عکس: اقتصادنیوز/ دانیال شایگان
در یک نگاه کلی به اقتصاد ایران به نظر می‌رسد که مشکلات و چالش‌های اقتصادی در ۵۰ سال گذشته ثابت و غیر قابل حل می‌نمایند.
روی کار آمدن دولت‌ها با گرایش‌های مختلف نیز باعث نشده تا ایرانیان در زمینه اقتصادی چشم‌انداز روشنی پیش روی خود ببینند.
در پروژه "نیم قرن با اقتصاد ایران" با استناد به اخبار و گزارش های روزنامه‌های "اطلاعات" و "دنیای اقتصاد" به نوعی هم "تاریخ اقتصادی" ۵۰ سال گذشته را روایت کرده و هم اکنون‌مان را از گذر این اخبار واکاوی می‌کنیم.
در سال جاری اخبار اقتصادی سال‌های ۱۳۵۵، ۱۳۶۵ ،۱۳۷۵ ،۱۳۸۵ و ۱۳۹۵ مورد بازخوانی قرار می‌گیرد.
دو شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری یکی در بخش ساختمان و دیگری در صنایع به زودی موجودیت خود را اعلام می‌کنند.
این دو شرکت هر کدام قریب 15 میلیارد ریال سرمایه دارند که در آینده هم افزایش خواهد یافت. این دو شرکت، هم از نظر اعتباری و هم از نظر تاسیس و توسعه واحدهای مسکونی و صنعتی مستقیما وارد بازار کار می‌شوند.
گفته می‌شود ریاست یکی از آنها را خوش‌کیش مدیرکل بانک ملی ایران و دیگری را مفرح مدیرعامل بانک صادرات به عهده خواهند داشت با این وضع معلوم می‌شود هر دو شرکت به منابع عظیم بانکی متکی هستند و این تضمین بیشتری برای کارهای آینده آنهاست . در مورد ساختمان در حال حاضر برنامه دولتی وسیع وجود ندارد. جای این کار را تسهیلات دولتی گرفته است.
شیخ احمد زکی یمانی، وزیر نفت عربستان اعلام کرد: در حال حاضر اوپک تلاش می‌کند تولید خود را افزایش دهد.
زکی یمانی تصریح کرد: اکثر کشورهای عضو اوپک نمی توانند بیش از این به کاهش تولید ادامه دهند؛ درحالیکه کشورهای غیرعضو اوپک با تمام ظرفیت تولید سرگرم فعالیت هستند.
یمانی افزود: اوپک باید سهم خود در بازارهای بین‌المللی را بازیابد.
آیت‌الله واعظ طبسی از احیای جاده ابریشم و سرمایه‌گذاری دولت و آستان قدس رضوی برای احداث راه‌آهن، منطقه آزاد تجاری-صنعتی و فرودگاه الماس به عنوان بازتابی از توان، تخصص و تعهد در جمهوری اسلامی ایران یاد کرد که آثار آن آمریکا را تحقیر و منزوی ساخت.
نماینده ولی فقیه در خراسان و تولیت آستان قدس رضوی که در جمع دست‌اندرکاران اجرای دو پروژه عظیم منطقه تجاری-صنعتی و فرودگاه الماس سخن می‌گفت با تقدیر از تلاش و کوشش مهندسان، برنامه‌ریزان و کارکنان شکل‌گیری این دو پروژه، این اقدام را نشانه اخلاص، عشق و ایمان واردات آنها به آستان قدس رضوی و بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) دانست.
نخستین قطار باری ازبکستان از طریق راه‌آهن ابریشم راهی گرجستان شد
نخستین قطاری باری ازبکستان حامل چندین هزار تن بار بر روی «خط آهن ابریشم» راهی بندر «پوتی» در گرجستان شد.
این قطار از ترکمنستان، ایران، جمهوری آذربایجان و گرجستان خواهند گذشت تا به بندر «پوتی» در گرجستان در کنار دریای سیاه و دیگر بنادر و مراکز عمده تجاری جهان را فراهم آورده است.
راه‌آهن بین‌المللی مشهد-سرخس-تجن که 24 اردیبهشت‌ماه امسال در میان استقبال گسترده جهانی گشایش یافت، امکان ارتباط قاره آسیا و اروپا را از مسیری کوتاه و باصرفه ممکن ساخته است.
مهم‌ترین همایش پولی و ارزی در سن 26 سالگی در حالی برپا شد که دو نگاه متفاوت و بعضا ناهمسو بر آن سایه افکنده بود.
علی طیب‌نیا دو نگرانی مطرح و در کنار این صحبت‌ها به یک دغدغه و یک باور نیز اشاره کرد. طیب‌نیا در ادامه صحبت‌های خود از «تنگنای اعتباری» و «بدهی دولت» به عنوان دو چالش مهم اقتصاد نام برد.
به گفته وی، با وجود حجم نقدینگی قابل‌توجه در سطح کلان در مقایسه با بسیاری از کشورها و رشد فزاینده این متغیر، در سطوح خود، بنگاه‌های اقتصادی و خانوارها پاسخ کافی ازسوی عرضه‌کنندگان منابع دریافت نمی‌کنند و با تنگنا و محدودیت شدید اعتباری مواجه هستند. این شرایط به تعبیری تناقض و معمای نقدینگی در اقتصاد ایران را شکل داده است.
پاسخ به نامه توکلی درخصوص قراردادهای نفتی
در پی انتشار نامه احمد توکلی، نماینده مجلس شورای اسلامی در آخر هفته کاری مجلس نهم به معاون اول رئیس‌جمهوری با عنوان «نقض حاکمیت ملی و توسعه خام‌فروشی با اجرای مدل جدید قراردادهای نفتی» در سایت الف، توضیحاتی توسط یکی از اعضای کمیته بازنگری قراردادهای نفتی ارائه شد.
این عضو کمیته که توضیحات خود را در قالب نظر برای سایت مذکور ارسال کرده بود، به دلیل منتشر نشدن آن تا تاریخ چهارم خردادماه این مطلب را برای روشن شدن ابعاد موضوع به منظور انتشار در رسانه‌ها ارائه کرده است.
عضو کمیته بازنگری قراردادهای نفتی با اشاره به جلسات مورداشاره احمد توکلی تصریح کرده است: «من هم در آن جلسات حضور داشتم و اصلا جمع‌بندی جلسات - که قاعدتا و اخلاقا باید توسط رئیس محترم جلسه و نه آقای توکلی که تنها یکی از ده‌ها شرکت‌کننده بودند، اعلام می‌شد – با آنچه ایشان نوشته‌اند کاملا متفاوت و بلکه در بسیاری موارد برعکس آنها بود.»
در جلسات اول و دوم ایشان به صورت ناقص در جلسات شرکت کرده و در جلسه آخر هم با اعلام کسالت تنها چند دقیقه در ابتدای جلسه حاضر شده و بدون توجه به نقش حاضران و بحث و گفت‌و‌گوهای مطرح‌شده، اعلام موضع شخصی کرده و بلافاصله جلسه را ترک کردند؛ درحالیکه جلسه برنامه خود را ادامه داده و به نتایج متفاوتی از آنچه ایشان اعلام کردند، رسید.
اعلام زمان جدید یکسان‌سازی نرخ ارز
درحالیکه مقام‌های بانکی پیشتر ابراز امیدواری کرده بودند که یکسان‌سازی نرخ ارز در 6 ماه دوم سال اجرایی شود، رئیس‌کل بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارات خود زمان تازه‌ای را برای این اقدام اعلام کرده است.
البته نباید فراموش کرد که بیشتر کارشناسان نیز سال‌های دولت بعد را زمان بهتری برای این کار می‌دانند.
ولی‌ا... سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی به روند تاثیر برجام و مذاکرات صورت گرفته در مورد تسهیل روابط بانک‌های کشور با خارج اشاره کرد و درباره یکسان‌سازی نرخ ارز نیز گفت: پیش‌نیاز یکسان‌سازی ارز ایجاد شرایط مناسب و ثبات اقتصادی، دسترسی به منابع ارزی و سرعت عمل در جابجایی است, ما 6 ماه پس از اجرای کامل برجام که دسترسی به منابع کامل باشد، می‌توانیم در این مسیر حرکت کنیم.
سیف ادامه داد: در دو سال اخیر و با توجه به شوک‌های قیمت نفت، اقتصاد کشورهای نفتی ضربه خورد، اما ما با پیش‌بینی و برنامه‌ریزی مناسب زیان شدیدی ندیدیم؛ ما در نظر داریم دامنه تفاوت نرخ ارز را کاهش دهیم و تا اواخر امسال و درنهایت تا پایان دولت یازدهم ارز یکسان می شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: ما باید به نرخ ارزی رضایت دهیم که زمینه‌ساز رشد تولید و اشتغال باشد و قیمت ارز مهم نیست.
