بر اساس جامع‌ترین نتایج تحقیقات کنونی در مورد نقاط عطف اقلیمی، سیاره زمین بسیار بیشتر از آنچه اذعان کردند، به تغییرات برگشت‌ناپذیر نزدیک می‌شود.
به گزارش ایسنا، کارشناسان ارزیابی کردند، اگر دولت‌ها، همچنان به مسیر کنونی خود در برابر تغییرات اقلیمی ادامه دهند، تقریبا دو سوم احتمال دارد که حداقل یکی از اجزای اصلی سیستم زمین به وضعیتی کاملا متفاوت و تا حد زیادی برگشت‌ناپذیر تغییر کند.
«نقاط اوج»، آستانه‌هایی هستند که در آنها، گرمایش تدریجی اندک، سیستمی مانند یک صفحه یخی، الگوی گردش اقیانوسی یا یک جنگل وسیع را به گذار سنتز خود پیشرونده (self-propagating) سوق می‌دهد. برای سنجش اینکه بشریت چقدر به این آستانه‌ها نزدیک است، یاکوب دیوتلوف، محقق ارشد این تحقیق و همکارانش، ۱۶ عنصر اوج‌گیری را بررسی کردند.
فهرست مورد بررسی آنان، شامل فروپاشی صفحات یخی غرب قطب جنوب و گرینلند، اختلال در گردش وارونه نصف‌النهاری اقیانوس اطلس، مرگ گسترده جنگل‌های بارانی آمازون، ذوب ناگهانی لایه منجمد دائمی قطب شمال و چندین مورد دیگر از صخره‌های مرجانی گرفته تا جنگل‌های شمالی بود.
آنان دریافتند، به‌طور متوسط در تمام ۱۶ عامل وارونگی، احتمال فعال شدن حداقل یکی از این موارد به ۶۲ درصد رسید و احتمال وقوع ۹ عنصر به‌صورت جداگانه ازجمله صفحه یخی غرب قطب جنوب، صفحه یخی گرینلند و جنگل‌های بارانی آمازون، از ۵۰ درصد فراتر رفت.
با توجه به سناریوهایی در مورد انتشار بالاتر آتی، اجتناب از اکثر این عوامل امکان‌پذیر نخواهد بود و برنامه‌های کاهش شدیدتر که با توافق‌نامه پاریس همسو هستند، احتمال متوسط خطر را به ترتیب تقریبا به ۳۷ درصد و ۱۴ درصد کاهش می‌دهند، هرچند که خطر را به‌طور کامل از بین نمی‌برند.
این تحقیق، همچنین به بررسی نگرانی دیرینه‌ای پرداخت که انتشار گازهای گلخانه‌ای یک عنصر در حال وارونگی، به ویژه خشکیدگی آمازون یا ذوب شدن خاک منجمد، می‌تواند گرمایش اضافی کافی را برای سوق دادن سایر عناصر به لبه پرتگاه ایجاد کند.
محققان دریافتند که حتی تحت گرمایش با سیاست‌های فعلی، کربن اضافی از این دو منبع، دمای جهانی را تا سال ۲۳۰۰ به‌طور متوسط فقط ۰.۲۲ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌دهد. این رقم به مراتب کوچکتر از گرمایشی است که به‌طور مستقیم توسط فعالیت‌های انسانی ایجاد می‌شود و احتمال میانگین اوج‌گیری را فقط سه درصد افزایش می‌دهد. در آینده‌ه‌ای با انتشار بالا، انتشار مطلق کربن بیشتر، اما افزایش دمای جهانی به‌طور متناسب کمتر است زیرا انتشار گازهای انسانی غالب خواهند بود.
بازخوردهای این دو سیستم غنی از کربن، به خودی خود، احتمالا آبشار دومینو را به راه نمی‌اندازند اما محققان هشدار دادند که سایر تعاملات فیزیکی، مانند تغییرات در گردش اقیانوس یا پوشش ابر هنوز هم می‌توانند خطرات را به روش‌هایی که توسط مدل فعلی در نظر گرفته نشده است، تقویت کنند. یکی از بزرگترین ناشناخته‌ها این است که هر عنصرِ تغییردهنده دما پس از عبور از دمای آستانه‌اش، چقدر سریع واکنش نشان می‌دهد به همین دلیل این گروه دو حد نهایی را محاسبه کرد.
در دیدگاه لحظه‌ای، یک عنصر به محض عبور میانگین دمای جهانی از آستانه‌اش، تغییر می‌کند. در دیدگاه تعادلی، تغییر ناگهانی دما فقط در صورتی رخ می‌دهد که دما پس از تثبیت آب‌وهوا، بالاتر از آن آستانه باقی بماند. برای سناریوهای انتشار بالا که در آنها گرمایش به‌طور مداوم افزایش می‌یابد، این تمایز به سختی اهمیت دارد. خبر خوب از نتایج این گزارش، قدرت جلوگیری از نقاط بحرانی آب‌وهوا است که هنوز در دست ما خواهند بود.
سایت ارث گزارش کرد که با حرکت به سوی آینده‌ای پایدارتر با انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای، خطر ایجاد این نقاط بحرانی به‌طور قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت و به نظر می‌رسد، عبور از نقاط بحرانی در آمازون و منطقه یخبندان دائمی، لزوما نباید نقاط بحرانی دیگری را ایجاد کند.
این تحقیق حاصل همکاری بین دانشگاه اکستر انگلستان و دانشگاه هامبورگ آلمان بود و محققان اظهار کردند: برای رسیدن به آینده‌ای امن و پایدار، به اقدام فوری جهانی، ازجمله ایجاد نقاط بحرانی مثبت در جوامع و اقتصادهای خود نیاز داریم.
گرمایش زمین می‌تواند تغییرات گسترده‌ای را در جهان طبیعی ایجاد کند که جبران آن اگر غیرممکن نباشد، دشوار خواهد بود. در دو دهه گذشته، دانشمندان در مورد سیستم‌های بزرگ در دنیای طبیعی هشدار داده‌اند که گرمایش ناشی از انتشار کربن، ممکن است آنها را به سمت فروپاشی سوق دهد. این سیستم‌ها آنقدر وسیع هستند که حتی با افزایش دما، می‌توانند تا حدودی در تعادل باقی بمانند.
دانشمندان می‌گویند: هنگامی که سیاره را از سطوح خاصی گرمتر کنیم، این تعادل ممکن است از بین برود. پیش‌بینی‌های اخیر دانشمندان ناامیدکننده است زیرا حتی اگر بشریت به سرعت برای مهار گرمایش جهانی اقدام کند، ۷۰ تا ۹۰ درصد از مرجان‌های سازنده صخره‌های مرجانی امروزی ممکن است در دهه‌های آینده از بین بروند.
محققان اظهار کردند: با افزایش هر گرم دی اکسیدکربن اضافی در جو، احتمال وقوع رویدادهای وارونگی را افزایش می‌دهیم. هرچه بیشتر برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای صبر کنیم، بیشتر به سمت مناطق خطرناک می‌رویم و به‌تازگی تخمین زدند که تا سال ۲۰۵۰، نیمی از جنگل‌های آمازون امروزی ممکن است در معرض خطر این نوع تخریب قرار گیرند.
طبق گزارش نیویورک تایمز، حدود ۱۵ هزار سال پیش، صحرای بزرگ آفریقا شروع به سبز شدن کرد. این اتفاق زمانی افتاد که تغییرات کوچک در مدار زمین، باعث شد شمال آفریقا در هر تابستان آفتابی‌تر باشد و این امر موجب گرم شدن زمین و تغییر جهت بادها و جذب هوای مرطوب‌تر از فراز اقیانوس اطلس شد. رطوبت به‌صورت باران‌های موسمی بارید که علف‌ها را تغذیه و دریاچه‌هایی را پر کرد و برخی از آنها به بزرگی دریای خزر بودند.
حیواناتی مانند فیل‌ها، زرافه‌ها و گاوهای اجدادی شکوفا شدند. همانطور که حکاکی‌ها و نقاشی‌های سنگی از آن دوران گواهی می‌دهند، انسان‌ها نیز شکوفا شدند اما فقط حدود ۵۰۰۰ سال پیش، این منطقه دوباره به بیابان خشنی که امروزه می‌شناسیم تبدیل شد.
دانشمندان اکنون می‌دانند که صحرای بزرگ آفریقا در طول اعصار چندین بار بین خشک و مرطوب و بین خشک و معتدل تغییر وضعیت داده است. آنان در مورد چگونگی و اینکه آیا بادهای موسمی غرب آفریقا ممکن است در پاسخ به گرمایش امروز تغییر یا تشدید شوند، اطمینان کمتری دارند.
نتایج تحقیق در مجله Earth Systems Dynamics منتشر شده است.
