به گزارش همشهری آنلاین شاید واضح باشد که آزمونهای اینترنتی شخصیت علمی نیستند، اما بسیاری از آزمونهای شخصیتی به ظاهر جدی که برای هدایت انتخابهای تحصیلی و شغلی استفاده میشوند، نیز پشتوانه قوی از تحقیقات علمی ندارند. آزمونهای شخصیت تجاری با وجود اینکه صنعتی میلیارد دلاری هستند که بوسیله مدارس و شرکتها برای هدایت افراد به نقشهای ایدهآلشان استفاده میشوند، موفقیت شغلی را پیشبینی نمیکنند.
فراتر از فقدان پشتوانه علمی، رایجترین رویکردها برای درک شخصیت مشکلساز هستند، زیرا فرض میکنند ویژگیهای شما ایستا هستند - یعنی شما در شخصیتی که با آن متولد شدهاید، گیر کردهاید. اما بررسیهای جدید علمی نشان میدهند که ویژگیها شخصیتی در طول زمان میتوانند تغییر کنند و تغییر هم میکنند.
تحقیقات نشان میدهند افراد میتوانند عمداً ویژگیهایی را که برای موفقیت در زندگی مورد نظر خود نیاز دارند، شکل دهند. این برخلاف باور عمومی است که تیپ شخصیتی شما را در یک چارچوب معین قرار میدهد و به شما دیکته میکند که شریک زندگی، فعالیتها و شغل خود را بر اساس ویژگیهایتان انتخاب کنید.
شخصیت چه هست و چه نیست
روانشناسان میگویند شخصیت شیوه خاص تفکر، احساس و رفتار شماست.
آیا شما فردی هستید که تمایل دارید در مورد موقعیتهای زندگی خود بدبینانهتر فکر کنید، یا از آن دسته افرادی هستید که نیمه پر لیوان را میبینند؟
آیا وقتی کسی در ترافیک راه شما را میبندد، عصبانی میشوید، یا بیشتر احتمال دارد که به او حق بدهید - شاید طرف مقابل دارد کسی را در موقعیت اضطراری به بیمارستان میرساند؟
آیا برای انجام وظایف تا آخرین لحظه صبر میکنید یا از قبل برنامهریزی میکنید؟
میتوانید شخصیت را به عنوان مجموعهای از برچسبها در نظر بگیرید که پاسخهای شما به سؤالاتی از این دست را خلاصه میکنند. بسته به پاسخهایتان، شما ممکن است به عناوینی مانند خوشبین، همدل یا قابل اعتماد برچسبگذاری شوید.
تحقیقات نشان میدهند که همه این برچسبهای توصیفی را میتوان در پنج ویژگی کلی خلاصه کرد - چیزی که روانشناسان به طور خلاقانهای با عنوان «پنج ویژگی بزرگ» از آنها یاد میکنند.
روانشناسان در اوایل دهه ۱۹۳۰ به معنای واقعی کلمه در فرهنگ لغت جستجو کردند تا تمام کلماتی را که طبیعت انسان را توصیف میکنند، بیرون بکشند و آنها را در دستههایی با مضامین مشابه مرتب کنند. به عنوان مثال، آنها کلماتی مانند «مهربان»، «متفکر» و «دوستانه» را با هم گروهبندی کردند. روانشناسان دریافتند که هزاران کلمه را میتوان با دستهبندیکردن آنها بر اساس پنج ویژگی: روانرنجوری (neuroticism)، برونگرایی (extroversion) ، وظیفهشناسی (conscientiousness) ، توافقپذیری (agreeableness) و گشودگی (openness) توضیح داد.

ویژگیهای شخصیتی را میتوان در ردههای بر اساس «پنج ویژگی بزرگ» طبقهبندی کرد. این ویژگیها نحوه عملکرد شما را توصیف میکنند اما لزوماً جوهره وجودی شما را نشان نمیدهند.
چه چیزی شخصیت نیست: افراد اغلب در مورد شخصیت خود احساس محافظت میکنند - ممکن است شما شخصیتتان را هسته اصلی وجود خود بدانید. با این حال، بر اساس تعاریف علمی، شخصیت به معنای علائق شما یا اکراههای شما یا ترجیحات شما نیست؛ شخصیت شوخ طبعی شما نیست. شخصیت ارزشهای شما یا چیزهایی که فکرمیکنید در زندگی مهم هستند، نیست.
به عبارت دیگر، تغییر این پنج ویژگی بزرگ شخصیت، هسته وجودی شما را تغییر نمیدهد. این تغییر صرفاً به معنای یادگیری واکنش به موقعیتهای زندگی با افکار، احساسات و رفتارهای متفاوت است.
آیا میتوانید شخصیت خود را تغییر دهید؟
آیا شخصیت میتواند تغییر کند؟ به یاد داشته باشید، شخصیت، شیوه تفکر، احساس و رفتار خاص یک فرد است. و اگرچه تغییر شخصیت ممکن است دشوار به نظر برسد، اما افراد همیشه نحوه تفکر، احساس و رفتار خود را تغییر میدهند.
فرض کنید که شما آدم خیلی قابلاعتمادی نیستید. اگر شروع به فکر کردن به این کنید که «وقتشناس بودن نشان میدهد که به دیگران احترام میگذارم»، وقتی قبل از دوستانتان برای صرف صبحانه میرسید، احساس غرور میکنید و رفتارهای جدیدی را انجام میدهید که وقتشناسی شما را افزایش میدهد - مانند بیدار شدن با زنگ هشدار، تنظیم یادآوری قرار ملاقات و غیره - شما ویژگیهای یک فرد قابلاعتماد را تجسم میکنید. اگر این تغییرات را در تفکر، احساسات و رفتارهای خود در طول زمان حفظ کنید – شما قابلاعتماد میشوید! شخصیت شما تغییر کرده است!
دادهها این ایده را تأیید میکنند. به طور کلی، شخصیت در طول زندگی یک فرد تغییر میکند. با افزایش سن، افراد تمایل دارند احساسات منفی کمتری و احساسات مثبت بیشتری را تجربه کنند، وظیفهشناستر میشوند، تأکید بیشتری بر روابط مثبت دارند و کمتر دیگران را قضاوت میکنند.
با این حال، تنوع زیادی در این تغییرات صفاوت شخصیتی میان افراد وجود دارد. صفات شخصیتی برخی افراد تغییر زیادی میکنند و صفات شخصیتی برخی افراد کاملاً ثابت میمانند. اما بررسیها درباره تغییر صفات شخصیتی بر اثر مداخلات در طول زمان نشان میدهند که افراد میتوانند با ایجاد تغییرات عمدی در تفکر و رفتار خود روند تغییر شخصیت را سرعت بخشند. این تغییرات میتوانند به جای ۲۰ سال، در کمتر از ۲۰ هفته به تغییرات معناداری بینجامند.
پرورش ویژگیهای شخصیتی که به بهترین شکل به شما خدمت میکنند
خبر خوب این است که تکنیکهای شناختی-رفتاری نسبتاً سادهای برای تغییر صفات شخصیتی وجود دارد.
اولین جزء شامل تغییر الگوهای فکری شماست - این بخش شناختی است. شما باید از افکار خود آگاه شوید تا مشخص کنید که آیا این افکار شما را در رفتار مطابق با یک ویژگی خاص گیر میاندازند یا خیر. به عنوان مثال، اگر این الگوی فکری را داشته باشید: «مردم فقط به فکر خودشان هستند»، احتمالاً در مقابل دیگران حالت تدافعی خواهید گرفت.
جزء رفتاری شامل آگاهی از تمایلات فعلی خود و آزمایش پاسخهای جدید است. اگر در مقابل دیگران حالت تدافعی دارید، احتمالاً آنها به شما پاسخ منفی خواهند داد. به عنوان مثال، وقتی آنها عقبنشینی میکنند یا به شما حمله میکنند، این باور شما را تأیید میکند که نمیتوانید به دیگران اعتماد کنید. در مقابل، اگر سعی کنید رفتار آشکارتری داشته باشید - مثلاً با یک همکار در میان بگذارید که در انجام یک کار مشکل دارید - این فرصت را دارید که ببینید آیا این موضوع نحوه رفتار دیگران نسبت به شما را تغییر میدهد یا خیر.
این استراتژیهای شناختی-رفتاری برای تغییر شخصیت بسیار مؤثر هستند، زیرا شخصیت صرفاً شیوهی خاص تفکر و رفتار شماست. ایجاد تغییرات مداوم در دیدگاه و اعمالتان میتواند به عادتهای پایداری منجر شود که در نهایت به ایجاد شخصیتی میانجامد که میخواهید.