به گزارش بهداشت نیوز، سه نوع سلول اصلی گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها در خون وجود دارند که هرکدام وظایف مربوط به خود را دارند. پلاکتها سلولهای کوچکی هستند که وظیفۀ اصلی آنها برقراری هموستاز یا انعقاد خون است. البته پلاکتها وظایف فرعی دیگری نیز دارند. در واقع برای حفظ پیوستگی عروقی و جریان خون وجود پلاکتها و فاکتورهای انعقادی ضروری است.
هرگاه در جایی خونریزی اتفاق بیفتد یا رگی آسیب ببیند، پلاکتها با روشهای مختلفی جلوی خونریزی را میگیرند. پلاکتها ابتدا در محل تجمع پیدا میکنند، به هم میچسبند و با تولید موادی موجب بندآمدن خون میشوند.
تعداد پلاکت خون استاندارد
برای اینکه پلاکتها بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند تعداد آنها باید در محدودۀ مشخصی قرار داشته باشد. تعداد پلاکت خون استاندارد در محدوده 150 تا 450 هزار در هر میکرولیتر خون است. بیماریهای مختلفی میتوانند باعث افزایش تعداد پلاکتها یا کاهش آنها شوند که هم افزایش و هم کاهش آنها مشکلساز است و حتی میتواند باعث مرگ شود.
علائم ناشی از افت پلاکت خون
با کمشدن پلاکتها احتمال خونریزی تقریباً در هر جای بدن وجود دارد؛ اما مهمترین علامتهای افت پلاکت خون، نقاط ریز قرمز یا بنفش روی پوست به نام پتشی و کبودیهای بنفش، قرمز یا قهوهای هستند.
افت پلاکت خون میتواند موجب خونریزی لثه، خونریزی در فضای مفصلی، وجود خون در ادرار یا مدفوع، خونریزی زیاد در هنگام قاعدگی و… شود.
البته همیشه افت پلاکت خون موجب ایجاد علائم نمیشود. هرچه میزان پلاکت کمتر شود علائم ناشی از آن شدیدتر میشوند.
علائم افزایش پلاکت خون
افزایش پلاکتهای خون هم میتوانند سبب ایجاد لختههای خونی شوند و هم میتوانند بهطور متناقضی باعث خونریزی شوند. ایجاد لختههای خونی بسیار خطرناک است؛ چراکه این لختههای ایجادشده میتوانند به حرکت درآمده و شریانهای مغز یا قلب را مسدود کنند و موجب ایجاد سکته قلبی یا مغزی شوند. یا اینکه عروق ریه یا ارگانهای مختلف را مسدود کنند و موجب از کار افتادن آن ارگان شوند.
گفتیم افزایش پلاکت خون موجب خونریزی نیز میشود. در واقع افزایش پلاکتها موجب مصرف مولکولها و آنزیمهایی میشوند که در انعقاد خون نقش دارند و این خون موجب ایجاد خونریزی میشود. در این حالت، پلاکت به اندازۀ کافی هست اما سایر فاکتورهای انعقادی کافی نیستند.
در بیماری ترومبوسیتوز اولیه نیز، همان طور که گفتیم، با اینکه تعداد پلاکتها بسیار افزایش مییابد؛ اما، این پلاکتها عملکرد ندارند و در واقع در مسیر ساخت پلاکت در مغز استخوان مشکلی وجود دارد. در این حالت نیز، هم احتمال خونریزی وجود دارد و هم احتمال ایجاد لختههای خونی.