عصرایران؛ مصطفی داننده- فریدون مهربانی یا همان «فری کثیف» صاحب معروف ساندویچی فریدون در خیابان نیلوفر تهران درگذشت. شاید او تنها ساندویچی سنتی تهران بود که خبر فوتش، تبدیل به یکی از خبرهای مهم رسانههای کشور شد.
این اهمیت نشان میدهد که فریدون مهربانی، بخشی از تاریخ پایتخت است. شاید خیلیها محله آپادانا یا همان خرمشهر و خیابان نیلوفر یا همان عشقیار را نشناسند اما ساندویچی فریدون را میشناسند. بهزاد مهربانی، پسر فریدون درباره ساندویچی پدرش گفته بود: «نزدیک به ۴۰ سال است که این مغازه تأسیس شده و پابرجاست. در این مدت حتی یک روز هم در مغازه بسته نشده است»
در مورد وجه تسمیه «فری کثیف» روایتهای مختلفی وجود دارد. قدیمیترها میگویند که فری کثیف مغازهای بود قدیمی و کوچک و خود «فری» که عکس جوانیاش هم بالای سرش آویختهاست، به شغل پولشماری مشغول بود. کارگرهایش هم با لباس کثیف مشغول به کار بودند و به خاطر همین مغازهاش به فری کثیف معروف شد روایت دیگری وجود دارد که فریدون در جوانی به خاطر اخلاق «تندش» به فری کثیف معروف شدهبود.
اولین واکنش به درگذشت فریدون مهربانی باید از سوی شهرداری تهران انجام میشد اما انگار نه انگار. این ساندویچی بخشی از تاریخ پایتخت است. 1346 فریدون ساندویچیاش را راه انداخت و حالا که از این دنیا رفته است، با وجود برندهای بسیاری مشهور و شیک ساندویچی در تهران، هنوز معروفترین فست فودی پایتخت است.
همین الان اگر کسی از میدان آزادی یا هرکجای شهر بخواهد به خیابان نیلوفر تهران بیاید، کافی است بگوید «میخواهم برم دم مغازه فری کثیف» و به راحتی به مقصد خود میرسد.
واقعا شهرداری تهران میتواند از ساندویچی را به عنوان یک میراث فرهنگی معرفی کند، و برای همیشه آن را حفظ کند. میتواند تندیس فریدون را در خیابان نیلوفر نصب کند.
شهرداری باید به تاریخ شهر حساس باشد. واقعا اصلا قابل قبول نیست که به راحتی ساختمانها همراه با نماهای قدیمیاش خراب میشود و یک ساختمان بدون هویت بالا میرود. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، نمای بافتهای قدیمی در اختیار شهرداریهاست.
شما اگر به مسکو سفر کنید هنوز ساختمانهایی با معماری دوران تزارها را مشاهده میکنید. نمای ساختمان متعلق به آن دوران است اما داخل اما به دشت مُدرن و امروز است .
الان اگر کسی بخواهد تهران قدیم را ببیند، باید به کجا برود؟ چرا به راحتی اجازه داده میشود در بافتهای قدیمی تهران که دارای هویت است، ساختمانهای زشت و خاکستری بالا برود؟
شهرداری در تهران و تمام شهرهای ایران باید مراقب روح شهرها هم باشند. ساختن تونل، اتوبان و پارک خوب است اما باید مراقب تاریخ این شهر هم بود. نباید اجازه داد به همین راحتی با یک نسیم همه تاریخ به باد برود.