به گزارش خبرگزاری صداوسیما، دکتر عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت باحضور در برنامه صبح و گفتگو رادیو گفتگو به نیاز ۱۰۰ هزار نفری پرستار در کشور اشاره کرد و گفت: در سال‌های  ۹۳-۹۲، تقریبا سالی سه هزار پرستار در دانشکده‌های پرستاری تربیت شده اند، و این امار در سال جاری به تعداد به ۸ هزار و ۹۰۰ نفر رسیده است، اما این امر در نظام سلامت به علت افزایش تخت‌های پرستاری و گسترش خدمات سلامت ممکن است نسبت برابری نباشد.

سوال: الان چه تعداد پرستار کمبود داریم؟

عبادی: محاسبه شاخص پرستار سه حالت دارد می‌توانیم نسبت پرستار به تخت را لحاظ کنیم یک مدل در دنیا به این ترتیب است، روش دوم تعداد پرستار به جمعیت است، روش  سوم تعداد پرستار به پزشک است اگر شاخص پرستار به پزشک را بخواهیم لحاظ کنیم نسبت هر ۳ پرستار باید یک پزشک باشد الان ما در کشور تقریبا حالت یک به یک است، روش دوم پرستار به جمعیت است، پراکندگی در دنیا خیلی متفاوت است ما ۱۷ پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت داریم در بالاترین حالت تا مقادیر بسیار اندک، در کشور ما تقریبا به ازای هر هزار نفر جمیعت ۲.۳ نفر گروه پرستاری وجود دارند، و در روش سوم که در کشور ما بسیار رایج است نسبت پرستار به تخت است، البته گروه پرستاری از کارشناس تا دکترا در گروه‌های اتاق عمل و همکاران کمک پرستار و کمک بهیار و بهیار. الان در کشور ما نسبت پرستار به تخت در گروه خاص پرستاری تقریبا نزدیک به هر تخت، حدودا ۹۵ صدم است گروه پرستاری را بخواهم در نظر بگیرم یعنی لحاظ کردن همکاران بهیار، همکاران اتاق عمل و ... به ازای هر تخت حدود ۱.۲ دهم است، اگر نسبت به نرم جهای بخواهیم حساب کنیم ما شاید بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر گروه پرستاری کمبود داریم اگر بخواهیم براساس شاخص‌های خودمان حساب کنیم بین ۴۰ تا ۷۰ هزار نفر کمبود پرستار وجود دارد الان، پدیده کمبود پرستار، موضوع جهانی است و  اکثر کشور‌ها با این چالش مواجه هستند، یکی از عللش این است که شغل پرستاری جزو مشاغل بسیار سخت است، برخی از کشور‌ها مثل هند با این که جمعیت قابل توجهی پرستار تربیت می‌کنند، ولی خودشان به شدت دچار کمبود هستند، اولا بخش عمده‌ای از پرستاران هندی مهاجرت می‌کنند، غالب بر ۷۰۰ هزار پرستار هندی خارج از کشور مشغول به خدمت هستند، کشوری مثل تایلند، تایوان که پیشینه تربیت پرستار دارند این‌ها هم به همین ترتیب؛ بنابراین سخت بودن شغل باعث می‌شود علاوه بر رشد قابل توجهی که در تربیت نیروی انسانی  داریم همچنان در عرصه جهانی مشکل وجود دارد.

سوال: جذب اتفاق نمی افتد آقای دکترعبادی درست است؟ نیروهای پرستارانی داریم که آموزش دیده هستند تجربه هم دارند اما از جهت سازمانی و استخدامی بلاتکلیف هستند؟

عبادی: در سال ۹۳-۹۲ تقریبا سالی سه هزار نفر پرستار تربیت شده اند در دانشکده‌های پرستاری، این هفت هشت سال گذشته اولا نرخ تربیت پرستاری از سه هزار نفر در سال جاری به ۸ هزار و ۹۰۰ نفر رسید یعنی تعداد دانشکده هایمان از تعداد ۱۳۰، ۱۴۰ مورد به ۲۰۷ مورد رسیده به هر حال با دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های دولتی شتاب تربیت نیرو‌های انسانی اتفاق افتاده در نظام سلامت منتها به علت افزایش تخت‌های پرستاری و گسترش خدمات سلامت این نسبت ممکن است نسبت برابری نباشد.

سوال: قطعا بهتر می‌دانید که در شرایط کرونا پرستارانی که وضعیت استخدامی مشخص نداشتند فقط به صورت محدود تمدید قرارداد می‌شدند، اما بعد از  پایین آمدن موج کرونا خیلی هایشان بلاتکلیف شدند؟

عبادی: سال ۹۹ نزدیک به ۲۲ هزار نفر پرستار استخدام شدند از طریق آزمون از ۹۳ تا ۹۸ هم عدد قابل توجهی بوده، اما همان طور که اشاره شد ما نزدیک به سالی ده هزار نفر در نظام سلامت به طور کلی بازنشستگی داریم تقریبا نیمی از این‌ها همکاران پرستار ما هستند مساله دوم این که ۷۵ درصد از پرستاران ایرانی بانوان هستند خیلی از عزیزان بعد از فارغ التحصیلی بخشی شان تمایل به ادامه کار ندارند، بنا به دلایل مختلف که ممکن  است محل زندگی شان آن قدر استخدام به حد کافی نباشد برعکس در برخی از استان‌ها مثل استان تهران، یزد ما اتفاقا به شدت کمبود پرستار داریم حتی اطلاعیه‌های استخدام که می‌گذارند کسی وجود ندارد.

سوال: الان سوال من این است کسانی که بلاتکلیف شدند بعد از کرونا الان تعیین تکلیف شدند ؟ استخدام شدند عنوان وزارت بهداشت نمی دانم چی هست قراردادی است خرید خدمات است ، این اتفاق برایشان افتاد یا همچنان همان وضعیت را دارند ؟

عبادی: عرض کردم سال ۹۹

سوال: آقای دکترعبادی من امسال را عرض می‌کنم سال ۱۴۰۱

عبادی: ما در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تعدادی تبدیل وضعیت شدند روی کمبود پرستار که ما اصلا اختلاف نظر نداریم.

سوال: من یک خبر کوتاه را می‌خوانم که مربوط به یک ماه قبل است ۹ آذر ۱۴۰۱ رئیس سازمان نظام پرستاری تهران این را اعلام کرده که ۲ هزار پرستار طرحی کرونا در تهران تعدیل شدند از این طرف ما کمبود پرستار داریم که جنابعالی توضیح دادید از آن طرف پرستار‌هایی که بالاخره تجربه آموخته شدند به ویژه در شرایط سخت کرونا تعدیل شدند؟

عبادی: وقتی که طرح نیروی انسانی که الزامی و اجباری است برای بعضی از فارغ التحصیلان گروه پزشکی به اتمام می‌رسد دو طرف در واقع به لحاظ قانونی نسبت به هم تعهدی  ندارند.

سوال: وقتی این نیرو آموزش دیده و تجربه هم کسب کرده و شما هم کمبود نیرو دارید چرا تعیین تکلیف نمی‌شوند؟

عبادی: برای استخدام مثل این می‌ماند که شما نیروی قراردادی صداوسیما هستید شما نیاز دارید سازمان صداوسیما هم نیاز دارد، ولی مجوز استخدامی سازمان دیگری نمی‌دهد ما آنچه که مربوط به وزارت بهداشت است، ولی کمبود هست و ما به شدت نیاز داریم آماری که گفته شد حکایت از آن دارد که کمبود پرستار در نظام سلامت احساس می‌شود منتها به هر حال نظام‌های قانونی دیگری وجود دارد نکته دوم این که استخدام همکاران پرستار الزاما در سیستم‌های دولتی نیست ما بیمارستان‌های خصوصی داریم و سایر بیمارستان‌ها باید در واقع مدل‌های استخدامی  مثل تامین اجتماعی و ... آن جا هم فضای جذب وجود دارد ما همکار پرستاری که نیاز به شغل داشته باشد به خصوص در تهران به راحتی در بیمارستان خصوصی قابل جذب است، ولی من تایید می‌کنم که در برخی از شهرستان‌ها ما به دلیل اینکه فضای ارائه خدمات سلامت محدود است نسبت به جمعیت، همکاران پرستاری داریم که بله دنبال کار می‌گردند در شهر خودشان کار نیست.

سوال: آقای دکتر شما مثال مجموعه صداوسیما را زدید من مجبورم از مدیران خودم دفاع کنم بله در مجموعه صداوسیما نیروها با اشکال مختلف قراردادی وجود دارند و به کارگیری شدند و حداقل در دوره آقای دکتر جبلی این مدیریت دارد صورت میگیرد به ویژه در مدیریت منابع انسانی که تکلیف نیروها مشخص شود که تبدیل وضعیت بشوند قراردادی بشوند هر چیزی که اتفاق بیفتد تعیین تکلیف باید بشوند ، حالا ممکن است امسال شود یا سال آینده بشود این را زمانش را بگویم که بعضی از همکاران من از من گلایه نکنند اما این اتفاق باید بیفتد ؟

عبادی: این جمله در وزارت بهداشت هم صادق است یعنی همه ما از مقام عالی وزارت تا سایر معاونین به علت کمبودی که خودمان داریم یعنی بیشتر از این که پرستاران نیاز به کار داشته باشند اول مردم به خدماتشان نیاز دارند دوم نظام سلامت ،مجموعه تلاش ما و  رایزنی هایی که با سازمان های فرا وزارتی انجام می دهیم مثل سازمان  برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی و حتی کمکی که مجلس دارد به ما می کند در طرح

سوال: فرقش این است که من که اینجا هستم و قرار است تبدیل وضعیت شویم حذف نمی شوم اما پرستار تجربه آموخته شده حذف شده ؟

عبادی: نه این طور نیست

سوال: خبر را برایتان خواندم، مقام مسئول گفته؟

عبادی: اولا اینکه سازمان نظام پرستاری الزاما مقام مسئول رسمی نیست یک گروه صنفی است که من خودمم عضوش هستم

سوال: یعنی اشتباه گفتند یا دروغ گفتند؟

عبادی: نه، چون با ساختارخای ما شما، چون کمتر آشنا هستید هیچ پرستاری که در تهران الان مشغول است امکان ندارد بیکار بماند.

سوال: یعنی رئیس نظام پرستاری اطلاعات غلط بهشان دادند و این آمار را منتشر کردند؟

عبادی: نه قربان اگر اجازه دهید من عرایضم را بگویم پایان طرحشان اعلام شد و این‌ها می‌توانند یک رابطه استخدامی حتی داخل وزارت بهداشت به شکل شرکتی، قراردادی یا با یک بیمارستان خصوصی  یا بیمارستان خیریه داشته باشند ما پرستار بیکار در تهران به هیچ وجه نداریم.

سوال: من می‌خواهم عین عبارت را بخوانم جلسات و پیگیری‌های زیادی انجام شده از سوی نظام پرستاری و وزارت بهداشت که شما هستید، اما لازم است که سازمان برنامه وبودجه و سازمان اداری استخدامی با قاطعیت بیشتری به این امر اهتمام ورزند هنوز برای وضعیت استخدامی این پرستاران نه بودجه‌ای در نظر گرفته شده  و نه مجوز استخدامی صادر نشده  است همان که شما گفتید، اما این عزیزان در حالی که در اوج کرونا جان خود را کف دست گرفته اند و به مراکز بیمارستانی رفتند، اما الان بلاتکلیف هستند  و تنها دراستان تهران حدود ۲ هزار پرستار تمدیدطرحی کرونا تعدیل شدند؟

عبادی: من برای شما مثالی می‌زنم مثل این می‌ماند که همکاری دارید که در داخل سازمان شما صدابردار است ارتباط استخدامی اش قطع می‌شود این به معنا نیست که نتوادند برود دنبال کار.

سوال: نه قطع نمی‌شود آقای دکتر الان تهیه کننده برنامه با ۲۸ سال سابقه، قراردادی هستند و سال به سال تمدید می‌شود ؟

عبادی: در سازمان شما به هر دلیلی نخواهند می توانند بروند جای دیگر کار کنند یعنی به این معنا نیست که الزاما بیکار شوند ، چه خانه پرستار و چه سازمان نظام پرستاری و چه وزارت بهداشت هر سه قبل از این  که مدافع همکاران پرستار باشند  مدافع منافع مردم هستند در مقوله  کمبود پرستار همان طور که من عرض کردم مشکل پرستار یا نظام پرستاری نیست مشکل انجام مراقبتی است هر کدام از ما از منظری به این موضوع داریم می پردازیم اطلاعات رسمی را طبیعتا وزارت بهداشت میزان ورودی نیروی انسانی، شاخص های نیروی های انسانی ،جمعیت و ....... نکته بعدی بحث قانون است ما در فقط وزارت بهداشت 10،12 تا حدودا رشته ها طرح نیروی انسانی اجباری دارند که یک تعهد دو طرفه به خاطر استفاده از آموزش رایگان به مدت دو سال تعهد خدمت به مردم دارند بعد از دوسال هم طبیعتا کار به اتمام می رسد این که ما کمبود داریم و طرح به اتمام می رسد دو تا مقوله جداگانه است این که ما کمبود پرستار داریم در کشور هیچ کدام از ما در این موضوع اختلاف نظر نداریم ما صرفا پرستار و پزشک الزام نیست که در وزارت بهداشت کار کنند هم می توانند کار خصوصی انجام دهند و هم در سایر سازمان هایی که خدمات سلامت ارائه می کنند مثل سازمان تامین اجتماعی ، بیمارستان خصوصی و غیره این کار را انجام دهند این که اگر یک پرستاری  و یا یک همکاری طرحش به پایان می رسد و وزارت بهداشت جدا می شود الزاما به معنای بیکای اش نیست می تواند در یک موسسه دیگر ادامه خدمت بدهد منتها چون به دلیل امنیت شغلی همه چون احساس امنیت بیشتری در ادارات دولتی می کنند همین الان هم اگر ما فراخوان بزنیم پرستارانی که در بیمارستان های خصوصی ، خیریه هستند تمایل دارند که بیایند در بیمارستان های دولتی و رسمی بشوند در روزارت بهداشت

سوال: به نظر شما طبیعی نیست چنین درخواست و توقعی مگر این که شما در مجموعه وزارت بهداشت  این شرایط را فراهم کنید که حتی کسی که در بیمارستان خصوصی فعال است یک امنیت شغلی داشته باشد؟

عبادی: قوانین استخدام را که وزارت بهداشت نمی نویسد ما سه چهار تا قانون داریم یعنی همکارانی که به فرض در بیمارستان های شرکت نفت کار می کنند مدل پرداختشان با همه کسان دیگر متفاوت است و قانون خاص خودشان را دارند در حوزه بیمارستان های خصوصی تابع قانون کار هستند در حوزه نیروهای مسلح قوانین دیگری پیروی می کنند این قوانین الزاما مربوط به وزارت بهداشت نیست ، بنابراین ما همه کمبود نیرو داریم ما تعدیل نیروی انسانی بعد از طرح به این معنا لفظش درست نیست پایان یک توافق و قرارداد است باید سایر سازمان ها و نمایندگان محترم مجلس به خصوص کمیسیون اجتماعی که طرح در واقع تبدیل وضعیت را پیگیری می کنند یک مقدار تسریع بکنند این دغدغه مردم در حوزه سلامت به خصوص برای نیروهای تخصصی انشالا روز به روز کمتر و کمتر شود .