به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،شبکه خبر در برنامه سلام خبرنگار شنبه 3 تیر با آقای سید محمد شفیعی معاون برنامه ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری استان تهران گفتگو کرده است.
آقای سید حامد حسینی مجری: در ایام هفته قوه قضاییه قرار داریم و امروز درباره یکی از برنامه های این دستگاه و این نهاد بسیار مهم کشور صحبت می کنیم یکی از قوای سه گانه. هفته قوه قضاییه را تبریک و خداقوت می گوییم.
سید محمد شفیعی معاون برنامه ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری استان تهران: به نوبه خودم و به نمایندگی از همه همکاران خدوم و زحمتکش مان در مجموعه دادگستری استان تهران متقابلا فرارسیدن هفته قوه قضاییه را تبریک می گویم. همچنین گرامی می داریم یاد و خاطره همه شهدای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، شهدای هشت سال دفاع مقدس، شهدای امنیت و شهدای عدالت و در راس آن شهید مظلوم حضرت آیت الله بهشتی و 72 تن از یاران باوفای ایشان.
مجری: برنامه هایی که در این هفته قرار است دنبال کنید و به ویژه در امروز و روزهای آتی که پیش رو داریم یکی از برنامه های مهمی که در دستورکار دستگاه قضایی و به ویژه حوزه مسئولیتی تان در دادگستری استان تهران مطرح بوده برگزاری مزایده ها به صورت الکترونیک است که براساس سند تحول قوه قضاییه در دستورکار بوده در این زمینه چه کردید و چه اقدامات جدیدی را داشته باشید؟
آقای شفیعی: قبلا براساس مقررات قانون اجرای احکام مدنی مزایده اموال به صورت سنتی انجام می شد یعنی شخصی اگر محکوم شد مالی از آن شناسایی می شد شناسایی و توقیف و در نهایت فروش آن اموال از طریق چوب زنی و سنتی و فیزیکی صورت می گرفت منتهی با برنامه ای که مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با همکاری دادگستری استان تهران و معاونت راهبردی قوه قضاییه درنظر گرفته شد دادگستری استان تهران توانست برای اولین بار این مزایده را به صورت الکترونیکی برگزار کند و فاز آزمایشی آن را در دو تا از مجتمع های بزرگ حقوقی تهران مجتمع شهید بهشتی و مجتمع شهید صدر برگزار کردیم در دو سه ماه گذشته و چون نتایج خوبی داشت و موفقیت آمیز بود این آمادگی را داریم از ابتدای همین هفته این مزایده را به صورت تمام الکترونیک به همه مجتمع های قضایی و مجتمع های تهران تسری بدهید.
مجری: از امروز عملا این اتفاق می افتد.
آقای شفیعی: بله، از ویژگی های این برنامه این است که باعث شفافیت اطلاعات و حذف دلالان و جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی که ممکن است در این مسیر اتفاق بیفتد خواهد شد.
مجری: معمولا چه تعداد مزایده دارید؟
آقای شفیعی: به طور مثال در مجتمع قضایی شهید بهشتی که یکی از مجتمع های حقوقی بزرگ تهران است در ماه به صورت متوسط 300 فقره مزایده را آن جا برگزار می کردیم.
مجری: باید بگوییم در روز چند مزایده داریم.
آقای شفیعی: واقعا همین طور است. این قضیه قرار است به صورت الکترونیک اتفاق بیفتد و ببینید این چه سهم و نقش بزرگی در اطلاع رسانی و شفافیت امور ایجاد می کند. در این مزایده هم در سامانه الکترونیکی تدارکات دولت پیش بینی شده که با آدرس ستاد دات آی آر قابل دسترسی و استفاده است. در مزایده اموال به فروش رسانده می شود و کسی که بالاترین قیمت را پیشنهاد می دهد برنده مزایده است و می تواند مال را بردارد.
مجری: چقدر این روند معمولا طول می کشد در شرایط قبلی چقدر بود الان با این الکترونیکی شدن چقدر زمان می برد؟
آقای شفیعی: یک زمان قانونی برای این مزایده ها پیش بینی شده یعنی از زمانی که آگهی می شود تا زمانی که افراد می خواهند شرکت کنند این مدت زمان قانونی دارد که این مدت زمان قابل کم و زیاد کردن نیست ولی نیازمند تغییر قانون است منتهی فرآیند اداری زمان بر بود آن فرآیند اداری را الان به حداقل رسانده ایم و می توانیم بگوییم اگر آن زمان قانونی چند روزه که پیش بینی شده از آن صرف نظر کنیم سایر امور شاید حداکثر در یک هفته اتفاق می افتد و فرد می تواند به آن اموالش و به مالی که مدنظرش است برسد.
مجری: شرایط خاصی شرکت در این مزایده ها دارد؟
آقای شفیعی: همه کسانی که توانایی مالی داشته باشند و بتوانند مبالغ اولیه را به صورت پیشنهادی بسپارند و در سایر موارد شرکت بکنند می توانند از آن استفاده کنند.
مجری: در همان سامانه ستاد ایران که اشاره کردید سامانه تدارک الکترونیک که گفتید می توانند مراجعه کنند و از مجموعه مزایده ها می توانند مطلع شوند در این سامانه.
آقای شفیعی: بله، دو سه تا موضوع که در آستانه قوه قضاییه دادگستری تهران از آن استفاده کرد یکی بحث استعلامات برخط
مجری: یعنی همان مسدودی و رفع مسدودی؟
آقای شفیعی: نخیر، استعلامات قضایی، وقتی پرونده ای تشکیل می شود بعضا ممکن است بعضی از اطلاعات را از بعضی مراجع سوال کنیم برای این که به آن پرونده رسیدگی کنیم قبلا این استعلامات به صورت فیزیکی انجام می شد یعنی به صورت فیزیکی مکاتبه می کردید با دستگاه های مختلف و سوالات موردنظرتان را می پرسیدید و آن ها جواب می دادند این خیلی زمان بر بود نوشتن، نگارش، ارسال و فرستادن جواب ولی در آستانه قوه قضاییه یک کار بزرگی که در دادگستری تهران توانستیم برای اولین بار در سطح کشور انجام دهیم استعلام برخط از شرکت همراه اول بود. 53 درصد از بازار ارتباطی و اینترنتی کشورمان متعلق به اپراتور همراه است و بیشترین استعلامات مان که در دستگاه قضایی و در دادگستری تهران از این اپراتور بعمل می آید.
آقای شفیعی: باتوجه به بخش نامه ای که از ابتدای خردادماه صادر شده و دوستان مان به این مرحله ورود پیدا کردند و دارند استعلام می کنند در ظرف چند روز گذشته توانستیم چهار هزار فقره استعلام را به صورت برخط از شرکت مخابرات انجام بدهیم و نتیجه اش این شده که ظرف 48 ساعت حداکثر پاسخ استعلامات مان وارد و واصل می شود و این واقعا باعث شده که 99 درصد از استعلاماتی که از شرکت همراه اول انجام می دهمین الان به صورت الکترونیک باشد که این واقعا تجربه موفقی بود و دوستان مان در شرکت اپراتور همراه اول این پیشنهاد را مطرح کردند که این به سراسر کشور تسری پیدا کند که بتوانند از این خدمات استفاده کنند.
آقای شفیعی: موضوع دیگرزی که در این چند روز اخیر دنبال آن بودیم و این واقعا نقش بسیار خوبی را در شفافیت اطلاع رسانی دارد بحث دادگاه های علنی برخط بود.
مجری: قبل از این موضوع در همان بخش سوالی بپرسم سایر استعلامات هم قرار است اضافه شود.
آقای شفیعی: بله، الان یش از 30 استعلام در دستگاه قضایی و دادگستری تهران از طریق برخط دارد اتفاق می افتد استعلاماتی که مورد نیاز و کاربردی است. الان 30 استعلام انجام می شود این هم به آن اضافه شد با این شده 31 استعلام، استعلاماتی که در پلاک انتظامی افراد است، اموال غیرمنقول، اموال منقول شان، حساب ها و دارایی هایشان در بانک و در بورس این ها هم به صورت برخط دارد استعلامش انجام می شود.
مجری: پیش از این برخط بوده؟
آقای شفیعی: بله، 30 تا به این کیفیت بوده اپراتور همراه اول هم در چند روز گذشته این اتفاق افتاده. با هر مرجعی که ارتباط داشته باشیم هم نیازمند استعلامات باشیم درصددیم که این را توسعه بدهیم و از آن طریق می توانیم استعلامات را به صورت برخط انجام بدهیم. این قضیه واقعا باعث جلب رضایت مندی مردم و صرف وقت در زمان و وقت مراجعین مان خواهد شد.
مجری: تکلیف پرونده ها خیلی سریع تر انجام می شود؟
آقای شفیعی: صددرصد و در نتیجه باعث کاهش اطاله دادرسی هم خواهد شد.
مجری: دادگاه برخط آغاز شده؟
آقای شفیعی: بله، برای نخستین بار در استان تهران دادگاه علنی بر خط را در آستانه هفته قوه قضاییه داشتیم که این دادگاه در مجتمع قضایی شهید سلیمانی در دادگاه کیفری یک مان با حضور هیات منصفه، شکات، متهمین و وکلا برگزار شد. توضیح مختصری درباره دادگاه علنی و برخط بدهم این دادگاه این ویژگی دارد که در هر جای کشور که باشید بدون نیازبه ضرورت و بدون ضرورت حضورتان در آن دادگاه و آن دادگاه می توانید از مفاد و محتویات آن دادگاه بر مکالمات و مزید بر این درنظر بگیریم جامعه هدف مان کارآموزان وکالتند کارآموزان مرکز مشاورین، دانشجویان دانشکده حقوق خود، کانون های وکلا و خود جامعه دانشگاهی می توانند با استفاده و با دیدن جلسات دادگاه هم تجربه جدیدی برایشان باشد و هم این که در جریان این گفتگوها نحوه مدافعات و نحوه تصمیم گیری و سایر مضوعوات قرار بگیرند شاید در بعضی از استان ها این دادگاه ها برگزار می شد منتهی ویژگی دادگاه علنی که در دادگستری استان تهران است این است که دادگاه های کیفری مان که با حضور هیات منصفه برگزار می شود یک امر نو و بدیعی است که افراد بتوانند در جریان مکالمات و گفتگوهای که هیات منصفه در جریان محاکمه برگزار می کنند را قرار بگیرند این اتفاق صورت بگیرد.
مجری: این روش برگزاری دادگاه الزاما اگر یکی طرفین در تهران نباشند می توانند به صورت برخط باشد می توانند در تهران هم نباشند و دادگاه به صورت برخط برگزار شود. قانون این اجازه را داده است.
آقای شفیعی: بله، چون دادگاه علنی است همان طور که شما می توانید در دادگاه علنی شرکت کنید و منعی برایتان وجود ندارد حالا به صورت مجازی می توانید در جریان این محاکمات قرار بگیرید. یکی از کارهای خوب و بزرگی که در دستگاه قضایی مخصوصا در دادگستری تهران اتفاق افتاد مسدودی و رفع مسدودی حساب افراد به صورت برخط است.
مجری: این را باید جزو همان 31 تا دانست.
آقای شفیعی: نه، این سامانه جدایی است، از سال 1400 فاز نخست این مسدودی و رفع مسدودی از طریق بانک مرکزی اتفاق افتاد. بعد از سال 1400 این را داشتیم منتهی مکاتبه و طرف مکاتبه مان بانک مرکزی بود یعنی با بانک مرکزی مکاتبه می کردیم می گفتیم این فرد اگر حساب بانکی دارد این حسابش را در سراسر کشور توقیف کند همین یک فرآیند تقریبا طولانی بود هرچند که نسبت به گذشته صرفه جویی می شد و کمک می کرد چرا؟ چون در گذشته شخصی که حکم به نفعش صادر می شد جدولی را برایشان درست می کردیم به بانک های سراسر کشور یا سراسر تهران مراجعه می کرد آن جا می گفتند ایشان موجودی دارد یا ندارد بیست تا سی تا بانک باید مراجعه می شد.
مجری: هم دستگاه ها جدا بود و هم این که زمان بر بود.
آقای شفیعی: از سال 1400 آمدیم از طریق بانک مرکزی این فاز نخست را انجام دادیم از 29 خرداد 1402 این دیگر به صورت برخط انجام می شود یعنی درست است که به بانک مرکزی ارسال می شود ولی بانک مرکزی در این فرآیند دیگر مداخله ای ندارد و بلافاصله مسدودکردن حساب افراد و همچنین رفع مسدودی را به صورت آنلاین یا برخط انجام می دهیم.