چهارم مه روز جهانی «جنگ ستارگان» است؛ مجموعه‌ای علمی‌ـتخیلی که نه‌فقط بر فرهنگ عامه بلکه بر تخیل علمی بشر هم تأثیر عمیقی گذاشته است. فناوری‌هایی مثل شمشیر نوری، سفر فضایی تجاری یا ربات‌های انسان‌نما که روزی فقط در داستان‌های این مجموعه وجود داشتند، دارند وارد دنیای واقعی ما می‌شوند. در این مطلب، به بهانه روز جنگ ستارگان، نگاهی می‌اندازیم به 9 فناوری هیجان‌انگیز این دنیا که دیگر فقط متعلق به سینما نیستند.
شاید در دنیای واقعی هنوز رباتی مانند C-3PO (تصویر بالا) که به 6 میلیون زبان تسلط دارد، وجود نداشته باشد اما عرصه ربات‌های انسان‌نما پیشرفت چشمگیری کرده است. شرکت آمریکایی Boston Dynamics با ربات‌های معروفش، «اطلس» (Atlas) و «اسپات» (Spot)، نشان داده آینده اندرویدها بسیار نزدیک است.
اطلس می‌تواند حرکاتی مانند پارکور انجام دهد، بدود و حتی پشتک بزند؛ اسپات نیز در مأموریت‌های واقعی مانند کار در بیمارستان‌ها، مزرعه‌ها و حتی پلیس نیویورک استفاده شده است.
یکی از عناصری که دنیای جنگ ستارگان با آن شناخته می‌شود، شمشیرهای نوری یا لایت سِیبر است. در فیلم‌ها، این شمشیر تیغه‌ای از جنس پلاسما دارد و با رنگ‌های مختلف خود، نمادی از جدای‌ها محسوب می‌شود.
شاید هنوز در دنیای واقعی به شمشیرهای لایت سِیبر دست پیدا نکرده باشیم اما کانال یوتوبی Hacksmith توانسته شمشیر پلاسمایی با دمای 4000 درجه فارنهایت بسازد که حتی می‌تواند فلز تیتانیوم را برش بدهد. هرچند این شمشیر به مخزن گاز و اکسیژن فشرده نیاز دارد، همچنان از نزدیک‌ترین تلاش‌های بشر برای ساخت لایت سیبر محسوب می‌شود.
پس از اتفاق معروف فیلم «The Empire Strikes Back»، «لوک اسکای‌واکر»، قهرمان اصلی داستان یک دست رباتیک دریافت می‌کند. امروزه نمونه‌های کاملاً واقعی از این فناوری در دسترس است.
شرکت Open Bionics در انگلستان دست‌های رباتیکی می‌سازد که برای کودکان و بزرگسالان طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها می‌توانند حرکت کنند، انگشتانشان را مشت کنند و حتی انگشت شست را برای لایک‌کردن بالا بیاورند.
ربات C-3PO در برقراری ارتباط با بیگانگان تخصص داشت. امروزه نیز ابزارهایی وجود دارند که شاید کمی شبیه او باشند. گوگل ترنسلیت با پشتیبانی از بیش از 100 زبان می‌تواند صدا یا متن شما را درلحظه ترجمه کند. البته در زمینه ارتباط با بیگانگان احتمالاً هنوز پیشرفت‌های زیاد دیگری باید انجام شود.
در دنیای جنگ ستارگان، هاوربایک‌ها یا همان Speeder Bikes وسایلی شبیه موتورسیکلت‌های پرنده‌اند که بدون تماس با زمین حرکت می‌کنند. هاوربایک‌ها بیشتر برای عملیات گشت‌زنی یا تعقیب‌و‌گریز طراحی شده‌اند.
امروزه نمونه‌هایی از این فناوری درحال توسعه است؛ مثلاً مدل‌هایی مثل Scorpion-3 یا Lazareth LMV 496 از پره‌های مشابه پهپاد برای پرواز چند متری روی سطح زمین استفاده می‌کنند یا محصول جدید Volonaut که شباهت زیادی به موتورهای این دنیای تخیلی دارد. این محصولات هرچند هنوز با سرعت و ظرافت اسپیدرهای دنیای جنگ ستارگان فاصله دارند، نویدبخش آینده درخشانی برای صنعت حمل‌ونقل هستند.
پیام معروف «پرنسس لیا» برای «اوبی‌وان» که نمایشگر هولوگرافیک R2-D2 آن را پخش کرد، از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌های فیلم‌های جنگ ستارگان است.
دانشمندان دانشگاه Sussex انگلستان هم موفق به ساخت هولوگرام‌هایی شده‌اند که حتی حس لمس شدن را شبیه‌سازی می‌کنند. این نمایشگرهای لمسی هنوز به سطح فناوری فیلم‌ها نرسیده‌اند اما قدم بزرگی در راه ارتباط تصویری آینده هستند.
در دنیای «جنگ ستارگان»، کرایه سفینه برای فرار فقط 17 هزار کردیت هزینه داشت اما در دنیای واقعی، سفرهای فضایی کمی گران‌ترند! سال 2021، شخصی 28 میلیون دلار پرداخت کرد تا با «جف بزوس» به فضا برود. این سفر فقط 10 دقیقه طول کشید و تا 100 کیلومتری سطح زمین رسید. البته کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در آینده نزدیک، هزینه سفر فضایی به حدود 100 هزار دلار کاهش یابد.
در دنیای «جنگ ستارگان»، لیزرها جای گلوله‌ها را گرفته‌اند؛ برای مثال سلاحی با نام «ستاره مرگ» (Death Star) می‌تواند با یک شلیک لیزری، یک سیاره را نابود کند. خوشبختانه انسان‌ها هنوز فاصله زیادی با ساخت چنین سلاحی دارند اما فناوری‌های لیزری متعددی درحال توسعه‌اند.
یکی از نمونه‌های واقعی، سیستم ATHENA متعلق به ارتش آمریکاست که می‌تواند پهپادها را با شلیک لیزر نابود کند. سال 2017، شرکت لاکهید مارتین با هدف مقابله با موشک‌ها و هواپیماهای دیگر قراردادی برای توسعه لیزرهایی بست که قابلیت استفاده در جنگنده‌ها را داشته باشند. این پروژه قرار بود تا سال 2021 عملیاتی شود.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های جنگ ستارگان «پرش به هایپراسپیس» با سفینه «هان سولو»، Millennium Falcon، بود؛ سفری لحظه‌ای به دوردست‌ترین نقاط کهکشان. اگر این مفهوم را معادل «ماشین وارپ» در نظر بگیریم، در واقع با ایده‌ای مواجهیم که ناسا و دیگر نهادها آن را در سطح نظری بررسی کرده‌اند.
ماشین وارپ (Warp drive) که ایده آن در فیلم‌ها و کتاب‌های علمی-تخیلی مانند فیلم‌های «پیشتازان فضا» وجود دارد، سامانه‌ای پیشرانشی است. در داستان‌ها، این سامانه به فضاپیماها اجازه می‌دهد سریع‌تر از سرعت نور حرکت کند.
سال 1994، فیزیک‌دانی به نام «میگوئل آلکوبیره» مقاله‌ای منتشر کرد که در آن نشان داد وارپ درایو از نظر فیزیکی امکان‌پذیر است. طبق این مطالعه، برای تحقیق آن باید انرژی مثبت و منفی را به‌گونه‌ای استفاده کرد که فضای جلوی سفینه فشرده و در پشت آن منبسط شود. البته انرژی منفی همچنان در حد فرضیه باقی مانده است. باوجوداین، فیزیک‌دانان نظری همچنان به بررسی این ایده ادامه می‌دهند.
