به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفت وگوی ویژه خبری پنجشنبه ۱۸ مردادماه ۱۴۰۳با موضوع محکومیت ترور شهید اسماعیل هنیه در نشست سازمان همکاری اسلامی و با حضور آقایان ابوالفضل زهره وند-عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و حسین آجورلو کارشناس مسائل غرب آسیا (حضوری در استودیو) پخش شد . مشروح این گفت و گو را در زیر می خوانید:
مجری: سازمان همکاری اسلامی در بیانیه‌ای رژیم صهیونیستی مسئول کامل جنایت ترور شهید اسماعیل هنیه دانست و تاکید کرد که ترور هنیه جنایتی خصمانه و نقض آشکار قوانین سازمان ملل است، این جنایت را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی و امنیت ایران عنوان کرده است، با توجه به این اتفاق ابعاد مختلف زمانی، مکانی و همچنین مسئولیت سازمان همکاری اسلامی این بیانیه از چه ابعادی قابل بررسی است.
زهره وند: این نشست درخواست ابتکار ایران بود که اجابت شد و سرپرست وزارت خارجه آقای باقری شرکت کردند و خروجی آن در شکل آن بیاینه پایانی می‌شود گفت که بیانیه قابل قبولی است و هر چند که باز رویکرد‌های محافظه کارانه هم در بین این کشورهاست، بحثی که می‌ماند نقض حاکمیت صورت گرفته است و ترور اتفاق افتاده است و این مستوجب یک برخورد جدی و تنبیه قاطع باید باشد و حتی کشور‌های اسلامی به نوعی سهم بگیرند و این جا این بعدش را کمرنگ می‌بینیم، اما در باب این که محکوم کردند و تایید کردند به این که حاکمیت ایران نقض شده است، در این حد خوب است، اما باید در فاز بعدی این که از صرفا توصیه به خویشتن داری شود و یا این که متوقف بماند مراحل بعد این جاداشت که ما شاهد اتفاق بهتری می‌بودیم.
اما ظرفیت کشور‌های اسلامی در همین حد قابل قبول است
سوال: اما صحبت‌های انصارالله یمن در خصوص بیانیه همکاری اسلامی که در شأن کشور‌های مسلمان نیست و بسیاری از تحلیل گران و صاحب نظران معتقدند آن چیزی که قابل بحث است برآورده نشده است؟
آجورلو: همان طور که می‌دانید سازمان‌های بین المللی به عنوان نهاد‌هایی که یک عمل چند جانبه را ایجاد می‌کنند و پیگیری می‌کنند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند و میزان موفقیت یک سازمان و یک نهاد بین المللی به میزان اثرگذاری آن در تحولات بین المللی است.
اصولا در تقسیم بندی سازمان‌های بین المللی و نهاد‌های بین المللی دو نوع هستند که یا سازمان‌های موثر یا بی اثر که بعضا سازمان مرده گفته می‌شود، یعنی سازمان‌هایی هستند که حتی نمی توانند به اهداف خودشان یا اهداف اولیه خودشان جامعه عمل بپوشانند.
سازمان همکاری اسلامی یکی از ظرفیت‌های بزرگ جهان اسلام در جهت وحدت اسلام بوده است و جمهوری اسلامی ایران معتقد است که این سازمان باید تقویت شود و یکی از اهداف اولیه این سازمان رسیدگی به قضیه فلسطین وآزادی قدس شریف است ولی به دلیل سیاست‌های حاکم بر این سازمان و به دلیل حضوربرخی از کشور‌ها که به نوعی بحث محافظه کاری را مطرح می‌کنند از یکی از اهداف اصلی خودش همچنان غافل است و عملا اقدامی نتوانسته است کند ولی همچنان ظرفیت‌هایی در درون خودش است.
به نظر می‌رسد ما باتوجه به تحولات اخیر این سازمان در قضیه فلسطین و کشتار و جنایت‌های رژیم صهیونیستی دچار کم کاری عظیم بوده است هر چند یک مقدار می‌شود امید‌هایی به آینده داشت ولی همچنان به آن بحث آرمانی و این ظرفیت عظیمی که کشور‌های اسلامی دارند به طوری که خیلی از اندیشمندان غربی تمدن اسلامی را یکی از تمدن‌های رقیب نامیدند نرسیدیم و این پتانسیل باید در این چارچوب نهاد‌ها و سازمان تبدیل به یک ظرفیت شود و مسایل مهم جهان اسلامی را حل و فصل کند.
فعلا بیشتر از این حد از این سازمان نمی‌بینیم ولی حرکت اخیر برخی از بارقه‌های امید را ایجاد می‌کند و ان شاءالله بتواند در روند‌های بعدی موثرتر واقع شود.
سوال: ظرفیت‌ها و نگاه محافظه کارانه کشور‌های غربی را ارتباط دهیم به آن چیزی که تحلیل گران در این حوزه به آن اشاره کردند که انتظار‌ها را برآورده نکرده است ولی اشاره کردید خوب است.
زهره وند: ما تحولات ده ماهه در منطقه را به جنایت کاری رژیم صهیونیستی علیه مردم بی دفاع غزه مرتبط می دانیم و یکی از ویژگی‌های این تحول همواره گفتم بحران غزه فوکوسی بود به آن چه از محیط و روابط بین المللی می‌گذرد و جامعه جهانی و از جمله جهان عرب و جهان اسلامی را بیش از پیش با این چهره تلخ و زشت حاکم بر بین الملل آشناتر کردبه سکوتی که داشتند و همراهی که داشتند و الان بعد از کنفرانس اسلامی همین سوال شده است و این نقض حاکمیت اتفاق افتاده است و جنایت کاری صورت گرفته است و ترور شهید هنیه اتفاق افتاده است و به یک عبارتی می‌شود گفت زمینه و بستر برای مذاکرات صلح از بین رفته است.
طرف اصلی اگر قرار بود بخواهد تحولات به یک نتیجه‌ای برسد از مسیر صلح شما خودتان طرف را با وقاحت تمام ترور و حذف کردید و الان در این شرایطی که بازی صفر ویک را آقای نتانیاهو در این ده ماه دنبال کرده است شما حداقل کاری که می‌توانید بکنید تقبیح و محکوم کنید در حالی که آمریکایی‌ها تمام قد و اروپا پشت سر این جنایت‌ها ایستادند و در سفر نتانیاهو به نیویورک چند صد نفر از دیپلمات‌ها و کنگره من‌ها می‌ایستند وبرای او کف می‌زنند و تایید می‌کنند آن چه اتفاق افتاده است و در یک چنین محیط به اصطلاح بهم ریخته که هیچ قانونی ندارد جز قانون مورد نظر صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها چطور می‌شود مسائل را دنبال کرد و به نقطه حساس رسید؟
در این مدت بحث می‌شود که ایران قطعا باید واکنش نشان دهد و این سطح واکنش قطعا در تراز همین آمریکا خواهد بود وسطح بازدارندگی مثل وعده صادق یک در سطحی است که آمریکایی‌ها ایستادند و متحدین آن‌ها، الان وضعیتی که به آن اشاره می‌کنند که اوضاع منطقه بحرانی است و نمی‌تواند رژیم صهیونیستی پایایی داشته باشد، طی ۲۴ ساعت گذشته ۱۲ فروند هواپیما برای کمک وارد رژیم صهیونیستی شدند و اتباع اروپایی را خارج کردند، اوضاع به نحوی است که منطقه ظرفیت یک درگیری و جنگ فراگیر را ندارد و ما هم این را اذعان داریم ولی لازمه این نیست که یک جانبه به ایران بگویید خویشتنداری کن و دست رژیم صهیونیستی را کماکان در غزه باز گذاشتند و این اتفاقات می‌افتد و این معادله باید تغییر کند و نمی‌تواند با این روند ادامه پیدا می‌کند، چون فاجعه انسانی هر روز عمیق و عمیق‌تر می‌شود.
سوال: این معادله به چه سمتی می‌رود ولی آقای آجرلو اشاره کردید به ظرفیت سازمان همکاری اسلامی که این ظرفیت در موضوع فلسطین و غزه منفعل و غیر فعال بوده است و الان شاید یک مختصری به نفع فلسطین و غزه فعال شده است در موضوع ترور شهید هنیه، بعد از ترور رئیس دفتر جنبش حماس در نشست خبری اشاره کردند به مسئولیت جامعه جهانی اشاره کردند، محدودتر کنیم کشور‌های اسلامی، کشور‌های عرب نسبت به این ترور و نسبت به آرمان‌های فلسطین چه واکنش‌هایی نشان دادند، آیا این واکنش‌ها به انتظار بود، فراتر از انتظار بود یاکمتر از انتظار؟
آجورلو: کشور‌های عربی و اسلامی متاسفانه از وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد، اما بعد از عملیات هفتم اکتبر و بعد از عملیات وعده صادق شاهد یک فرآیندی بودیم که در کل می‌توانیم بگوییم یک وضعیت جدید در منطقه ببینیم ولی در گذشته کشور‌های عربی واکنش‌های شان در مورد قضیه فلسطین شاهد این بودیم که این حرکت کشور‌های عربی و اسلامی متاسفانه به شدت منفعلانه بود، اما اخیرا بعد از عملیات هفتم اکتبر و بعد از آن وعده صادق شاهد یک مقدار حرکت نسبی هستیم.
سوال: تاکید دارید که این اتفاق دو مولفه اصلی بر تاثیرگذاری بر این چرخش است؟
آجورلو: قبل از هفتم اکتبر امید‌ها به حل مسئله فلسطین کمتر شده بود و این واقعه بزرگ و عملیات بزرگ یک امیدی ایجاد کرد که احتمال است فلسطینی‌ها به کمک دیگران دستاورد‌هایی داشته باشد و در دل ملت‌ها انگیز‌های زیادی ایجاد کرد.
عملیات وعده صادق که یک کشور اسلامی مستقیم ورای تمام تهدیدات یک عملیات بزرگ انجام دهد و این برای جمهوری اسلامی ایران و کل جهان اسلام یک دستاورد بود شاید اذعان نکنند ولی شاهدیم که در مراسم شهادت شهید جمهور وچه در مراسم تحلیف رئیس جمهور این هیئت‌های عربی و اسلامی بیش از پیش حضور پیدا کردند و فعالانه حضور پیدا کردند و جهان اسلام انگیزه‌هایی پیدا کرد، اصولا جمهوری اسلامی ایران بعد از عملیات هفتم اکتبر یک دیپلماسی فعالانه‌ای آغاز کرده است و این دیپلماسی توانسته است وضعیت را به نوعی از قضیه فلسطین را به یک نقاط مرکزی برساند و یک نقاط اجماع سازی ایجاد کند.
سوال: این دیپلماسی آغاز شده بود و تقویت شد.
آجورلو: بسترش ایجاد شد و اوج آن بعد از عملیات وعده صادق یعنی قبل از آن و در همین ترور شهید هنیه، می‌بینیم که جمهوری اسلامی یک عملی که نقض حاکمیت خودش بود را برده است در یک وضعیتی به نام شورای، به نام سازمان همکاری اسلامی و آن را در کنار یک مسئله جهان عرب و جهان اسلام به یک موضوع مشترک تبدیل کرده است.
این را توانسته است محکومیت بگیرد و یک موضوعی که برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد، نقض حاکمیتش ولی در مسئله‌ای که در سطح منطقه‌ای جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه هم در کنار هم قرارداده است و ربط به هم داده است و از یک موضوع یک جانبه به یک موضوع چند جانبه تبدیل کرده است و از ظرفیت سازمان همکاری اسلامی استفاده کند و این یک اقدام بسیار بزرگی بود.
