عصر ایران؛ رامین نیک روش- چند سالی است که با افزایش دمای هوا بحران انرژی برق در کشور بیشتر نمود می یابد . در چنین شرایطی که کشور با کمبود انرژی، قطعی برق و بحران های آب و هوایی و زیست محیطی رو به رو است، تصمیم مجلس شورای اسلامی به مخالفت با تغییر ساعت رسمی کشور از مصادیق بارز بلاهت در تصمیم‌گیری و حکمرانی ناکارآمد است. 

 

در بسیاری از کشورهای جهان، تغییر ساعت فصلی برای مدیریت بهینه انرژی، کاهش مصرف برق، و همسویی بیشتر با افزایش مدت زمان روشنایی روز انجام می‌شود. اما در ایران، تصمیم‌گیری بر اساس لجاجت‌های سیاسی، بی‌اعتنایی به علم و تجربه جهانی، و ناتوانی در تحلیل داده‌ها، به وضعیتی منجر شده که نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه بحران‌ها را تشدید می‌کند.

 

سال ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی قانون تثبیت ساعت را تصویب کرد و از فروردین ۱۴۰۲ بدون مخالفت دولت سیزدهم اجرایی شد. مسیر اشتباهی که یکبار دیگر در سال ۸۶ دوره احمدی نژاد طی و پس از دوسال متوقف شد. دولت چهاردهم نیز با علم به تبعات این قانون اشتباه، تلاش کرد با ارائه لایحه ای به قید دو فوریت، تغییر ساعت رسمی کشور را از سر بگیرد که با مخالفت مجلس رو به رو شد.

 

حال در شرایط عدم بازگشت عقلانی به نظام تغییر ساعت، دولت آغاز کار ادارات را به ساعت ۶ صبح تغییر داده است! طرحی که نه با فرهنگ عمومی جامعه هماهنگ است، نه زیرساخت و پشتیبانی حمل‌ونقل عمومی و خدمات شهری را دارد، و نه مطالعات علمی در خصوص کارایی و سلامت جسمی و روانی کارکنان آن را تأیید می‌کند و با نارضایتی شدید مردم و مراجعین دستگاه ها نیز مواجه است. 

 

آیا مسئولان تا این حد از درک واقعیات زندگی روزمره مردم به ویژه در شهرهای بزرگ  عاجزند که نمی‌دانند خانواده‌ای که فرزند مدرسه‌ای و خردسال دارد، چگونه باید ساعت ۴ صبح از خواب برخیزد تا به برنامه‌ غیرعقلانی و دستپخت مدیریتی آقایان برسد؟

 

کمبود انرژی در ایران نه حاصل عدم تغییر ساعت است و نه تقصیر مردم. ریشه آن در ناکارآمدی ساختاری، راندمان پایین تولید، فرسودگی شبکه توزیع، قاچاق گسترده سوخت، و مصرف غیرمنطقی ناشی از نبود آموزش و سیاست‌گذاری درست است. اما در برابر این مشکلات بنیادی، حکمرانی به تصمیمات سطحی، شتاب‌زده و غیرعلمی پناه می‌برد؛ از حذف تغییر ساعت گرفته تا تغییر ساعت کاری بدون پیوست کارشناسی.

 

مسئله فراتر از انرژی یا زمان است؛ بحران در عقلانیت سیاست‌گذاری است. گویی عقربه‌های ساعت در کشور ما نه بر اساس گردش خورشید، بلکه بر مدار بی‌تدبیری می‌چرخند.