فرصت‌های مذاکرات عمان

مشرق نیوز چهارشنبه 24 اردیبهشت 1404 - 08:53
حضور ایران در مذاکرات و ترسیم شفاف فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای باهدف کاهش تحریم‌ها،از یک‌سو نمایانگر سلامت فعالیت‌های هسته‌ای ایران و ازسوی دیگر منعکس‌کننده اراده قاطع ایران در برابر هرگونه تهدید است.

به گزارش مشرق، عباس حاجی‌نجاری طی یادداشتی در روزنامه جوان نوشت:

دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا با میانجیگری دولت عمان در روز یک‌شنبه ۲۱ اردیبهشت در حالی به پایان رسید که خبرگزاری‌ها از قول مقام‌های ارشد دولت امریکا بدون ذکر نامشان نوشته‌اند که مذاکرات امروز «دلگرم‌کننده و مثبت» بوده و خبر دادند که برای ادامه گفت‌وگوها توافق شده است. وزارت خارجه ایران هم این دور از مذاکرات را «دشوار، اما مفید» توصیف کرد.

فارغ از نتایج احتمالی، روند مذاکرات تاکنون فرصت‌ها و دستاوردهایی را برای ایران داشته که بهره‌گیری هوشمندانه از آن می‌تواند بخشی از آسیب‌هایی را که مردم ایران در طی این دو دهه از بدعهدی‌ها و تحریم‌های ناجوانمردانه امریکایی‌ها متحمل شده‌اند، جبران کند.

مواضع متشتت امریکایی‌ها در روزهای اخیر و در آستانه دور چهارم مذاکرات نشان داد که آنچه امریکایی‌ها درروند این مذاکرات دنبال می‌کنند در عین از بین بردن زیرساخت‌ها، توانمندی‌ها و نقاط قوت مردم ایران، بهره‌گیری از ابعاد جنگ روانی و شناختی این مذاکرات برای برهم زدن نظام محاسباتی مردم و مسئولان و بحران‌سازی در داخل است و این معطوف به این مذاکرات نیست. در مذاکرات گذشته نیز هم اوباما و هم ترامپ که از برجام خارج شد، همین هدف را دنبال می‌کردند.

اوباما در سال ۱۳۹۴ و بعد از امضای برجام و در شرایطی که امریکا و اروپا به هیچ‌یک از تعهدات خود نکرده بودند، پرده از اهداف اصلی امریکا از ورود به مذاکرات هسته‌ای برداشت و فریبکارانه جوانان ایران را در سخنانش خطاب قرارداده و گفت «شما جوانان ایرانی یک فرصت و مسیر جدید برای آینده‌ای بهتر و پیشرفت برای هر دو ملت ما و جهان دارید. این یک فرصت عالی برای شهروندان ایران است و باید این فرصت را استفاده کنید».

روزنامه امریکایی وال‌استریت ژورنال در همان زمان (۳مرداد ۱۳۹۵) با اشاره به اهداف اوباما در امضای برجام می‌نویسد: بخشی از شرط‌بندی اوباما در امضا توافق هسته‌ای بر پایه این بوده که جوانان ایرانی به نسبت اصولگرایان مذهبی که اینک در راس کار هستند، افرادی میانه‌روتر شوند، اما برنامه‌های آموزشی ایران مبین این هستند که اوباما احتمالاً در این شرط‌بندی پیروز میدان نخواهد بود.

دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان شرایطی آغاز شد که بعد از روی کار آمدن ترامپ در دور جدید و انتشار دستور اجرایی‌اش در مورد ایران در تاریخ ۱۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ که به برخی از پیش‌شرط‌ها درزمینه تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای موشکی و حمایت ایران از مقاومت و... تأکید و از ایران درخواست مذاکره کرده بود، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود در ۱۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ با تأکید بر غیرهوشمندانه و غیر شرافتمندانه و غیرمنطقی بودن مذاکرات میان ایران و امریکا، عملاً امریکایی‌ها را در پیشبرد سیاست‌هایشان از طریق فشار و ارعاب ناکام گذاشتند.

این موضع‌گیری صریح معظم له سبب عقب‌نشینی ترامپ از پیش‌شرط‌ها و ارسال نامه مستقیم به مقام معظم رهبری در ۲۲ اسفندماه توسط انور قرقاش وزیر مشاور امور خارجه امارات گردید. ترامپ در این نامه عملاً از شرط گفت‌وگو درباره مجموع مسائل منطقه‌ای موشکی و امنیتی ایران عقب‌نشینی کرده و صرفاً نسبت به محدود کردن مذاکرات به موضوع هسته‌ای تأکید کرد.

این عقب‌نشینی ترامپ در کنار تلاش سنگین دولت امریکا برای مقصر جلوه دادن جمهوری اسلامی ایران درزمینه بالا گرفتن تنش‌ها نزد افکار عمومی در دنیا و به خصوص مردم ایران باعث شد که جمع‌بندی ایران معطوف به پاسخ به نامه مذکور باشد و پاسخ ایران در ۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ از طریق کشور عمان برای طرف امریکایی و متعاقباً با توجه به درخواست امریکا برای انجام مذاکره مستقیم، اولین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا با میزبانی کشور عمان صرفاً باهدف اعتمادسازی نسبت به فعالیت هسته‌ای از روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط آغاز شد.

اما امریکایی‌ها متأثر از چالش‌های داخلی، فشار صهیونیست‌ها و... بابیان مواضع متناقض و ادعای ضرورت تعطیلی کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران عملاً، نشان دادند که طرف قابل‌اعتمادی برای گفت‌وگو نیستند، به‌گونه‌ای که ترامپ در یک گفت‌وگویی در روز ۱۷ اردیبهشت مدعی می‌شود «ما دو راه در پیش‌رو داریم: یا با ملایمت تأسیسات هسته‌ای آنان را منفجر می‌کنیم یا اینکه به شیوه‌ای بد منفجر خواهیم کرد».

این موضع‌گیری به رغم چند دور مذاکره انجام‌شده منشأ همان بدبینی است که رهبر معظم انقلاب فرمودند: مذاکرات ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد ما هم به این گفت‌وگوها نه خیلی خوش‌بین و نه خیلی بدبین هستیم. البته به طرف مقابل خیلی بدبین هستیم، اما به توانایی‌های خود خوش‌بین هستیم. به همین دلیل روند مذاکرات می‌تواند ماهیت فزون خواهان امریکا و کشورهای اروپایی در مواجهه با ایران به خصوص برای نسل جدید را روشن نماید.

در این زمینه به نکاتی چند می‌توان اشاره کرد:

۱- روند مذاکرات در عین برجسته‌سازی بدعهدی امریکایی‌ها همچون مراحل گذشته مذاکرات، فرصت مناسبی برای تنویر افکار عمومی نسبت به بدعهدی غربی‌ها ایجاد کرده است.

۲- ورود در عرصه مذاکرات ناشی از تصمیم ارکان نظام و مراحل انجام‌شده نیز تاکنون مبتنی بر فرایندهای قانونی و سازوکارهای خرد جمعی بوده و به همین دلیل از نقاط ضعف کمتری برخوردار بوده و به همین دلیل اعتماد و باور عمومی به درستی تصمیمات نظام را افزایش داده و زمینه‌ای را برای تقویت انسجام و وحدت ملی ایجاد کرده است.

۳- آنچه این روزها در عمان در حال وقوع است، عرصه‌ای است برای تثبیت موقعیت جهانی ایران به عنوان بازیگری فعال و مستقل و نشان‌دهنده دست برتر ایران در این گفت‌وگوهاست.

۴- مذاکره کنونی بهانه را از دست بهانه‌جویانی که مشکلات کشور را ناشی از عدم گفت‌وگو با امریکا می‌دانستند خارج ساخته و با توجه به سردرگمی و مواضع متشتت امریکائی‌ها، برای نسل جدید ایرانی ثابت کرد که بی‌اعتمادی ایران به امریکا در طول ۴۷ سال گذشته درست بوده و راه‌حل مشکلات در مذاکره با امریکا نیست.

۵- حضور ایران در مذاکرات و ترسیم شفاف فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران باهدف کاهش تحریم‌ها، از یک‌سو نمایانگر سلامت فعالیت‌های هسته‌ای ایران و از سوی دیگر منعکس‌کننده اراده قاطع ایران در برابر هرگونه تهدید و انسجام ناشی از آن دفع‌کننده تهدیدهای متصور است.

۶- شفافیت ایران در مذاکرات فرصت مناسبی را برای اعتمادسازی برای افکار عمومی و خنثی‌سازی جنگ روانی دشمن در مورد مقصر جلوه دادن ایران درروند مذاکرات و حصول به توافق ایجاد کرده است.

۷- ریشه اصلی شرطی شدن کشور به روند مذاکرات ناشی از عملکرد غلط دولت‌مردان گذشته درروند مذاکرات برجام و علت اصلی خروج ترامپ از برجام باهدف فروپاشی درونی ایران در سال‌های پایانی دهه ۹۰ بود. اما هوشیاری تیم مذاکره‌کننده در دور جدید و پرهیز از ایجاد انتظارات کاذب نسبت به روند توافق و درعین‌حال پرهیز از ایجاد چشم‌انداز ناامیدکننده به رغم بی‌اعتماد بودن به امریکائی‌ها، بهترین فرصت را برای کاهش ارتباط نبض اقتصادی کشور به مذاکرات ایجاد کرده و می‌کند.

۸- سیاست‌گذاری مناسب رسانه‌ای و همراهی بیشتر رسانه‌ها، سبب مدیریت مواضع و دیدگاه‌های جریان‌های داخلی و پیشگیری از شکل‌گیری دوقطبی در جامعه بر روی موضوع مذاکرات شده و نقش مهمی در خنثی‌سازی جنگ روانی و شناختی دشمن تاکنون داشته است.

۹- توجه و پاسخگویی به ابهامات موجود نسبت به چرایی انجام مذاکره با امریکا به رغم بدعهدی‌ها و جنایات این رژیم علیه مردم ایران و خروج یک‌جانبه امریکا از برجام و احتمال پشت پا زدن به تمامی توافقات، از اولویت‌های جهاد تبیین در این مرحله از مذاکرات ومسئولیت سنگین رسانه‌ها است، بیانات رهبر معظم انقلاب در این زمینه در دیدار با جمعی از مسئولان ارشد سه قوه در روز ۲۶ فروردین، بسیار راهگشا است.

منبع خبر "مشرق نیوز" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.