افشار فتح‌‌‌‌‌‌الهی؛ رئیس صندوق ضمانت صادرات در یک نشست خبر با اشاره به تخصصی‌بودن مقوله صادرات و فواید پرثمر آن نظیر اشتغال‌زایی، ارزآوری و جذب سرمایه‌برای کشور، از اقدامات نهاد متبوعش در راستای کمک به توسعه صادرات گفت. طبق تاکید این مدیر، صندوق ضمانت صادرات ایران به‌‌‌‌‌‌طور مستقیم خود نه صادر می‌کند و نه تولیدکننده است، اما در نقطه تلاقی میان اعتبارسنجی، سرمایه و ریسک قرار دارد. نقشی که این صندوق ایفا می‌کند، بیشتر به کاهش ریسک، تسهیل تعاملات مالی و ارتقای اطمینان در معاملات بین‌المللی مربوط می‌شود.
صندوق ضمانت صادرات ایران سه محور اصلی را در ارائه خدمات خود دنبال می‌کند. نخست، در اعتبارسنجی خریداران خارجی نقش دارد؛ بدین معنا که صادرکننده با آگاهی بیشتر و ریسک کمتر وارد معامله می‌شود. این خدمات به‌ویژه در بازارهایی با شفافیت پایین، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. محور دوم، صدور ضمانت‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌های صادراتی است. این ضمانت‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌ها نه‌‌‌‌‌‌تنها برای بانک‌ها امکان تامین مالی صادرات را فراهم می‌کنند، بلکه برای پروژه‌های فنی و مهندسی و بنگاه‌هایی که قصد ورود به بازارهای خارجی دارند، ابزاری در جهت تقویت اطمینان در صادرات است. در نهایت، صندوق ضمانت صادرات درحال‌توسعه مجموعه‌‌‌‌‌‌ای از خدمات مکمل صادراتی است که در آینده نزدیک ارائه خواهدشد. حمایت از زیرساخت‌های صادراتی، ارتقای استانداردها و کمک به گسترش بازارهای هدف بخشی از این خدمات هستند. این مجموعه خدمات، صندوق را به نهادی فرابخشی با کارکردی تسهیلگر بدل می‌کند.
افشار فتح‌‌‌‌‌‌الهی، مدیرعامل صندوق، در نشست اخیر رسانه‌ای خود به مجموعه‌‌‌‌‌‌ای از داده‌ها و تحلیل‌ها اشاره کرد که بیانگر جایگاه و چالش‌های پیش‌روی صندوق است. در حال‌حاضر سرمایه ثبتی صندوق، ۲۴۷میلیون دلار است؛ اما بنا بر اظهارات مدیرعامل، برای ایفای نقش هم‌‌‌‌‌‌سطح با نهادهای مشابه جهانی، سرمایه صندوق باید حداقل به یک‌میلیارد دلار برسد تا بتواند در صورت گشایش، از تحول صادراتی کشور حمایت کند. در همین راستا، مذاکراتی برای افزایش سرمایه در نهادهای بالادستی در جریان است که طبق گفته فتح‌اللهی به‌ثمر نشستن آن در رشد صادرات غیرنفتی راهگشاست. به گفته این مدیر، در سال۱۴۰۳، مجموع ضمانت‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌های صادرشده از سوی صندوق به ۲۰۰میلیون یورو رسیده که نسبت به ۸۰۰میلیون یورو سال‌قبل، افت چشمگیری را نشان می‌دهد. در همین سال ۴.۲میلیون دلار خسارت بیمه‌‌‌‌‌‌ای به صندوق واردشده و ۱.۹میلیون دلار از این مبالغ بازپس‌‌‌‌‌‌گیری شده‌اند؛ موضوعی که از یک‌سو نشان‌دهنده پایبندی به تعهدات و از سوی دیگر بیانگر توانایی صندوق در بازیابی منابع است.
یکی از حوزه‌هایی که صندوق به‌‌‌‌‌‌طور جدی به آن ورود کرده، صادرات خدمات فنی و مهندسی است. برخلاف صادرات کالا، این نوع صادرات بر پایه دانش و ارزش‌افزوده شکل گرفته‌است. کاهش قراردادها در کشورهای مقصد و مشکلات ناشی از تحولات ژئوپلیتیک و نقل و انتقال مالی از جمله دلایل این افت عنوان‌شده‌اند. صندوق در تلاش است تا با اجرای چند برنامه مشخص، نقش خود را در مسیر توسعه صادرات پررنگ‌تر کند. از جمله این برنامه‌‌‌‌‌‌ها می‌توان به همکاری با صندوق توسعه‌ملی برای پشتیبانی از تولید صادرات‌‌‌‌‌‌محور با مشارکت ایرانیان مقیم خارج، پوشش پروژه‌های صادرات برق در ایام غیرپیک مصرف از طریق صدور ضمانت‌‌‌‌‌‌نامه و تمرکز ویژه بر حمایت از صادرکنندگان کوچک و متوسط در مناطق مرزی اشاره کرد؛ مناطقی که به دلیل نبود نهادهای پشتیبان، سهم اندکی در صادرات دارند.
در پایان این نشست، فتح‌‌‌‌‌‌الهی بر لزوم هماهنگی میان نهادهای مسوول تاکید کرد. به گفته مدیرعامل صندوق، صادرات ماهیتی فرابخشی دارد و در صورت نبود هم‌‌‌‌‌‌افزایی میان نهادهایی مانند گمرک، بانک‌ها، وزارت صمت و سازمان مالیاتی، مسیر صادرات با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود، همچنین ثبات مقررات یکی دیگر از عوامل کلیدی در بهبود شرایط صادراتی است. در شرایطی که تجارت خارجی ایران با ریسک‌های گوناگونی روبه‌‌‌‌‌‌روست، صندوق ضمانت صادرات ایران می‌تواند نقش تعیین‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌ای در کاهش این ریسک‌ها ایفا کند. افزایش سرمایه، توسعه ابزارهای پوششی و تثبیت جایگاه صندوق در نظام تصمیم‌گیری می‌تواند آن را به حلقه‌‌‌‌‌‌ای موثر در زنجیره توسعه صادرات کشور تبدیل کند.
