• نام دارو: نالیدیکسیک اسید
• نام لاتین: Nalidixic Acid
• نام تجاری: NegGram، Nalidex
• رده دارویی: آنتیبیوتیک کینولون صناعی
• اشکال دارویی: قرص
• فروش دارو: با نسخه پزشک
• درمان عفونتهای حاد و مزمن مجاری ادراری ناشی از باکتریهای گرم منفی حساس (به جز گونههای پسودوموناس)
• پیشگیری از عود عفونتهای ادراری در موارد خاص
• حساسیت شناختهشده به نالیدیکسیک اسید یا سایر کینولونها
• کودکان زیر ۳ ماه
• بیماران مبتلا به پورفیری یا سابقه اختلالات تشنجی
مقدار، نوع و توالی زمانی داروهایی که مصرف می کنید به موارد زیر بستگی دارد:
• سن بیمار
• نوع و شدت بیماری تحت درمان
• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو
• سایر شرایط پزشکی بیمار
• بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۲ سال: ۱ گرم (۲ قرص ۵۰۰ میلیگرمی) هر ۶ ساعت به مدت ۷ تا ۱۴ روز. در درمان عفونتهای مزمن، دوز ممکن است به ۵۰۰ میلیگرم هر ۶ ساعت کاهش یابد.
• کودکان بالای ۳ ماه: ۵۰-۶۰ میلیگرم/کیلوگرم/روز در ۴ دوز منقسم. در درمان طولانیمدت، دوز به ۳۰ میلیگرم/کیلوگرم/روز کاهش مییابد.
• دارو را ترجیحاً با معده خالی (۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا) مصرف کنید.
• در صورت بروز مشکلات گوارشی، میتوان دارو را همراه غذا یا شیر مصرف کرد.
• دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر علائم بهبود یافت.
• در صورت فراموشی یک دوز، به محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک زمان دوز بعدی باشد. دوز را دو برابر نکنید.
• در طول درمان روزانه ۲-۳ لیتر آب بنوشید.
• قبل از شروع درمان، کشت و آنتیبیوگرام ادرار تهیه شود.
• اگر پس از ۴۸ ساعت علائم بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید.
• تهوع
• استفراغ
• اسهال
• درد شکمی
• سردرد
• سرگیجه
• خوابآلودگی
• تاری دید یا اختلالات بینایی
• حساسیت به نور (فتوسنسیتیویتی)
• بثورات پوستی یا کهیر
• تب
• لرز
• تشنج (بهویژه در بیماران با سابقه صرع)
• افزایش فشار داخل جمجمه
• سایکوز سمی
• واکنشهای حساسیتی (آنافیلاکسی)
• کمخونی همولیتیک (بهویژه در بیماران با کمبود G6PD)
• لکوپنی یا ترومبوسیتوپنی
• زردی یا تیرگی ادرار
• بیرنگ شدن مدفوع
• ضعف غیرعادی
• سفتی مفاصل
• تغییر در حس بینایی یا تشخیص رنگها
• دوبینی
• ائوزینوفیلی
• اسیدوز متابولیک
• لتارژی
• توهمات
نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن): افزایش خطر تشنج
• آنتیاسیدها (حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم): کاهش جذب نالیدیکسیک اسید
• سوکرالفیت: کاهش جذب نالیدیکسیک اسید
• وارفارین: افزایش اثر ضد انعقادی وارفارین
• سیکلوسپورین: ممکن است تداخل ایجاد کند
• محصولات حاوی آهن، روی یا کلسیم: کاهش جذب نالیدیکسیک اسید
• کیناپریل یا دیدانوزین: کاهش جذب نالیدیکسیک اسید
• ویتامین C: افزایش اثر نالیدیکسیک اسید و کاهش مقاومت باکتریایی
نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.
• حساسیت به داروهای دیگر: در صورت حساسیت به نالیدیکسیک اسید، سایر کینولونها (مانند نورفلوکساسین، سیپروفلوکساسین) یا هر ماده دیگر (غذاها، رنگها، مواد نگهدارنده)، پزشک را مطلع کنید.
• مصرف نالیدیکسیک اسید در دوران بارداری: مصرف در سهماهه اول بارداری منع شده است. در سهماهه دوم و سوم با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود (دسته C).
• مصرف نالیدیکسیک اسید در دوران شیردهی: با احتیاط مصرف شود، زیرا مقادیر کمی از دارو در شیر مادر ترشح میشود و ممکن است عوارضی مانند کمخونی همولیتیک در شیرخوار ایجاد کند.
• مصرف نالیدیکسیک اسید در سالمندان: با احتیاط مصرف شود، زیرا نیمهعمر دارو در سالمندان ممکن است تا ۱۱.۵ ساعت افزایش یابد و خطر عوارض جانبی بیشتر است.
• مصرف نالیدیکسیک اسید در کودکان: در کودکان بالای ۳ ماه با دوز تنظیمشده بر اساس وزن بدن مصرف شود. کودکان نسبت به عوارض جانبی حساستر هستند.
• نالیدیکسیک اسید با مهار آنزیم DNA gyrase، از همانندسازی DNA باکتری جلوگیری میکند.
• این عمل باعث اختلال در سنتز RNA و پروتئینهای ضروری باکتری میشود.
• اثر باکتریکش (باکتریسید) در غلظتهای بالا و باکتریواستاتیک در غلظتهای پایین دارد.
• بهویژه علیه باکتریهای گرم منفی (مانند اشرشیا کلی، پروتئوس، انتروباکتر) مؤثر است.
• جذب سریع از دستگاه گوارش، تجمع در کلیه و دفع عمدتاً از طریق ادرار.
• در ظروف دربسته نگهداری شود.
• در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد و دور از نور و رطوبت نگهداری شود.
• از یخزدگی دارو جلوگیری شود.
• دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
• از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب یا نور مصنوعی (UV) خودداری کنید.
• در صورت بروز حساسیت به نور، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهید.
• در طول درمان مایعات فراوان (۲-۳ لیتر در روز) مصرف کنید.
• در صورت بروز علائمی مانند تاری دید، سرگیجه یا خوابآلودگی، از رانندگی یا کار با ماشینآلات خودداری کنید.
• اگر درمان بیش از ۲ هفته طول کشید، آزمایشهای خون، کبد و کلیه انجام دهید.
• تاریخ انقضای دارو را بررسی کنید و از مصرف داروی تاریخگذشته خودداری کنید.
• دارو را فقط برای بیماری تجویزشده مصرف کنید و به دیگران توصیه نکنید.
• در صورت مصرف اتفاقی بیش از دوز توصیهشده، فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.
مطلبی که مطالعه میکنید صرفا جنبهی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته