"آق‌قویون"؛ آیینی روحانی در میان ترکمن‌های خراسان شمالی

خبرگزاری ایسنا دوشنبه 10 مهر 1402 - 15:02
آق قویون جشن ۶۳ سالگی ترکمن‌ها از آئین‌های سنتی و دیرینه این قومیت است و برای زنان و مردان ترکمنی که به این سن می‌رسند جشن را برگزار می‌کنند.

در واقع قوم ترکمن در خراسان شمالی به هنگام رسیدن به سن ۶۳ سالگی برای اینکه ارادت خود را به پیامبر اسلام(ص) نشان دهند به شکرانه آن ضیافتی را برپا کرده و مهمانی می دهند، در گذشته این مراسم در زمان ۱۷ ربیع الاول برگزار می شد اما هم اکنون در زمان رسیدن به این سن مراسم برگزار می شود.

این آئین به نام‌های آق قویون و یا پیغمبر قویونی معروف است هر فرد ترکمن اعم از مرد و یا زن، در طول عمر خود همیشه آرزو و دعا می‌کند که عمرش با عمر مبارک رسول الله (ص) برسد، یعنی سنش به ۶۳ سالگی برسد و آن وقت او بتواند آیین آق قویون یا پیغمبر قوینی را برگزار کند.

این مسئله نشان دهنده ارادت خاص ترکمن‌ها به دین محمدی (ص) و رسول الله (ص) است که به عنوان پیامبر بر حق الهی مورد ستایش قرار می‌گیرد.

آیین آق قویون به عنوان میراث معنوی در خراسان شمالی به ثبت ملی رسیده است و در ادبیات مردم شناسی به این آیین، یک آیین گذار می‌گویند، یعنی گذر از یک مرحله‌ای از زندگی و ورود به مرحله دیگر که مانند آیین تولد یا ازدواج است.

مرد و زن ترکمن در سن ۶۳ سالگی، این آیین روحانی را برگزار می‌کنند تا خود را از گناهان دور کنند که در این آیین، علایم و نشانه هایی وجود دارد که سفیدرنگ هستند.

رنگ سفید در بسیاری از فرهنگ‌ها، رنگ پاکی است، به عنوان مثال، زن ۶۳ ساله ترکمن در این روز، روسری سفید می‌پوشد و مرد ۶۳ ساله ترکمن، عمامه سفید بر سر می‌بندد.

آیین آق‌قویون توأم با ضیافت است و در آن تدارک‌هایی دیده می‌شود، در این روز صاحب مجلس گوسفند ذبح می کند و از گوشت آن آبگوشت را پخت کرده و مهمان دعوت می کند که مهمانان نیز به رسم ادب و برای تبریک برای رسیدن به این سن، هدایایی را با خود می آورند و در پایان این  مراسم مولودی خوانی با حضور روحانیون برگزار می شود.

در گذشته آبگوشت طبخ شده بدون رب و به رنگ سفید بوده اما در حال حاضر در برخی از مناطق رب نیز برای پخت آبگوشت استفاده می شود.

حتی یکی از غذاهایی که در گذشته در مراسم آق قویون در میان مهمان ها توزیع می شد شیره برنج بود اما در حال حاضر کمتر این غذا در این مراسم پخته می شود.

گاهی مواقع در حاشیه مراسم آق قویون کشتی‌گیری و اسب دوانی نیز برگزار می‌شود.

ف

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.