خبرگزاری مهر، گروه استانها - محدثه جوان دلویی: بی بی همیشه به مادر می‌گفت: بچه چشم و چراغ خانه است حداقل ۸ تا بچه را باید داشته باشید و حالا سال‌ها از آن روزگاران می‌گذرد و جای بی بی خالی است که ندید چند دهه بر تعداد کم فرزند تاکید می‌کردند و برنامه و سیاست‌های کلان برایش تنظیم کردند و آن قدر آش تعداد کم فرزند را شور کردند که حالا به جایی رسیده‌ایم که دلسوزان زنگ خطر ابر چالش‌های جمعیتی را در خراسان شمالی به صدا درآوردند. روز و هفته‌ای بنام جمعیت به راه انداختند و به دنبال مشوق‌هایی برای تغییر آنچه قبلاً دیگران گفتند، هستند.
خراسان شمالی به زعم بسیاری از کارشناسان و مسئولان استان جوانی است اما همچنان برای افزایش جمعیت نیاز به تغییر نگاه‌ها و باورها و البته همدلی و وفاق مدیران دارد. گزارش پیش رو تلاش و پیگیری‌های چندماهه برای مصاحبه با مادران چند فرزندی و دغدغه‌ها و چالش‌های پیش روی آن‌ها ست.
مادری برای فرزندانم به جای کارمندی
در میان همه مصاحبه شوندگان مادرانی بودند که با لذت از عشق به ۴ یا ۵ فرزندشان می‌گفتند.الهه دهه هفتادی و به قول خودش مادر ۴ فرشته است. او کارمند یکی از ادارت خراسان شمالی بود که بعد از تصمیم جدی برای فرزند آوری از شغلش استعفا می‌دهد.
او چالش‌های پیش رو در بحث فرزند آوری را مسائل مالی و تربیتی عنوان و بیان می‌کند: اطرافیان وقتی من و فرزندانم را باهم می‌بینند، ذوق می‌کنند و خیلی شنیده‌ام که می‌گویند دیگر بس است بچه دار نشوید!
الهه تربیت چند فرزندی‌ها را راحت تر از تک فرزندی‌ها می‌داند و می‌افزاید: ان‌شاءالله قصد داریم به تعداد فرزندانمان اضافه کنیم.
او از برنامه یک روز خودش با بچه‌ها می‌گوید و ادامه می‌دهد: در کنار رسیدگی به کارهای منزل بازی با بچه‌ها، گفت و گو و شوخی و گاهی بازی کردن، تماشای تلویزیون را داریم. بیشتر بچه‌ها با هم بازی و تعامل دارند.
الهه عنوان می‌کند: الان نظر اکثر مردم این است که با توجه به شرایط اقتصادی و تورم و هزینه‌های بالا و همینطور اوضاع فرهنگی جامعه فرزند آوری عقلانی نیست. در صورتی که من و همسرم همیشه اعتقاد داشتیم روزی هر فردی دست خداست و همینطور تربیت آن‌ها بازهم با تدبیر خداست. کافی است به خداوند اعتماد کنیم و عمل به دستوراتش را داشته باشیم.
میوه‌های دلتان جور است!
سحر رحیمی متولد ۷۷ و دارای ۴ فرزند است او می‌گوید: فرزند اولم متولد شهریور ۹۶، فرزند دوم متولد آبان ۹۸، فرزند سوم متولد مهر ۱۴٠٠ و فرزند چهارم متولد دی ماه ۱۴٠۲ تقریباً ۲ سالِ فاصله سنی فرزندانم است.
خانم رحیمی ورزشکار و فعال فرهنگی است و مشغول به تحصیل است و همسرش فوق لیسانس حقوق دارد و آموزگار ابتدایی است.
او نبود مکان تفریحی مناسب برای فرزندان، نبود مدارس دولتی با امکانات خوب را مشکلات پیش روی چند فرزندی‌ها عنوان و تاکید می‌کند: برخی اطرافیان اشتیاق خاصی به رفت و آمد با خانواده‌های شلوغ را ندارند، خیلی به من گفتند که بس است دیگر چهارتا بچه دارید و به قولی میوه‌های دلتان با هم جوراست دیگر حرف بچه را نزنید.
او چالش بزرگ چند فرزندی‌ها را اجاره منزل می‌داند و می‌گوید: مستأجر هستیم و متأسفانه نرخ بالای رهن و اجاره منزل یک طرف و از سویی دیگر صاحب خانه‌ها راضی به اجاره ملکشان نیستند. سال قبل دنبال اجاره منزل می‌گشتیم، تقریباً ۲ ماه به هر بنگاه املاکی مراجعه می‌کردیم و تا می‌گفتیم که ۴ فرزند داریم پاسخ می‌شنیدیم شرمنده صاحب‌خانه ها گفته‌اند فقط به خانواده‌های تک فرزند و درنهایت ۲ فرزند خانه اجاره می‌دهیم.
او اضافه می‌کند: دولت هم پای حرفش نیست که به وعده اعطای زمین به ۴ فرزندی عمل کند.
رحیمی از دریافت وام فرزند آوری می‌گوید و می‌افزاید: وام فرزند آوری به فرزند سوم و چهارم تعلق گرفت که با مشقت و البته رفت و آمدهای زیاد به بانک توانستیم بگیریم.
او عقیده دارد: به نظرم و طبق تجربه و افرادی که یک فرزند یا دو فرزند با اختلاف سنی زیاد دارند در تربیت فرزندانشان خیلی دچار مشکل شدند و مدام در حال شکایت از احوال بچه‌ها هستند ولی در خانواده‌های چند فرزندی تربیت کردن آن‌ها مشکل نیست.
۳ بچه کافی است!
بهناز متولد ۱۳۷۲ و سه فرزند دارد او مهم‌ترین چالش مادران چند فرزندی را رفتار برخی از اطرافیان می‌داند که بارها می‌گویند: همین ۳ بچه کافی است.
او بابیان اینکه خیلی‌ها گمان می‌کنند ما برای وام و مسکن فرزند دار شدیم، اضافه می‌کند: به ما وام مسکن و فرزند آوری تعلق نگرفته و شغل همسرم آزاد و فرزند اولم یازده ساله، دومی هفت و سومی پنج ساله است.
تک فرزند بودم!
سحر خودش تک فرزند بوده و برای همین علاقه دارد تعداد فرزندانش هم بیشتر شود اما می‌گوید: متأسفانه تعداد افرادی که می‌گویند بس است دیگر بچه دار نشوید، خیلی بیشتر از آن‌هایی است که تعداد فرزندان بیشتر را می‌پسندند.
او ادامه می‌دهد: دو سالی می‌شود که منزل نقلی را در حاشیه شهر ساخته‌ایم و در اینجا زندگی می‌کنیم ولی قبل آن خیلی اذیت شدیم برای بچه‌ها هر جایی به ما منزل اجاره نمی‌دادند و مدام باید می‌گفتم ساکت باشید همسایه‌ها اذیت می‌شوند.
او عقیده دارد: داشتن فرزندان بیشتر سخت اما لذت بخش است، آن جایی که از سنی به بعد در نظافت منزل و غذا درست کردن و نگه داری بچه‌های کوچک کمک می‌کنندکه خیلی خوب هستند.
عنایت دولت‌ها هیچ است!
یکی از خانواده‌های خوش جمعیت بجنورد خانواده حجت الاسلام رضا احمدی فر و همسرشان مریم‌السادات افشین فر هست که هفت فرزند، شش دختر و یک پسر و پنج نوه دارند. بچه‌ها متولد سال‌های ۱۳۸۰،۱۳۸۳، ۱۳۸۷، ۱۳۹۱، ۱۳۹۵، ۱۳۹۸و ۱۴۰۱ هستند.
خانم افشین فر دارای مدرک کارشناسی ارشد علوم و معارف قرآن کریم و مبلغ و مروج فرزند آوری است. او می‌گوید: در خراسان شمالی هم مثل دیگر استانها و شهرهای دیگر، عمده بهانه‌ها، بهانه اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم است که مانع فرزند آوری است.
وی با بیان اینکه سلامت، تربیت، رفاه، طلاق، مشکلات آموزشی، آینده متزلزل، ازدواج‌های سخت، بیکاری و… از دیگر مواردی است که نام می‌برند، تاکید می‌کند: هر چند بنظرم ریشه همه این موانع، عدم شناخت خدای متعال و عدم شناخت مقام انسانی است.
وی با اشاره به اینکه حدود چهار سالی هست که همراه مادر همسرم زندگی می‌کنیم، ولی قبل از آن با شش فرزندم مستأجر بودیم، عقیده دارد: یک خانواده پر جمعیت آنقدر از جانب خدای متعال غرق روزی خواهد شد که عنایت‌ها و مشوق‌های دولت‌ها در پیش رزق الهی هیچ است.
افشین فر در عین حال از هجمه‌های فراوان نسبت به تعداد فرزندانش می‌گوید و اضافه می‌کند: وقتی دوتا بچه‌ها را سه تا و چهارتا کردیم که بشدت از جانب جامعه پزشکی و غیره تحت فشار و متلک بودیم و به دنبال گرفتن مشوق هم نبودیم.
او اضافه می‌کند: کنار کار خانه و تحصیل و امور و امورات بچه‌ها از کارهای فرهنگی و تبلیغی دریغ ندارم و شاید بیش از یک کارمند مشغول کار هستم.
تولد فرزند هشتم جوان‌ترین مادر کشور
فرزانه عبدالهی جوان‌ترین مادر و از جوان‌ترین مادران کشور، صاحب فرزند هشتم شد. حنانه دختر سوم و فرزند هشتم خانم عبدالهی و آقای کمالی حدود ۴۰ روز قبل دنیا آمد و خواهران و برادرانش از وجود نوزاد به دنیا آمد.
فرزانه عبدالهی طلبه سطح ۲ جامع الزهرا (س) قم که بسیار هنرمند است. از آن دسته خانم‌هایی که از هر انگشتش هنری می‌بارد، از ساخت تابلوهای بزرگ با گل‌های فلزی و خیاطی لباس‌های مجلسی گرفته تا ساخت بدلیجات و ادوات دکوری و گلسازی و چرم دوزی و مهم‌ترین فعالیت خانم عبدالهی تولید و فروش محصولات پروتئینی از قبیل: سوسیس و کالباس ژامبون و ناگت و همبرگر خانگی که با سالم‌ترین و ارگانیک ترین مواد، پخت انواع شیرینی و کیک و کلوچه و نان‌های سنتی از هنرهای این مادر جوان بجنوردی است.
خانم عبدالهی سال ۱۴۰۱ با وجود داشتن ۶ فرزند از سوی شهید مالک رحمتی معاون وقت تولیت آستان قدس رضوی در همایش شکوه مادری به عنوان جوان‌ترین مادر کشور مورد تقدیر قرار گرفت.
او چالش‌های پیش رو در بحث فرزند آوری در خراسان شمالی را اقتصادی، فرهنگی و تربیتی و اعتقادی عنوان و تاکید می‌کند: اطرافیان ما به ۲ گروه تقسیم می‌شوند، افرادی که ما را تشویق و ترغیب به فرزند آوری می‌کنند و افرادی که با توبیخ و ناراحتی فقط سرزنش می‌کنند و به وُفور گفته می‌شود، بس است دیگر!
فرزند اول الگو برای فرزندان دیگر
او می‌گوید: هم اکنون به دلیل شرایط همسرم در خانه عالم مسجد زندگی می‌کنیم اما اوایل مستأجر بودیم و برای اجاره مسکن به خاطر تعداد بیشتر فرزندان صاحب‌خانه ها راضی به اجاره دادن به خانواده پرجمعیت نمی‌شوند و الان هم همین طور است و در نهایت به یک یا ۲ فرزندی‌ها خانه اجاره می‌دهند و یا هزینه‌های ترسناکی برای رهن و اجاره از خانواده‌های چند فرزندی طلب می‌کنند.
عبداللهی ادامه می‌دهد: بچه‌ها وقتی تعدادشان بیشتر باشد، بهتر تربیت می‌شوند و در مواجهه با تلخی و شیرینی‌های رفتاری خواهر و برادرهایشان انواع پستی و بلندی‌ها را تجربه می‌کنند و بعدها در بزرگسالی در جامعه راحت تر می‌توانند زندگی کنند و اصلی ترین تربیت، تربیت پدر و مادرهاست که با رفتار صحیح و عملکردشان بچه‌ها را خود به خود تربیت می‌کنند و بچه بزرگ‌تر الگو برای بچه‌های بعدی می‌شود.
