به گزارش خبرنگار مهر خیابان سعدی یکی از با سابقه ترین مراکز فروش انواع پمپ و ژنراتورهای برق در کشور است. قطعی برق در زمان شروع فصول گرم سال نگرانی‌های زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده است. در زمان تنظیم این گزارش نیز نگران بودم که آیا شانس کامل کردن آن را خواهم داشت و یا قطع برق آن را به روزی دیگر موکول خواهد کرد.
بنابراین خبرگزاری مهر با شناخت دغدغه مخاطبان خود اقدام به تهیه یک گزارش میدانی اختصاصی از وضعیت بازار موتورهای برق در این ایام کرده است.
در ابتدای تهیه گزارش خود به سراغ یکی از کسبه با تجربه این صنف رفتیم تا صحبتهایش اطلاعات مورد نیاز شهروندان در این حوزه را پوشش دهد.
وی کلام خود را اینگونه آغاز می‌کند: از خبرگزاری مهر بابت حضورشان در خیابان سعدی تشکر می‌کنم. من محمود تکلو هستم و بالغ بر ۴۴ سال هست که در خیابان سعدی مشغول به کسب و کار هستم.
شروع تجربه کاری من به سال ۱۳۵۸ باز می‌گردد و ما از زمان شروع جنگ تحمیلی شاهد قطعی برق در تهران بودیم
البته در آن زمان قطعی برق بسیار زیاد بود و اکثر مغازه‌های تهران دارای موتور برق بودند تا در زمان قطعی برق بتوانند نیازهای خود را برطرف کنند.
بعد از جنگ شرایط برق کشور خوب شد و موتورهای برق سطح شهر را ترک کردند و به انجام وظیفه در هیئت‌های عزاداری محرم می‌پرداختند. به خوبی به یاد دارم که همیشه ایام ماه محرم یکی از زمان‌های فروش خوب برای این کسب و کار بوده است.
البته یک دوره فروش خوب دیگر نیز در طول سال داریم و آن مربوط به ابتدای فروردین تا پایان تیرماه است. در این ایام مردم برای باغچه‌ها و ویلاهایی که در حومه شهر تهران دارند، اقدام به خرید موتور برق می‌کنند.
در حال حاضر گفته می‌شود مواردی همچون کمبود سوخت، کاهش حجم تولید برق آبی کشور و ناترازی انرژی باعث بروز خاموشی‌ها در تهران شده است.
وضعیت موجود باعث شوک قیمتی شده است
در حال حاضر قطعی برق بسیار زیاد شده و تقاضا برای خرید موتور برق بسیار افزایش یافته است.
به دلیل افزایش تقاضا از یکسو و محدود بودن تعداد موتورهای برق موجود در حال حاضر، قیمت آن تا چند برابر قیمت قبل افزایش یافته است.
یک موتور برق که قبلاً به قیمت ۴۰ میلیون تومان به فروش می‌رسید، در حال حاضر به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. البته کسبه نقشی در این افزایش قیمت ندارند.
توان مالی تجار این بخش با توجه به افزایش قیمت دلار کاهش یافته است
با توجه به وضعیت بازار در حال حاضر تجار زیادی اقدام به خرید عمده موتور برق برای ورود به بازار ایران کرده اند اما متأسفانه قدرت مالی تجار دبی با بودجه‌های چند میلیون دلاری بسیار بیشتر است و با تعداد بالا اقدام به پیش خرید کالا از کارخانه اصلی در چین می‌کنند و باعث می‌شوند تجار ایرانی مجبور به خرید دست دوم از آنها شوند.
تجار ایرانی درخواست خرید ۲ کانتینر به کارخانه چینی می‌دهند و تجار دبی ۱۰۰ کانتینر خرید می‌کنند و الویت کارخانه را به خود اختصاص می‌دهند و در قیمت‌های پایین‌تر از تجار ایرانی اقدام به خرید می‌کنند.
کسبه نقشی در افزایش قیمت‌ها ندارند
خیابان سعدی نقشی در افزایش قیمت ندارد و گرانی کالا به دلیل هزینه‌های: گمرک، کرایه حمل چند مرحله‌ای، سوداگری تجار دبی با اطلاع از وضعیت موجود و مواردی از این دست می‌باشد.
ما دو نوع موتور برق داریم: موتورهای برق صنعتی و موتورهای برق بنزینی که از ۳ کیلووات تا ۱۰ کیلووات در بازار موجود هستند.
لازم است قبل از خرید با انواع موتورهای برق آشنا شویم و کاربرد هر یک را بدانیم
در حال حاضر یک نوع موتور برق جدید به نام موتورهای برق اینورتر (Inverter Generator) هم در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شود . که لازم است مصرف کنندگان نکات مهمی را در خصوص آن بدانند .
موتورهای برق اینورتر (Inverter Generator) به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که برق AC تولید می‌کنند و از یک اینورتر برای تبدیل برق DC به AC استفاده می‌کنند.
این نوع موتور برق‌ها با تولید برق پایدار و تمیز، برای دستگاه‌های الکترونیکی حساس مناسب هستند.
اطلاعات دقیق به مشتری داده نمی‌شود
متأسفانه همکاران و دوستانی که این محصولات را تبلیغ می‌کنند اطلاعات دقیق به مصرف کننده نمی‌دهند و فقط با هدف فروش این کالا به مشتریان مشاوره می‌دهند.
موتورهای برق اینورتر با هدف تأمین برق دستگاه‌های حساس و کم مصرف مانند: انواع کامپیوتر، دستگاه پزشکی و مخابراتی و از این دست ساخته شده اند.
در این دستگاه‌ها یک بورد الکتریکی وجود دارد که برق DC به AC تبدیل می‌کنند . آنها توانی را که یک موتور برق ۸ کیلو وات تولید می‌کنند را ندارد.
شما با یک دستگاه موتور برق ۸ کیلووات می‌توانید کارهایی مانند: جوشکاری، استفاده از کولر گازی، بخاری برقی، سشوار، سماروهای برقی و استفاده از دستگاهای که نیاز به وات و آمپر بیشتری دارند را انجام دهیم.
موتورهای برق اینورتر دارای مزایای همچون مصرف سوخت کمتر، صدای کمتر و وزن سبک‌تر هستند. این دستگاه‌ها دارای یک بورد الکترونیک هستند که اگر به دلیل استفاده نامناسب دچار خرابی شود، با توجه به جدید بودن، به راحتی امکان پیدا کردن قطعه یدکی آن را در بازار فعلی ندارید.
حال تصور کنید یک مصرف کننده به دلیل عدم آشنایی صحیح با مصرف این نوع موتورهای برق از آن برای روشن کردن کولر گازی استفاده کند و بورد آن دچار مشکل شود. آیا قطعه آن در حال حاضر وجود دارد؟ آیا به راحتی جایگزین می‌شود؟
اگر به دلیل کم صدا بودن این نوع موتورهای برق آن را انتخاب کردید به یاد داشته باشید از آن برار روشن کردن لوازمی همچون تلویزیون، لپ تاپ، کامپیوتر، روشنایی داخلی، پنکه‌ها و کولرهای کوچک استفاده کنید. با رعایت این موارد به تعمیرگاه مراجعه نمی‌کنید.
فرض کنید ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون پول پرداخت کرده اید و به دلیل استفاده نادرست، خانواده شما همچنان با مشکلات بی برقی رو به رو هستند.
هدف اصلی آگهی‌های تجاری فقط فروش است
در حال حاضر آگهی‌های تبلیغاتی برای یک پک که شامل چند باطری است، پخش می‌شود. این وسیله با نصب به برق شهری شارژ می‌شود و می‌توانید در زمان قطعی برق از آن استفاده کنید.
به دلیل بهره گیری از باطری در این محصول، معمولاً پس از مدتی نیاز به تعویض باطری‌های آن وجود دارد. همچنین امکان روشن کردن وسایل برقی پر مصرف مانند کولر گازی که نیاز به آمپر بالایی دارند توسط آنها وجود ندارد.
ساختار این محصول شبیه به چراغ قوه شارژی است. از آن برای روشن کردن لوازمی همچون: لامپ‌ها یا تلویزیون در زمان قطعی برق می‌توانید استفاده کنید.
این دستگاه‌ها دارای چند باطری هستند که هر یک قیمتی چند ده میلیون تومان دارند
باید به مشتریان توصیه جدی کنم تا در خرید محصولات اینترنتی دقت کافی داشته باشند. برخی از فعالین این بازار به اصطلاح به صورت سرپایی کار می‌کنند و عضو اتحادیه نیستند و یا دارای صلاحیت علمی و تجربی لازم برای راهنمایی مشتریان نمی‌باشند.
واحدهای دارای جواز کسب زیر نظر اتحادیه هستند و محل مشخصی دارند، پس با آرامش بیشتری می‌توانید از آنها خرید کنید. گول تبلیغات دستگاه‌های کوچکی که برق خانه شما را تأمین می‌کنند را نخورید.
لطفاً به صورت ساده تفاوت بین وات و آمپر را بیان کنید
در موتورهای برق هر یک کیلووات قدرت معادل چهار آمپر در برق تک فاز می‌باشد. در برق سه فاز هر یک کیلو وات معادل هشت آمپر است.
به عنوان مثال: یک کولر گازی نیاز به ۳۲ آمپر دارد. حالا اگر قدرت یک موتور ۸ کیلو وات را در عدد چهار ضرب کنیم به همان ۳۲ آمپر مورد نیاز برای این وسیله می رسیم.
برای روشنایی، کولر گازی، یخچال و لوازم برقی یک آپارتمان ۸۰ متری نیاز به چه دستگاهی داریم تا با خیالی آسوده از آن استفاده کنیم؟
وقتی اسم کولر را می‌برید یعنی نیاز به ۳۲ آمپر برای آن دارید. الباقی لوازم خانه مانند یخچال و یا روشنایی آمپر چندانی نیاز ندارند.
شاید سوال کنید که برق شهری این آمپر را از کجا تهیه می‌کند در حالی که فیوز برق هر خانه ۱۵ تا ۲۰ آمپر است؟
این قدرت توسط یک تراس قوی ۴۰۰ آمپر سر کوچه محل زندگی شما تأمین می‌شود که معمولاً از نظرها پنهان است.
یک موتور برق با توان ۸ کیلو وات برای یک منزل مسکونی زیاد است، اما وقتی کولر را در معادلات وارد می‌کنیم به همین موتور ۸ کیلو وات نیاز دارید تا مشکلی در امور معمول خود نداشته باشید.
به جهت محدوده قیمتی باید اعلام کنم: برندهای مختلف در بازار، قیمت‌های متفاوتی دارند. محدوده قیمتی این نوع موتور برق از ۹۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان متفاوت است. این تفاوت به دلیل آلیاژ موتور، کیفیت ساخت آن و درجه کیفیت تولید آن می‌باشد.
آیا می‌توانیم فقط از روی آشنایی یک نام تجاری، یک دستگاه را انتخاب کنیم؟
محصولات موجود در بازار تماماً در چین تولید می‌شوند. گاهی یک کارخانه محصول خود را با چند نام تجاری به بازار عرضه می‌کند. و تفاوت کیفی بین آنها وجود ندارد. اما با قیمت‌های متفاوت فروخته می‌شوند. این تفاوت گاهی بین دو نام تجاری به ۵۰ میلیون تومان می‌رسد.
گاهی مشتریان با پافشاری روی یک برند خاص باعث افزایش بی رویه قیمت آن می‌شوند. به عنوان مثال: حتماً گاهی مشاهده کرده اید در حالی که قیمت نان سنگک مشخص و تعیین شده است، برخی از مشتریان به دلایل مختلف درخواست نان‌های گران‌تر را می‌کنند و این موضوع باعث افزایش قیمت و ایجاد یک طبقه جدید برای نوعی از نان می‌شود که قبلاً وجود نداشته.
بخش‌های مهم موتور برق کدامند و در هنگام خرید به چه چیزهایی دقت کنیم؟
آلیاژ موتور، سخت بودن شاتون (تا زیر فشار زیاد نشکند)، سیم پیچ بخش الکتریکی (مسی بودن)، سیم کشی‌های دستگاه، شاسی و قسمت‌های فلزی و کیفیت قطعات ظاهری می‌تواند شما را در انتخاب یک دستگاه خوب کمک کند.
شاید عجیب باشد. اما برخی از موتورهای برق به قدری بی کیفیت هستند که اگر در داخل کارتن خود مدت زیادی در انبار باقی بمانند خراب خواهند شد.
موتورهای ژاپنی در ایران دارای سابقه خوبی هستند. البته تمام برندهای ژاپنی هم در حال حاضر در داخل چین ساخته می‌شوند.
گاهی مصرف کننده فقط به ظاهر و زیبایی موتور توجه می‌کند و آن را خریداری می‌کند. در کنار زیبایی بیرونی باید کیفیت قطعات درونی نیز مطلوب باشد.
هزینه‌های نگهداری و سرویس این موتورها چگونه است؟
روغن داخل موتور همیشه باید در حد پر و استاندارد باشد. البته خوشبختانه موتورهای جدید مجهز به سنسور هستند و هشدارهای لازم را به مصرف کننده می‌دهند.
روغن موضوعی حیاتی در تمام انواع موتوهای درون سوز است. سلامتی و طول عمر موتور در
بخش زیادی تحت تأثیر آن قرار دارد.
بعد از ۳۰ تا ۴۰ ساعت کار کردن موتور بهتر است آن را عوض کنید. در زمان خاموش کردن موتور شیر بنزین را ببندید تا موتور به دلیل تمام شدن بنزین، خود به خود خاموش شود.
در غیر اینصورت باقی ماندن بنزین در کاربراتور و انجین موتور یکی از دلایل خرابی انواع موتور برق می‌باشد. بنزین اضافی باقی مانده در موتور بخار می‌شود و از خود ناخالصی‌هایی به جای می‌گذارد که به مرور باعث تخریب بخش‌های مختلف موتور برق می‌شود.
در برخی از هیئت‌ها یا ساختمان‌ها، پس از پایان مراسم محرم و یا استفاده معمول، موتور برق را در انبار می‌گذارند و سال بعد به سراغ آن می‌روند. بنزین باقی مانده در موتور در این مدت باعث تخریب آن می‌شود. بسته بودن شیر بنزین در زمان عدم استفاده بسیار مهم است.
اختلاف قیمت موتورهای برق بر اساس کشور سازنده چگونه است؟
در حال حاضر تمام موتورهای برق در بازار ایران ساخت کشور چین است؛ با این وجود قیمت یک موتور برق ۱۰ کیلووات در یک نام تجاری چینی ۱۵۰ میلیون و در یک موتور برق ژاپنی مثل هوندا ۶۰۰ میلیون تومان قیمت دارد.
به عقیده من یک برند چینی با کیفیت مطلوب را انتخاب کنید بهتر است.
آیا برای تعمیر این نوع موتورها می‌توانیم به تعمیرکاران خودرو یا موتور سیکلت هم مراجعه کنیم؟
تعمیرکاران فوق هم می‌توانند این نوع موتورها را باز کرده و تعمیر کنند؛ اما بهتر است در زمان نیاز به تعمیر به سراغ مغازه‌ای که از آن خرید کرده اید بروید و با راهنمایی او به یک تعمیر کار تخصصی موتور برق مراجعه کنید.
تعمیر این نوع موتورها معمولاً نیاز به یک روز زمان دارد؛ مگر اینکه بخش‌های مختلف موتور سوخته باشد در آن صورت نمی‌توان زمان دقیق مورد نیاز برای تعمیر را مشخص کرد.
در صورت خرابی موتور برق به فروشنده آن مراجعه کنید
اگر برای خرابی موتور برق به مغازه‌ای که از آن خرید کرده اید مراجعه کنید؛ منافع زیادی برای شما در بر خواهد داشت.
اول اینکه اگر خرابی موتور به دلیل مشکلات تولید و کارخانه باشد، او به عنوان نماینده شما احقاق حق خواهد کرد.
دوم اینکه شما برای تعمیر موتور به یک مرکز تخصصی مراجعه کرده اید و امکان آسیب‌های برخواسته از بی تجربگی تعمیر کاران به صفر می‌رسد.
از واحدهای دارای مجوز کسب خرید کنید
با خرید از واحدهای صنفی دارای مجوز کسب، در صورتی که کالای خریداری شده معیوب بوده و یا به قیمت نا مناسبی به شما فروخته شده باشد؛ می‌توانید با مراجعه به اتحادیه اقدام به احقاق حق خود کنید.
چرا تولید کنندگان ایرانی برای ساخت موتور برق و داخلی سازی اقدام نکرده اند؟
بازار این محصول کوچک است و صرفه اقتصادی در آن وجود ندارد. نباید این محصول را با موتور سیکلت و یا خودرو مقایسه کنید. بازار تقاضای کمی دارد و در حال حاضر قطعی برق باعث رونق آن شده است.
گاهی از خود سوال می‌کنم، اگر وضعیت برق کشور اصلاح شود و نیاز به این محصول با شکل فعلی از بین برود، چه اتفاقی در بازر فروش این محصول پدید خواهد آمد؟
تصور کنید این حجم واردات موتور برق از یکسو و از سویی دیگر حجم موتورهای برق دست دوم خانگی که برای فروش ارائه خواهد شد چه سرنوشتی را برای این بازار رقم خواهد زد؟
ورود افراد غیر متخصص به بازار واردات این محصول مشکل آفرین است
با توجه به تقاضای ایجاد شده شاهد هستیم که افراد زیادی در حال خرید و واردات این محصول به داخل کشور هستند.
من خود شاهد بودم فعالین حوزه‌های غیر مرتبط همچون: پارچه، چرم، لامپ و … که شناختی از این بازار ندارند، به دلیل صرفه اقتصادی کوتاه مدت آن سرمایه‌های خود را وارد این بازار کرده اند.
در حال حاضر صحبت‌هایی از وجود ۵ سال مشکلات در صنعت برق کشور بین افراد رد و بدل می‌شود. این موضوع انگیزه‌های سوداگرانه در این بخش را تقویت کرده است.
آیا توصیه‌ای برای اتحادیه یا مسئولین برای بهبود این بخش دارید؟
به عقیده من اتحادیه نقش نظارت روی واحدهای صنفی را دارد و قادر نیست در بخش‌های کلیدی نقشی ایفا کند. اما مسئولین دولتی می‌توانند با توجه به نیاز بازار اقدام به ایجاد بخش مخصوص در گمرک کنند تا با این وسیله اقدامات ترخیص این کالاها با سهولت و سرعت بیشتری انجام شود. این کار باعث کاهش قیمت‌ها و پشتیبانی از عرضه مداوم در این بازار خواهد شد.
زمینه‌های افزایش قیمت در بازار ایجاد شده است
در حال حاضر تقاضا در بازار به صورتی است که یک کالا قبل از رسیدن به بازار تهران پیش فروش شده و تمام می‌شود. طبیعی است در این وضعیت و با کمبود عرضه نسبت به تقاضای موجود در بازار زمینه‌های افزایش قیمت ایجاد خواهد شد.
به عقیده من تصمیمات دولتی همچون: الویت دادن به واردات این کالا، کاهش تعرفه گمرکی، تسهیل در امر ترخیص و مواردی از این دست می‌تواند جلوی افزایش قیمت‌های بی رویه را بگیرد.
به عنوان نکته پایانی باید عرض کنم: کسبه باعث گرانی نمی‌شوند. اینجا کالایی به قیمت لیست آن خریداری می‌شود و با یک سود عرف فروخته می‌شود. هزینه‌های مربوط به پرسنل، اجاره مغازه، مالیات، انرژی و … همگی توسط واحد صنفی پرداخت می‌شود.
خیابان سعدی جایگاه اول در این حوزه را دارد. البته صنف‌های غیر مرتبط دیگری هم به بازار موتور برق ورود کرده اند که تخصص کافی برای واردات و عرضه این محصول را ندارند.
اما از همکاران خودم در این خیابان تشکر می‌کنم. شکایت‌های اندکی در اتحادیه این صنف وجود دارد که نشانه از سلامت کسبه خیابان سعدی است.
به دلیل بورس بودن خیابان سعدی و وجود واحدهای صنفی متعدد در کنار هم، شما می‌توانید با مقایسه قیمت بین واحدهای صنفی مختلف، خریدی به قیمت و منصفانه در این بازار داشته باشید.
اگر حتی یک نفر قصد بی انصافی در این بازار را داشته باشد، به سرعت همکاران و حتی مشتریان شناسایی می‌شود. زیرا با یک پایش کوتاه بین واحدهای صنفی قیمت واقعی یک کالا مشخص می‌شود. تمام اینها زیر سایه نظارت اتحادیه صنفی، خریدی توأم با آرامش را برای مشتریان به ارمغان می‌آورد.
کسبه این صنف احترام زیادی برای اتحادیه و مدیر آن که از افراد با سابقه و نیک نام این صنف می‌باشد قائل هستند. اکثر فعالین این بازار قدیمی هستند و به صورت یک خانواده عمل می‌کنند.
خبرگزاری مهر امیدوار است مسئولین مربوطه با توجه کافی به نیازهای نوپدید شهروندان، سیاست‌های لازم در بخش‌های مختلف را اصلاح نمایند.
بروز خاموشی‌های گسترده می‌تواند تأثیرات منفی زیادی در حوزه‌های مختلف زندگی داشته باشد که در حال حاضر به روشنی نمی‌توان در خصوص تمام بخش‌های منفی آن اظهار نظر کرد.
