مجری: فرآیند برگزاری همایش بین المللی مقابله با طوفان‌های گرد و غبار که قرار است هجدهم و نوزدهم همین ماه برگزار شود از امروز آغاز خواهد شد همایشی که با حضور بیش از ۵۰ کشور و نهاد بین المللی برگزار خواهد شد در استودیو میزبان جناب آقای دکتر طهماسبی مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده‌ی گرد و غبار هستیم.
از اهداف برگزاری این همایش بفرمایید و اینکه چه موضوعات و سرفصل‌های را شما در این همایش که قرار است هجدهم و نوزدهم برگزار بشود پیگیری خواهید کرد؟
آقای دکتر طهماسبی: خب متعاقب برگزاری اجلاس منطقه‌ای گرد و غبار در سال گذشته در واقع یک قطعنامه‌ای از سوی سازمان ملل متحد صادر شد که ضمن سپاسگزاری از کشور جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد کرده بودند که در واقع ما در سطح و تراز بین المللی یک در واقع همایشی را برگزار بکنیم در راستای این مصوبه‌ی سازمان ملل خب برنامه ریزی‌هایی صورت گرفت با همکاری وزارت امور خارجه و همین طور نمایندگی مان در سازمان ملل و ان شاءالله هیجدهم و نوزدهم یعنی شنبه و یکشنبه در واقع این همایش برگزار خواهد شد محور‌هایی که داریم از پیش بینی و هشدار در زمینه گرد و غبار هست، نحوه‌ی همکاری‌های بین المللی هست، بحث مربوط به اثرات و خسارت‌هایی که گرد و غبار در پی خواهد داشت بحث‌هایی صورت خواهد گرفت و در نهایت برای به ویژه در منطقه برنامه‌های خاصی را در دولت مردمی در دو سال گذشته در واقع دولت طراحی کرده از جمله اینکه ما ان شاءالله پیگیری بکنیم که یک مرکز منطقه‌ای شکل بگیرد.
مجری: قطعی / مناطق غربی و جنوب غربی کشورمان داشتیم حالا این همایش‌هایی که شما دارید به آن اشاره می‌کنیم که قرار است برگزار بشود چه میزان تأثیرگذار است .
آقای دکتر طهماسبی: خود همایش مستقیماً جلوی گرد و غبار را نمی‌گیرد، ولی به هر حال نشست‌ها و تبادل تجربیات و دانش می‌تواند مقدمه‌ای بر عملیات اجرایی باشد در سال گذشته ما به ویژه در کشور‌های منطقه تبادل نظر‌های خوبی داشتیم اتفاق نظر‌های خاصی را داشتیم تفاهمنامه‌ی دو جانبه‌ای به ویژه با کشور‌های همسایه که بیشترین تأثیر را روی کشور ما دارند ما برگزار کردیم همین تقریبا‌ً کمتر از یک ماه گذشته دیدار مجددی در کشور عراق بود پایلوت‌هایی تعیین شد برای اجرای یعنی از مرحله همایش و شناخت، ما به مرحله اجرا وارد شدیم قرار گذاشتیم و تفاهمنامه‌ای را با کشور همسایه و دوست در واقع امضاء کردیم که قرار شد در چهار استان از کشور عراق و دو استان جنوب غربی و غربی مان در حد پایلوت اقدامات مشترکمان را شروع کنیم.
مجری: این اقدامات مشترک چی هست و از چه زمانی آغاز می‌شود؟
آقای دکتر طهماسبی: ما الآن در این پایلوت‌ها خب نیاز دارد که بررسی بکنیم که چه اقدامی برای آن پایلوت خاص باید انجام بشود استان‌هایی را در عراق که روی ما تأثیر دارند و استان‌های همجوار با در واقع استان‌های ایلام و خوزستان هست را تعیین کردیم.
مجری: کدام استانها هست؟
آقای دکتر طهماسبی: در عراق استان ذی قار هست، استان المثنی است، میسان است و استان واسط که اینها در واقع روی کشور ما تأثیر دارند و برای انتقال تجربیات خودمان به همکارانمان در کشور عراق هم استان ایلام و خوزستان را در واقع تعیین کردیم ما توی همین کمتر از یک ماه پایلوتمان را نهایی کردیم به تصویب ستاد ملی رساندیم دعوت کردیم که هیئت عراقی بلافاصله و علاوه بر حضورشان در واقع همایش دعوت کردیم که ان شاءالله بلافاصله با یک یا دو هفته بعد از همایش ... در واقع فروکش کرده بکند این کار‌هایی که مرتبط با همایش داریم تیم کشور عراق تشریف بیاورند ما اقداماتی که قبلاً در کشورمان که سابقه طولانی دارد اینها را در معرض آن‌ها بگذاریم و در واقع آن‌ها در همین سفری هم که داشتیم به شدت اصرار می‌کردند علاوه بر آن دو تا استانی که ما بازدید داشتیم و نظراتی داشتیم آن‌ها برای استان‌های دیگر هم برنامه ریزی کرده بودند، ولی خب، چون وقت نبود به سفر‌های بعدی موکول شد.
مجری: خب این کار‌هایی که شما اشاره فرمودید که ما در کشور خودمان انجام دادیم و می‌خواهیم که به اشتراک بگذاریم با آن‌ها اصلاً خود آن کار‌هایی که ما انجام دادیم چقدر تأثیرگذار بوده در جلوگیری یا حداقل کاهش گرد و غباری که در همان دو استانی که شما به آن اشاره کردید خوزستان و ایلام که این چند روز اخیر هم باز گرد و غبار را داشته چقدر تأثیرگذار بوده اصلاً تأثیرگذار بوده است؟
آقای دکتر طهماسبی: بله بسیار تأثیرگذار بوده.
مجری: چه میزان کاهش داشته است؟
آقای دکتر طهماسبی: الآن خدمتتان عرض می‌کنم؛ ببینید ما در منطقه‌ی جنوب شرق اهواز که سال ۹۵ در واقع یک رخداد بسیار مهیبی در آنجا شکل گرفت و در واقع باعث تعطیلی خیلی از در واقع و کاهش امکانات هموطنانمان شد مثل قطعی برق و آب و اینها.
مجری: یک لایه‌ی گل اصلاً روی سیم‌های برق بسته شده بودند.
آقای دکتر طهماسبی:، چون همزمان هم رطوبت وجود داشت و هم گرد و غبار باعث شد که بالاخره یک جریان الکتریکی در واقع ایجاد بشود و ترانس‌ها و همین جور شبکه‌ی برق قطع بشود خب ما در سه چهار سال گذشته اصلاً از آن ۶۰ ــ ۱۵۰ هزار هکتار حالا می‌تواند رصد هم بکنید و حتماً همکاران در استان خوزستان هم پیگیری بکنند این موضوع را، اصلاً گرد و غبار نداشتیم در امسال هم یعنی در سال جاری ما به نسبت متوسط طولانی مدتمان بسیار وضع مناسبی در غرب و جنوب غرب داشتیم البته فرمایشات شما فکر می‌کنم بیشتر ناظر بر شرق و شمال شرق باشد که آن هم عمدتاً از کشور همسایه‌ی شمالی یعنی ترکمنستان ما در واقع رخداد‌های خیلی شدیدی را داشتیم از منطقه‌ی قره قم در ترکمنستان که سرخس ما را و همین جور شمال ما را و استان خراسان شمالی و گلستان ما را در واقع تحت تأثیر قرار داد بنابراین اقدامات داخلی بسیار اقدامات مؤثری بوده و در واقع آن‌ها هم مشتاق هستند که ببینند که ما چه کار کردیم که آن‌ها هم شروع بکنند البته خب می‌دانید کار‌های بین المللی یک مقدار زمان بر هم است تا این اراده در خود کشور همسایه ایجاد بشود شاید من به شما عرض بکنم که یک دهه در واقع زمان برد.
مجری: یعنی الآن باید که با توجه به اینکه فرمایش شما که حدوداً دو سه سالی هستش که آغاز کردید این طرح‌های جدید را آزمایش را داریم برگزار می‌کنید و حالا گروهی هم از کشور عراق می‌آیند برای بازدید عملاً ما باید که منتظر باشیم تا هفت سال آینده اگر که گرد و غبار ما بخواهد کاهش پیدا بکند یا به نتیجه مطلوب برسد.
آقای دکتر طهماسبی: ببینید به هر حال ما باید قبول بکنیم که ما و کشور‌های غرب آسیا در هیچ منطقه‌ای غبارخیز و گرم و خشک و با بارش کم و با شرایط خاص قرار داریم ما علاوه بر اقداماتی که باید انجام بدهیم و برای آن برنامه داریم و برای شناسایی مناطق غبارخیز در داخل و اطرافمان برای هم داخل و هم برای در واقع برون مرزی برنامه‌ی عمل مشخص تعیین کردیم الآن یکی از اقدامات اساسی که ما در این کنفرانس دنبالش هستیم در واقع مصوب کردن دو تا برنامه‌ی اقدام زیر منطقه‌ای است که به ابتکار جمهوری اسلامی ایران تهیه شده و الآن روی میز است به عنوان پیشنویس است، ولی ما زمینه اش را در اجلاس منطقه‌ای سال قبل فراهم کردیم و ان شاء الله تصمیم داریم این را مصوب بکنیم وقتی این مصوب بشود چند تا حسن دارد یکی اینکه همه متعهد می‌شوند در چارچوب آن برنامه جلو بروند دوم اینکه ما حمایت‌های سازمان ملل را داریم ما به هر حال گله داریم از مراجع بین المللی به وظایفشان آن جوری که باید و شاید عمل نکردند.
مجری: چقدر از برنامه‌ی جلوگیری از پدیده‌ی گرد و غبار خودمان عقب هستند در کشور خودمان؟
آقای دکتر طهماسبی: ببینید ما در داخل یک برنامه‌ی عمل ۱۰ ساله تهیه کردیم که از سال ۱۴۰۰ آغاز کردیم و منتهی به ۱۴۱۰ هست تمام وظایف ۱۵ دستگاه ستاد ملی را به تفکیک هر استان ما مشخص کردیم اعتبارش هم مشخص کردیم این برنامه‌ها ابلاغ شده بود به استاندارها.
مجری: شروع کردند استاندارها کارشان را و شما لحاظ کردید که آیا طبق برنامه دارند پیش می‌روند؟
آقای دکتر طهماسبی: بله ببینید در گام اول، ما تلاش کردیم در واقع ۱۴۰۱ با یک سال تأخیر تا این ابلاغ شد به استانها آغاز فرآیند اجرایی اش آغاز شد، ولی در گام اول برنامه‌ی ما این است که همه‌ی این برنامه‌ها در شورای برنامه ریزی استان اول مصوب بشود که تمام دستگاه‌های استانی اولاً موظف بشوند که طبق آن برنامه جلو بروند این کار در اغلب قریب به اتفاق استانها اتفاق افتاده و باید در واقع الآن مرحله‌ی اجرایی اش باشیم یعنی اعتبارش مشخص بشود بنابراین هدفم از این بحث این بود که این برنامه الآن وجود دارد برای خارج هم همین طور است ان شاءالله ببینید، ولی باز عرض می‌کنم ما باید گرد و غبار را در حد در واقع تراز خودش باید بله دیگه همان حرف شما فرمودید بله.
