به گزارش همشهری‌آنلاین، مستند «موتورسواران» داستان موتورسوارانی را روایت می‌کند که سال گذشته پس از انتشار خبر سقوط بالگرد رئیس جمهور شهید و همراهان او، به صورت خودجوش و شبانه برای یافتن بالگرد راهی محل حادثه شدند. امروز ۳۰ اردیبهشت به بهانه نخستین سالگرد درگذشت شهید ابراهیم رئیسی و همراهان او با مسعود دهنوی کارگردان این اثر گفتگو کردیم.
مسعود دهنوی کارگردان مستند «موتورسواران» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره شکل گیری ایده این فیلم عنوان کرد: سال گذشته پس از اتفاق تلخ سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور من به عنوان یک مستندساز دنبال این بودم که بتوانم این اتفاق تلخ را از زاویه نگاه دوربین خودم ثبت کنم. در ابتدا برای ساخت مستندی درباره این حادثه سعی کردم عجله نکنم و اثری فراتر از یک گزارش ژورنالیستی خلق کنم. به عنوان یک فیلمساز مستند، تمرکز اصلی من بر یافتن روایتی انسانی و داستان‌محور از حادثه بود. به طور کلی من در بحران‌ها معمولاً به دنبال کشف قصه‌های افراد حاضر در ماجرا هستم. پس از مشاهده یک گزارش خبری کوتاه درباره موتورسواران، متوجه شدم این سوژه می‌تواند پایه‌ای قوی برای ساخت مستند باشد. پرسش‌های کلیدی مانند هویت این افراد، انگیزه‌هایشان و جزییات مسیری که آن شب طی کردند من را به ادامه این پروژه ترغیب کرد.
وی درباره رویکرد این مستند در پرداخت موضوع توضیح داد: از همان ابتدا می‌دانستم که باید وارد دنیای درونی این موتورسواران شوم و این رویداد بزرگ را از نگاه آنها روایت کنم زیرا این افراد بسیار ساده و بی‌آلایش هستند و انگیزه‌هایی کاملاً شخصی و متفاوت نسبت به انگیزه نهادها یا سازمان‌های رسمی دارند. این اتفاق، ماهیتی کاملاً مردمی داشت و آنچه من را مصمم به ادامه کار کرد، این بود که خود مردم به دنبال یک رئیس جمهور مردمی می‌گشتند که اتفاق بسیار ارزشمندی بود. درواقع نقش مردم در یافتن هلیکوپتر رئیس‌جمهور در آن شرایط دشوار بسیار تأثیرگذار بود.
این مستندساز با اشاره به اینکه رویکردی محافظه‌کارانه نسبت به موضوع نداشته است، گفت: این فیلم به هیچ وجه رویکرد محافظه‌کارانه ندارد و حتی در برخورد با سوژه‌ها نیز چنین نگرشی اعمال نشده است. در نقدهای مطرح‌شده می‌گویند که فیلم نسبت به ویدیوهایی که در فضای مجازی منتشر شده است، حرف جدیدی برای گفتن ندارد، درحالی که این حرف درست نیست.
وی درباره انتخاب تصاویر مستند توضیح داد: در مورد تصاویر استفاده نشده نیز باید توضیح دهم که من اکنون راش‌هایی ندارم که در مستند استفاده نشده باشد و انتخاب نهایی تصاویر بر اساس خط روایی دراماتیک اثر بوده و هیچ فشار خارجی در این تصمیم‌گیری مؤثر نبوده است. هدف اصلی من، روایت این واقعه بزرگ از زاویه‌ای کاملاً انسانی، شخصی و مردمی بود. سقوط رئیس جمهور یک کشور اتفاقی کاملاً سیاسی است اما من سعی کردم در «موتورسواران» این موضوع را کاملاً اجتماعی بررسی کنم. در بیان این واقعیت نیز هیچ‌گونه لکنتی نداشتم و هیچ فشاری هم روی من نبوده و نیست بلکه «موتورسواران» هر آن چیزی را روایت می‌کند که واقعاً در آن حادثه وجود داشته است.
دهنوی با تاکید بر اینکه قصد نداشته است فضای مستند را احساسی کند، گفت: من به عنوان یک مستندساز تلاش می‌کنم که اصل حقیقت را بگویم بدون اینکه بخواهم احساسات مخاطب را به اجبار و با استفاده از شگردهای فیلمسازی تحریک کنم. تمام تلاشم را کردم که اتفاقات شب حادثه را به درستی و با دقت و شفافیت برای مخاطب بازگو کنم. درواقع هدف من از ساخت مستند «موتورسواران» این بود که این روایت سال‌ها بعد در تاریخ ماندگار شود و اگر کسی قصد داشت سال‌ها بعد دوباره به این برهه رجوع کند، با یک سند تاریخی مواجه شود نه یک فضای صرفاً احساسی.
این مستندساز تصریح کرد: همان‌طور که در پایان فیلم نیز تاکید شده است، اصلاً مهم نیست که چه کسانی برای اولین بار پیکر شهدای خدمت را پیدا کرده‌اند. در این فیلم یکی از سوژه‌های مستند به درستی می‌گوید که «مهم نیست چه کسی پیکر شهدا را زودتر پیدا کرد؛ این موضوع زمانی اهمیت داشت که افراد زنده پیدا می‌شدند». بنابراین، تمرکز مستند بر این جنبه از ماجرا نبوده است که بخواهیم ثابت کنیم موتورسواران اولین کسانی بودند که پیکر شهدا را یافتند.
دهنوی در پاسخ به اینکه چرا مستند «موتورسواران» به بخش مسابقه و اکران ویژه جشنواره «سینماحقیقت» راه نیافت، توضیح داد: به دلیل محدودیت‌های جشنواره که از هر کارگردان تنها یک اثر را می‌پذیرفت، فیلم دیگری از من به نام «عاتقه» انتخاب شد. با این حال، معتقدم این مستند شایستگی حضور در بخش ویژه را داشت اما احتمالاً به دلایل خارج از چارچوب هنری و برخی فشارها، امکان نمایش پیدا نکرد.
این فیلمساز در پایان درباره ۲ مستند توقیفی خود عنوان کرد: مستندهای «آقای بازپرس» و «پرونده تمرد من» هر ۲ توسط نهادهای غیرفرهنگی توقیف شدند. «پرونده تمرد من» به صورت رسمی از سوی معاونت اجتماعی پلیس ممنوع اعلام شد و شبکه مستند نیز مجاز به پخش آن نیست. «آقای بازپرس» نیز اگرچه توقیف کتبی نشد اما پس از اتمام فیلمبرداری، ادامه کار متوقف شد. به نظر می‌رسد حساسیت‌های بیش از حد برخی نهادها مانند قوه قضاییه یا پلیس در این تصمیم‌گیری‌ها مؤثر بوده است. معتقدم چنین محدودیت‌هایی نه تنها کمکی به این نهادها نمی‌کند، بلکه به اعتبارشان آسیب می‌زند زیرا اینگونه آثار بالاخره به شیوه‌های مختلف و در بسترهای دیگری روایت خواهند شد.
در خلاصه مستند «موتورسواران» آمده است: «در طولانی‌ترین و سخت‌ترین شب سال ۱۴۰۳ تمام مردم ایران منتظر یک خبر بودند. ۶ موتورسوار با انگیزه‌های شخصی، شبانه و در مه و باران، جنگل‌های ارسباران را به امید پیدا کردن بالگرد جستجو کردند؛ مستند سینمایی «موتورسواران» قصه جستجوی شبانه این موتورسواران در آن شب مهم است.»
عوامل اصلی تولید «موتورسواران» عبارتند از تهیه کننده و کارگردان: مسعود دهنوی، تصویربرداران: وحید بیوته، رضا عزیزی، امیرحسین صابری، دستیار کارگردان و صدابردار: سجاد دهنوی، تدوین: مسعود دهنوی، طراحی و ترکیب صدا: عرفان ابراهیمی، اصلاح رنگ و نور: یحیی محمدعلیئی، تصویر هوایی: امید دهنوی، دستیار تصویر: رضا دشتی، مدیر ارتباطات و جریان سازی: سیدرضا منتظری، مدیر تبلیغات: علیرضا علیین (آژانس رسانه‌ای وارکت)، طراح پوستر: سمانه مقرری، طراح لوگو: عرفان بهمنی و ساخت تیزر: میلاد گوهری.
