکته قابل تامل در این شرایط، اما واکنش گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی بود که صدور قطعنامه جدید حسابی به وجد آمدند. مریم رجوی با صدور بیانیه‌ای از این قطعنامه استقبال کرد و گفت: «این قطعنامه دیرهنگام ولی ضروری است؛ اکنون زمان فعال‌سازی مکانیسم ماشه و مراجعه فوری به شورای امنیت فرا رسیده.»
نظر تحلیلگران چیست؟
رضا نصری، کارشناس شورای راهبردی در واکنش به صدور قطعنامه اخیر شورای حکام، تأکید کرد این قطعنامه، نخستین گام حقوقی و سیاسی در مسیر ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت است.
او از احتمال سوءاستفاده کشور‌های غربی از مکانیسم ماشه و «بستن روزنه توافق» هشدار داده است.
بیشتر بخوانید: تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران
موسسه تحلیل استراتژیک خاورمیانه (ISIS) نیز ضمن تایید حساسیت فوق‌العاده وضعیت، گفت مشاهده شواهد نظامی برای درگیری عملی هنوز وجود ندارد، اما شرایط «بسیار شکننده» است.
زنگ خطر بازگشت تحریم‌ها
رسانه‌ها جهانی قطعنامه آژانس بر مبنای «عدم‌تطابق ایران با تعهدات پادمانی» را زنگ خطری برای بازگشت تحریم‌ها و احتمال شروع بحران نظامی دانسته‌اند.
تهران این تصمیم را سیاسی خوانده و وعده داده با غنی‌سازی بیشتر، بهره‌گیری از فناوری برتر سانتریفیوژ و راه‌اندازی سایت جدید پاسخ دهد.
با سیگنال‌هایی از سوی طرفین پرونده هسته‌ای و ناظران دریافت می‌شود، تابستان پیش‌رو بحرانی‌تر از قبل خواهد بود.
منبع: رویداد 24
