به گزارش رکنا، سلامت دهان یکی از عوامل اصلی در افزایش کیفیت زندگی محسوب میشود، چرا که بر مواردی مانند صحبت کردن، خوردن و حتی تعاملات اجتماعی تأثیر مستقیم میگذارد. با این حال، بیماریهایی همچون خشکی دهان ، التهاب لثه و زخمهای دهانی بین افراد بسیار رایج هستند. عوامل مختلفی مانند افزایش سن، جنسیت، مصرف دخانیات و کاربرد برخی داروها در شکلگیری این مشکلات نقش دارند. درمانهای شیمیایی و داروهای استروئیدی، که معمولاً برای این مشکلات استفاده میشوند، میتوانند عوارض جانبی متعددی ایجاد کنند. در این میان، ترکیبات گیاهی به دلیل ویژگیهای ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی و ضدعفونیکننده، به عنوان درمانهای طبیعی و مطمئن، مورد توجه هستند.
یک گروه تحقیقاتی از دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، به سرپرستی آرزو علایی، مطالعهای جامع درباره اهمیت داروهای گیاهی در درمان بیماریهای دهانی انجام دادهاند. این مطالعه به بررسی ترکیبات طبیعی مانند آلوئهورا، زردچوبه، عسل مانوکا و عصاره انار پرداخته است. هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش این مواد گیاهی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مشکلات دهانی بوده است.
یکی از نتایج قابل توجه این پژوهش، اثبات توانایی آلوئهورا در بهبود زخمهای دهانی و کاهش درد ناشی از بیماریهای مانند لیکن پلان بود. این گیاه با خاصیت ضدالتهابی خود، نه تنها به تسکین درد کمک میکند بلکه خطر عوارض جانبی ناشی از داروهای شیمیایی را کاهش میدهد.
زردچوبه ، به لطف ترکیبات فعالی مانند کورکومین، در درمان بیماریهایی مثل فیبروز زیرمخاطی و لکوپلاکیا مؤثر بوده است. همچنین این ماده گیاهی میتواند از تخریب سلولی پیشگیری کند و اثرات التهابی را به طرز قابل توجهی کاهش دهد.
در این مطالعه، نیز مشخص شد که عسل مانوکا توانایی دارد عفونتهای باکتریایی موجود در دهان را کاهش دهد. با وجود این، تأثیر این ماده در برخی موارد برای بهبود زخمها کمی کمتر از انتظار بوده است.
عصاره انار یکی دیگر از ترکیبات گیاهی مورد توجه در این تحقیق بوده است. این ماده با خاصیت آنتیاکسیدانی خود توانسته اندازه زخمهای دهانی را کاهش دهد و مدت زمان بهبود را نیز کوتاهتر کند.
بر اساس یافتههای پژوهش، زنجبیل و بابونه با تحریک غدد بزاقی و کاهش التهاب، اثرات مثبتی بر درمان خشکی دهان ناشی از شیمیدرمانی داشتند که میتوانند به وضوح کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند.
با وجود این نتایج مثبت، پژوهشگران اعلام کردند که هنوز نیاز به مطالعات بیشتری برای تعیین دوزهای بهینه، مکانیسم اثرگذاری و بررسی احتمال تداخل این ترکیبات گیاهی با داروهای شیمیایی وجود دارد. در نهایت، یافتهها نشان میدهند که میتوان از داروهای گیاهی به عنوان مکملی مناسب در کنار روشهای درمانی متداول استفاده کرد.
این تحقیقات در فصلنامه «پژوهش در پزشکی» منتشر شده است و تأثیرات آن بر توسعه روشهای درمانی طبیعی برای مشکلات دهانی چشمگیر ارزیابی میشود. محققان امیدوارند اطلاعات بهدستآمده بتواند گام اثربخش دیگری در درمان مشکلات دهانی و افزایش سلامت بیماران باشد.