اقتصاد ایران که در سال گذشته با کاهش شتاب رشد مواجه بود، حالا در نخستین ماه سال ۱۴۰۴ نیز نشانه‌هایی از رکود را به نمایش گذاشته است؛ نشانه‌هایی که هم در داده‌های رسمی مرکز آمار دیده می‌شود و هم در گزارش تحلیلی جدید مرکز پژوهش‌های مجلس.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ بر اساس اعلام مرکز آمار، رشد اقتصادی کشور در سال گذشته با احتساب نفت تنها ۳ درصد و بدون نفت ۲.۱ درصد بوده است، اعدادی که فاصله قابل توجهی با هدف‌گذاری ۸ درصدی برنامه هفتم توسعه دارد.
در همین حال، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش تازه‌ای به بررسی عملکرد اقتصاد کشور در فروردین ۱۴۰۴ پرداخته است. بر اساس برآورد این مرکز، تولید ناخالص داخلی کشور با نفت ۰.۹ درصد و بدون نفت ۰.۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
سهم هر بخش از رشد اقتصادی ۰.۹ درصدی
بررسی ترکیب این رشد نشان می‌دهد که از مجموع ۰.۹ واحد درصد رشد اقتصادی ثبت‌شده در فروردین ۱۴۰۴، تنها بخش خدمات با سهمی مثبت و چشمگیر، نقش اصلی را ایفا کرده است:
خدمات: ۱.۷۲ واحد درصد
نفت و گاز: ۰.۲ واحد درصد
صنایع و معادن: منفی ۰.۸۵ واحد درصد
کشاورزی: منفی ۰.۱۳ واحد درصد
ترکیب این ارقام نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور در شروع سال جدید، عمدتاً مدیون فعالیت‌های بخش خدمات بوده و سایر بخش‌های کلیدی، نه تنها سهمی در رشد نداشته‌اند، بلکه با عملکرد منفی خود از رشد اقتصادی کاسته‌اند.
افت کشاورزی در پی خشکسالی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ارزش افزوده بخش کشاورزی در فروردین امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷ درصد کاهش یافته است. کاهش تولید در محصولات زراعی (۷ درصد)، باغی (۵ درصد) و دامی (۸ درصد) و همچنین افت ۲۲ میلی‌متری بارش‌ها در فروردین طبق گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی از دلایل این افت بوده است.
رشد بخش نفت در شروع سال
ارزش افزوده بخش نفت و گاز با رشد ۲ درصدی نسبت به سال گذشته، تنها بخش غیرخدماتی با عملکرد مثبت در فروردین امسال بوده است. این داده بر پایه گزارش منابع ثانویه اوپک و محاسبات مرکز پژوهش‌ها به روش دنتون ارائه شده است.
صنایع و معادن؛ قربانی رکود ساخت‌وساز
گروه صنایع و معادن با ثبت رشد منفی ۲.۲ درصدی تحت‌تأثیر کاهش شاخص تولید بخش صنعت و کاهش شاخص فروش نهاده‌های ساختمانی بورسی، از عوامل مهم افت رشد اقتصادی کشور در فروردین ۱۴۰۴ بوده‌اند.
خدمات؛ تنها نقطه روشن در اقتصاد فروردین
در مقابل، بخش خدمات با رشد ۳.۴ درصدی، نقشی کلیدی در حفظ حداقلی رشد اقتصادی ایفا کرده است. رشد این بخش عمدتاً ناشی از افزایش فعالیت در حوزه‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، اداره امور عمومی، دفاع، تأمین اجتماعی و املاک و مستغلات بوده است.
به گزارش تابناک، در مجموع، رشد اقتصادی ۰.۹ درصدی فروردین ۱۴۰۴، تصویری شفاف از وابستگی اقتصاد ایران به بخش خدمات و ادامه ضعف مزمن در کشاورزی و صنعت ارائه می‌دهد. با این ترکیب ناپایدار، دستیابی به اهداف برنامه هفتم توسعه نیازمند تغییر مسیر جدی در سیاست‌گذاری اقتصادی کشور است.
