برای سنجش وضعیت یک اقتصاد شاید بررسی سه نرخ تورم، بیکاری و رشد کافی باشد و دولت‌ها تلاش می‌کنند تا این سه نرخ را بهبود ببخشند.

به گزارش تابناک اقتصادی، در این بین شاید توجه دولت‌ها بیشتر به نرخ تورم و کاهش آن باشد چرا که مردم تاثیر افزایش این نرخ را به سرعت بر روی سفره‌های خود حس می‌کنند و از این رو در اقتصاد از نرخ تورم به عنوان سیاسی‌ترین نرخ یاد می‌شود.

دولت تدبیر و امید در حالی قوه مجریه را در مرداد ماه ۱۳۹۲ تحویل گرفت که یکی از وعده‌های این دولت، کاهش نرخ تورمی بود که به بیش از ۳۰ درصد رسیده بود. دولت تدبیر و امید در همان دوره اول توانست که وعده تک رقمی شدن نرخ تورم را محقق سازد و این موفقیت موجب شد تا دولت نهم و دهم را به خاطر عملکرد ضعیف در کنترل نرخ تورم به باد انتقاد بگیرد.

با پیروزی روحانی در انتخابات ۹۶ دولت تدبیر و امید توانست حضور خود بر صندلی قوه مجریه را ۴ سال دیگر تمدید کند و دوباره وعده نرخ تورم تک رقمی و ماندگاری آن را بدهد.

در همان ماه‌های ابتدایی حضور دولت تدبیر و امید، نرخ تورم صعودی شد و از حالت تک رقمی خارج شد، اما رئیس جمهور روحانی در آذر ماه همان سال در گزارش ۱۰۰ روزه عملکرد دولت خود وعده داد که جلوی رشد نرخ تورم را خواهد گرفت و دوباره این نرخ را به زیر ۱۰ درصد خواهد رساند. وعده‌ای که هرگز محقق نشد.

با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها شرایط نرخ تورم بدتر شد و حتی رکورد‌های جالبی در تاریخ اقتصاد به ثبت رسید. نرخ تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ به ۵۲.۱ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه بود.

به هر صورت از تیرماه ۱۳۹۸ جلوی رشد قیمت‌ها و نرخ تورم گرفته شد، اما دوباره با شیوع ویروس کرونا در ایران و رشد نرخ دلار روند رو به رشد نرخ تورم دوباره آغاز شد.

 

به تازگی مرکز آمار ایران گزارش نرخ تورم بهمن ماه ۹۹ را منتشر کرد. بر اساس همین گزارش نرخ تورم سالانه بهمن ماه ۱۳۹۹ برای خانوار‌های کشور به ۳۴،۲ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۲،۰ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

همچنین نرخ تورم نقطه‌ای در بهمن ماه به ۴۸.۲ درصد رسیده است. یعنی خانوار‌های کشور به طور میانگین ۴۸.۲ درصد بیشتر از بهمن ۱۳۹۸ برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

همان گونه که عنوان شد رکورد نرخ تورم نقطه‌ای در اردیبهشت ماه ۹۸ شکسته شد و این نرخ ۵۲.۱ درصد ثبت شد. حالا نرخ تورم نقطه‌ای تنها ۴ درصد تا ثبت رکوردی جدید فاصله دارد و باید منتظر ماند و دید که آیا دولت تدبیر و امید در این چند ماه پایانی می‌تواند رکورد جدیدی را به ثبت برساند.

در ابتدای سال جاری، بانک مرکزی بر آن شد تا برای نرخ تورم هدف گذاری کند! عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی طی یک یادداشت اینستاگرامی از اجرای سیاست هدف گذاری تورم نوشت. این سیاست برای اولین بار، قرار است در ایران اجرایی شود. در همین راستا بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای که در ۶ خرداد ماه سال جاری منتشر کرد چارچوب هدف‌گذاری نرخ تورم را اعلام و بر این اساس، هدف نرخ تورم خود را برای بازه زمانی یک‌ساله، ۲۲ درصد با دامنه مثبت و منفی ۲ واحد درصد تعیین کرد.

 

در این باره نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه آذرماه امسال در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: «بانک مرکزی معتقد است این اتفاق رخ خواهد داد و ما نیز به صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی اعتماد داریم.»

حالا تنها سه ماه دیگر تا رسیدن به خرداد ماه ۱۴۰۰ باقی مانده است و نرخ تورم سالانه ثابت که نمی‌ماند هیچ، ماه به ماه افزایش هم می‌یابد و از نرخ هدف گذاری شده دور و دورتر می‌شود.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی اقتصاد ایران در سال ۹۹ پرداخت و در این گزارش چشم انداز نرخ تورم تا پایان سال ۱۳۹۹ را ترسیم کرد. در این گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده بود:

در مجموع، پیش بینی می‌شود تورم نقطه به نقطه تا پایان سال در حدود ۴۵ درصد و تورم سالیانه در محدوده ۳۸ درصد قرار گیرد که با هدف تورمی اعلام شده بانک مرکزی، فاصله زیادی دارد.

بودجه ۱۴۰۰ بعد از کلی فراز و نشیب به یک قدمی تصویب نهایی رسیده است، اما باید نمایندگان مجلس به این نکته توجه داشته باشند که عدم بودجه بندی درست در نهایت به عدم توازن هزینه‌ها و درآمد‌ها در بودجه و کسری بودجه در سال آینده ختم خواهد شد. کسری بودجه‌ای که نحوه تامین آن می‌تواند به عنوان یکی از ریشه‌های اصلی رشد نرخ تورم باشد.

 

در این باره علی مروی کارشناس اقتصادی در گفتگویی با اشاره به اصلاح لایحه بودجه سال آینده گفت: این اصلاحات کسری عملیاتی بودجه سال بعد را نه تنها بهتر نکرد بلکه بدتر کرد و این بودجه تورم زاست مگر اینکه درآمدهای ارزی زیادی در سال آینده نصیب دولت شود که این امر قیمت دلار را به شدت پایین می‌آورد و به تولید هم ضربه می‌زند.  

از این رو اقتصاد ایران یک ماه حساس را از جهت بررسی بودجه و تصویب آن برای سال آینده پیش رو دارد.