به گزارش خبرنگار مهر، بهروز عمرانی در نشست خبری پایان سال ۹۹ به ارائه عملکرد پژوهشگاه میراث فرهنگی پرداخت و گفت: در پرونده‌های ثبت جهانی میراث فرهنگی مانند کویر لوت یا جنگل‌های هیرکانی، فصلی برای بازدیدکنندگان دیده نشده است. پژوهشگاه میراث فرهنگی در این زمینه دستورالعمل بهره برداری پایدار را توسط گروه میراث طبیعی پژوهشکده گردشگری و منابع طبیعی دانشگاه تهران در دست انجام دارد. امیدواریم که نتایج آن به تدوین و تدقیق مسیرها برای گردشگران کمک کند. در این زمینه مکاتباتی با استان‌هایی که جنگل‌های هیرکانی در آنها واقع شده انجام گرفته است. مانند سمنان، گلستان، گیلان و مازندران.
وی گفت: اطلس زبانی کشور از سال ۴۸ آغاز شده بود اما در سال ۹۹ اطلس زبانی استان کرمان تمام شد و اکنون آماده رونمایی است. اطلس سیستان و بلوچستان در مراحل نهایی است. برای اولین بار اطلس زبانی سمنان نیز تکمیل شد. امیدواریم بتوانیم روی اطلس زبانی استان‌های هدف که در سال ۱۴۰۰ سمنان و یزد هستند، کار کنیم. اطلس زبانی مثل بررسی باستان شناسی است. همان طور که بررسی باستان شناسی به ما کمک می‌کند که چهارچوب و چشم انداز لازمه را از روند جریان فرهنگی در یک منطقه داشته باشیم و کاوش‌ها و گمانه زنی‌ها پس از آن اتفاق می‌افتد؛ در اطلس زبان شناسی نیز همین طور است یعنی مطالعات گسترده را در قالب اطلس انجام می‌دهیم و آن اطلاعات می‌گوید که درباره گویش و زبان در خطر چه افقی دیده می‌شود و مطالعات ما را هدایت می‌کند به این سمت که زبان در خطر را هم در دستور کار قرار دهیم. این موضوع برای پژوهشکده زبان شناسی حاکمیتی است. گزارش اولیه زبان در خطر استان سیستان و بلوچستان و کرمان ارائه شد.
عمرانی گفت: وزیر میراث فرهنگی به موضوع گردشگری سواحل ورود پیدا کرده است ما تفاهمنامه ای با منطقه آزاد چابهار در همه موضوعات میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری امضا کردیم. این تفاهمنامه با پژوهشگاه اقیانوس شناسی نیز منعقد شد که از ظرفیت‌های آنها نیز استفاده کنیم.
تکلیف نقشه باستان شناسی
وی درباره نقشه باستان شناسی نیز گفت: این نقشه از چندین سال پیش مطرح می‌شد اما زیرساخت لازم را نداشت. قرارداد ۲۰۰ میلیون تومانی بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و دانشگاه تهران برای ایجاد سامانه امضا شد و نزدیک به هزار اثر از کرمان و کوهبنان، انار و قلعه گنج وارد سامانه شده است که میزان خطای آن زیر صفر است. بنابراین اگر پروژه‌هایی در امر توسعه شکل می‌گیرد می‌توان این مطالعات را در اختیار آنها قرار داد.
وی بیان کرد: شاید بتوانیم اطلاعات ده هزار اثر را در سامانه باستان شناسی تا یکی دو ماه آینده داشته باشیم که کار بسیار بزرگی است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: پروژه جیرفت یکی از آثار برجسته در حوزه تمدنی ماست از لحاظ تراز ارزشی نیز بسیار بالاست. این مجموعه چندین سال به عنوان سایت موزه ترد شده بود اما کار نقشه برداری و تعیین حریم و عرصه انجام گرفت و بیش از ۵۰ گمانه در محدوده آن برای تطبیق حریم و تعیین عرصه زده شد و عرصه به بیش از سه برابر توسعه پیدا کرد.
وی افزود: نزدیک به سه هفته پیش مجله نشنال جئوگرافی در ۱۱ صفحه درباره نتایج مطالعات باستان شناسی در منطقه جیرفت مطالبی نوشت که این اتفاق بدون هزینه برای ما یک دستاورد بزرگ برای معرفی منطقه جیرفت در سطح بین المللی بود.
وی ادامه داد: اطلس مردم نگاری سرزمین ۱۳ بخش دارد مانند پوشاک، خوراک، طب سنتی، اطلس رویدادها و … است. ۲۱۸۶ مدخل استخراج شده است. این اطلاعات قرار است خوراک بوم گردی‌ها شود.
عمرانی بیان کرد: طی مکاتباتی با همه اداره‌های کل میراث فرهنگی استانها اعلام کردیم برای مشارکت، آموزش و احیای هنرهای سنتی آمادگی کامل داریم. بانک هنرمندان استانها را جمع آوری کرده ایم. دستگاه‌های بافندگی قدیمی به جهت ابعاد و اندازه خانه‌های روستایی بسیار بزرگ بوده است. طرحی را پژوهشکده به انجام رساند که ابعاد این دستگاه‌ها بدون کم شدن کیفیت، کوچک‌تر شود. قرار شده که این دستگاه‌ها در یکی از بوم گردی‌ها رونمایی شود. همچنین بازآفرینی قیچک انجام و قرار شده که از این ساز در ارکستر استفاده شود.
پایش موزه‌ها
وی درباره پایش موزه‌های کشور نیز بیان کرد: نزدیک به ۷۴۰ موزه در کشور داریم. در موضوع حفاظت پیشگیرانه، می‌خواهیم آثار منقول پایش شود. این کار در قالب طرح موزه سبز قرار دارد. می‌خواهیم موزه‌ها را به ترتیب به جهت ارتقای سطح خدمات به گردشگران و حفاظت بیشتر از آثار پایش کنیم.
عمرانی گفت: دستورالعمل یکپارچه برای موضوع بوم گردی‌ها داشته ایم اما یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد ایران، تنوع اقلیمی است که یکی از فاکتورهای آن ایجاد تنوع فرهنگی بوده است پس اگر قرار شد که بوم گردی داشته باشیم باید متناسب با آن تنوع فرهنگی باشد. در این باره پژوهشکده گردشگری قراردادی را بسته است و دستورالعمل بوم گردی ۸ استان را در مراحل نهایی قرار داده اند. ما برای ارتقای کیفیت بوم گردی‌ها وارد این دستورالعمل شده ایم تا بوم گردی‌ها طبق آن بتوانند وارد مرحله ارزیابی، نظارت، پایش و بهره برداری شوند.
وی گفت: در استان سیستان و بلوچستان پروژه‌ای را با نام سفیدکوه اجرا کردیم که قصد آن شناسایی روستاهایی بود که بافت تاریخی آنها مشابهت‌های زیادی با روستاهای پیش از تاریخی از دوره نوسنگی تا دوره تاریخی داشته اند. در منطقه نیکشهر سه روستا شناسایی شد که معماری پلان دایره‌ای دارند. مطالعات بافت روستا، زبان شناسی، هنرهای سنتی و… انجام شد. هنرهای سنتی آنها را مستند کردیم. این گزارش را به مونسان دادیم و او گفت چه خوب بود که در زمینه آب و برق و جاده هم به آنها کمک می‌کردید. با توجه به توافق نامه‌ای که با استان داشتیم و با استفاده از ظرفیت سازمانهای مردم نهاد توانستیم برای آنها پلن خورشیدی نصب کنیم. این روستا امروز برق دارد.
عمرانی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره اینکه چرا پژوهشگاه میراث فرهنگی در حوزه اتفاقاتی که محوطه‌های باستانی را تحت الشعاع قرار می‌دهد هیچ واکنشی ندارد توضیح داد: من نظرات فنی خود را درباره مطالعات باستان شناسی در جلسات ارائه می‌کنم اما اینکه این پروژه‌ها چقدر می‌تواند به آن محوطه‌ها آسیب بزند و یا اینکه این مجوزها چه اتفاقی رقم می‌زند دست من نیست. کار من جدا از معاونت میراث فرهنگی است. من حوزه مطالعات را انجام می‌دهم کارهای اجرایی و یا واکنش به عملیات اجرایی بر عهده من نیست.
