همشهری آنلاین – گروه سیاسی: با وجود اینکه زمان برگزاری دور چهار مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما گمانه‌زنی درباره تحولات این موضوع، همچنان از سوژه‌های مورد توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است و هرکدام از زاویه‌ای به تحلیل مناسبات و روندهای جاری در این عرصه پرداخته‌اند.
در چنین شرایطی نقش‌آفرینی تل‌آویو در مذاکرات ایران و آمریکا و همچنین تحولات اخیر در تیم سیاست‌خارجی ترامپ و مرتبط دانستن آن با موضوع مذاکرات، از محوری‌ترین خطوط خبری مورد توجه رسانه‌ها و اندیشکده‌های بین‌المللی بوده است که در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
کدام گروه در آمریکا دست بالا را دارد؟
سندیکای خبری یهود از جمله رسانه‌های صهیونیستی بود که روز پنجشنبه طی گزارش مفصلی به موضوع مذاکرات تهران و واشنگتن پرداخت؛ گزارشی که بیش از هر چیز پرده از دل‌نگرانی‌های تل‌آویو از روند گفت‌وگوها پرده برمی‌دارد.
در این گزارش ابزار نگرانی شده است که «برخی اعضای حلقه نزدیک به ترامپ، تلاش دارند او را به سمت توافقی نامناسب با ایران سوق دهند؛ توافقی شبیه به برجام». در این گزارش توافقی برای تل‌آویو «قابل توجه» ارزیابی شده است که برای ایران دارای «شرایط سختگیرانه» باشد و «به‌طورکامل تسلیحات هسته‌ای ایران و موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) را ممنوع و همچنین بازرسی‌های دقیق را امکان‌پذیر کند».
این گزارش به واکنش ایران در قبال چنین رویکردی نیز اشاره و تصریح می‌کند که «ایران هرگز چنین توافقی را نخواهد پذیرفت، چراکه این امر با هدف اصلی آنها برای تبدیل شدن به قدرت برتر خاورمیانه در تضاد است».
گزارش سندیکای خبری یهود به اختلاف‌نظرهای داخلی دولت ترامپ درباره مذاکرات هم اشاره می‌کند: «گروه طرفدار مذاکره ممکن است دست بالا را داشته باشد، زیرا هگست و والتز به دلیل رسوایی «سیگنال‌گیت» (که در آن هگست برنامه‌های جنگی آمریکا را در یک چت ناامن آپلود کرد و والتز به اشتباه یک روزنامه‌نگار را به آن اضافه کرد) اعتبار خود را از دست داده‌اند. همچنین، دوره خدمت کوریلا امسال به پایان می‌رسد. علاوه بر این، به نظر می‌رسد ترامپ، مانند اکثر آمریکایی‌ها، ترجیح می‌دهد از درگیری نظامی با ایران اجتناب کند».
این گزارش به افشای یک خبر ازسوی «نیویورک‌تایمز» هم اشاره کرده است: «اخیراً نیویورک تایمز با استناد به یک خبر افشا شده گزارش داد ترامپ یک حمله اسرائیلی به تأسیسات هسته‌ای ایران را وتو کرده‌است. این نشریه مدعی شد اطلاعات از اسرائیل درز کرده، اما مقام‌های ارشد اسرائیلی این ادعا را رد کرده و گفتند احتمالاً این اطلاعات ازسوی مقام‌های دولت ترامپ، که مخالف اقدام نظامی علیه ایران هستند، افشا شده‌است».
تغییر بزرگ در مذاکرات؟
اندیشکده آمریکایی «رسپانسیبل استیت‌کرفت» نیز در روزهای اخیر در گزارشی به نرم‌تر شدن موضع «شاهین‌های ضد ایران» در قبال مذاکرات اشاره کرد و نوشت که «تام کاتن» سناتور جمهوری‌خواه که به «شاهین ضد ایران» معروف است، پیشنهاد کرده ممکن است مایل به پذیرش توافقی باشد که در آن ایران برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود را حفظ کند»؛ موضع‌گیری تازه‌ای که شاید بتوان از آن به عنوان «نشانه‌ای از نرم‌تر شدن مخالفت تندروها با مذاکرات» ایران و آمریکا یاد کرد.
این گزارش با اشاره به اینکه کاتن با موضع ضد ایرانی‌اش شهره است، ادامه داد که همین دو هفته پیش بود کاتن گفت: «تنها راه‌حل این است که ایران برنامه هسته‌ای خود را به‌طورکامل از بین ببرد، یا ما این کار را برای آنها انجام دهیم».
این گزارش همچنین «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» را، به‌عنوان انیشکده آمریکایی حامی تل‌آویو، پیش‌برنده راهبرد «تهدید نظامی علیه ایران» معرفی می‌کند؛ اندیشکده‌ای که پیش از این در خروج ترامپ از برجام نیز نقش مهمی ایفا کرده‌است.
از گزارش «رسپانسیبل استیت‌کرفت» چنین برمی‌آید که «اف. دی. دی» در حال ایجاد این خطای محاسباتی در دولت ترامپ است مبنی بر اینکه «تهران در موقعیت ضعف قرار دارد و دولت باید از اشتباهات گذشته اجتناب کند و اصرار داشته باشد هیچ توافقی حاصل نشود، مگر اینکه ایران برنامه هسته‌ای خود را به‌طورکامل و قابل راستی‌آزمایی از بین ببرد».
ادعای تازه درباره توافق
رسانه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» نیز روز جمعه در گزارشی به گمانه‌زنی درباره روند مذاکرات تهران و واشنگتن پرداخت و ادعا کرد توافق احتمالی ایران و آمریکا چیزی شبیه توافق برجام در سال ۲۰۱۵ خواهد بود. در این گزارش دوره توافق ۲۵ ساله ادعا شده که «شامل نظارت‌های سخت‌گیرانه‌تر و بندهای انتقالی گسترده‌تری می‌شود. این بندها توانمندی هسته‌ای ایران را محدود می‌کنند، اما آن را به‌طورکامل از بین نمی‌برند».
اسرائیل هیوم همچنین براساس گزارش «رویترز»، مدعی شده است که «ایران در ازای لغو تحریم‌های گسترده، متعهد می‌شود میزان ذخایر اورانیوم ۶۰درصدی خود را کاهش داده، صادر یا مهر و موم کند و نوع و تعداد سانتریفیوژها را محدود کند؛ همه این اقدامات تحت نظارت بی‌سابقه آژانس انجام خواهد شد».
در این گزارش همچنین به نقل از «چهار منبع مطلع» ادعا شده است که «نتانیاهو، تنها ۲۴ساعت پیش از اعلام رسمی آمریکا از آغاز مذاکرات با ایران مطلع شده‌است».
رایزنی درباره ذخایر اورانیوم ایران
«تایمز اسرائیل» دیگر رسانه عبری بود که روز جمعه به گمانه‌زنی درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا پرداخت و به نقل از «۳ مقام ایرانی» مدعی شد که «تهران در ازای محدودیت‌های غنی‌سازی، ضمانت‌هایی را خواسته است ترامپ دوباره توافق هسته‌ای را لغو نخواهد کرد».
این رسانه با استناد به گمانه‌زنی‌های روز جمعه «رویترز» مدعی شد که «یک منبع ارشد منطقه‌ای نزدیک به تهران می‌گوید بحث کنونی درباره ذخایر اورانیوم ایران درباره این است که ایران بخشی از آن را به‌صورت رقیق‌شده در داخل کشور نگه می‌دارد و درعین‌حال بخشی دیگر را به خارج از کشور، احتمالاً روسیه، ارسال خواهد کرد یا نه».
گزارش جنجالی درباره مذاکرات
گمانه‌زنی درباره مذاکرات و توافق احتمالی ایران و آمریکا در حالی روز جمعه در رسانه‌های بین‌المللی اوج گرفت که بخش مهمی از تحلیل‌ها براساس داده‌هایی مطرح شده که در تازه‌ترین گزارش خبرگزاری انگلیسی «رویترز» ادعا شده است که مهم‌ترین محورهای آن را در ادامه می‌خوانید:
- به‌گفته ۸ منبع، اکنون موفقیت مذاکرات در گرو کسب چند امتیاز کلیدی برای جلوگیری از تولید بمب هسته‌ای ازسوی ایران است.
- انتظار می‌رود دور چهارم به‌زودی در رم برگزار شود.
- ۸ منبع گفتند چارچوب اولیه مورد بحث، هسته اصلی برجام را حفظ می‌کند.
- توافق جدید ممکن است تفاوت اساسی با توافق قبلی نداشته باشد، اما مدت زمان آن را تا ۲۵ سال افزایش می دهد، راستی‌آزمایی را سخت‌تر می‌کند و به اصطلاح بندهای «غروب» را طولانی‌تر می‌کند، اما به‌طورکامل برنامه هسته‌ای ایران را از بین نمی‌برد.
- یکی از مشکلات مربوط به ظرفیت تولید موشک‌های بالستیک ایران است. واشنگتن و اسرائیل می‌گویند ایران باید ساخت موشک را متوقف کند، اما ایران پاسخ می دهد که حق دفاع از خود را دارد.
- یک مقام امنیتی منطقه گفت واشنگتن برای گنجاندن برنامه موشکی بالستیک در مذاکرات فشار می‌آورد، اما تهران به رد هرگونه بحثی ادامه می‌دهد.
