به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، سامانه گرمسیری به عنوان بزرگ‌ترین طرح توسعه‌ای آب و خاک کشور با هدف مهار رودخانه سیروان و هدایت آن به سمت کرمانشاه و ایلام اجرا شد که از ابتدای آن در شمال کرمانشاه تا موسیان دهلران در استان ایلام 445 کیلومتر طول دارد.

محل احداث و اجرای پروژه بر روی رودخانه سیروان در شهرستان پاوه شامل سد داریان، بند انحرافی هیروی و تونل 45 کیلومتری تا دشت ازگله است. حجم سد داریان 316 میلیون مترمکعب و حجم آب قابل تنظیم در طول سال 1.4 میلیارد مترمکعب است.

تا پیش از این بیشتر آب پنجمین رودخانه بزرگ کشور بدون آنکه حق‌آبه ایران را بپردازد از مرز خارج می‌شد. بهره‌برداری از سامانه گرمسیری سبب تثبیت جمعیت، جلوگیری از مهاجرت، افزایش درآمد خانوارهای روستایی، افزایش کشت از یک کشت در فصول مختلف و افزایش 3 تا 8 برابری درآمد می‌شود.

این طرح ظرفیت مهمی برای احیای بخش کشاورزی منطقه است و توجه به این ظرفیت‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تأمین نیاز کشور به بسیاری از کالاهای اساسی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و رونق صادرات باشد.

اهداف پروژه انتقال آب از نواحی مرزی به حوضه کرخه و تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی اراضی پایاب استان‌های کرمانشاه و ایلام و همچنین تأمین 210 مگاوات برق است.

اراضی تحت پوشش محدوده گرمسیری در مطالعات اولیه حدود 110 هزار هکتار شامل اراضی متعلق به مردم و اراضی منابع ملی است که سهم استان کرمانشاه 70 هزار هکتار و ایلام 40 هزار هکتار بوده است اما در آخرین بررسی‌ها پس از انجام عملیات و هزینه‌های انجام شده سهم کرمانشاه 23 هزار هکتار با دو بار کشت در سال اعلام شده است.

سامانه گرمسیری با وجود مزایای بسیار معایب ناچیزی هم دارد که شامل طولانی شدن زمان اجرای پروژه، هزینه بسیار بالای پروژه، تأخیر در بهره‌برداری با وجود آبگیری سد داریان و تونل انحرافی، عدم همخوانی هزینه‌ها و مطالعات اولیه و وضع موجود، عدم تخصیص به موقع آب کشاورزان مشمول پروژه، انجام نشدن تونل به شبکه‌های آبرسانی مناطق سردسیر و معتدل استان، فقدان برنامه‌ریزی و الگوی کشت تولید علمی و اقتصادی است که مجموع این موارد سبب شده شرایط کنونی با اهداف پروژه و هزینه‌ها همخوانی نداشته باشند.

با وجود اینکه وسعت و اراضی کشاورزی ایلام بسیار کمتر از کرمانشاه است اما سهم کرمانشاه از آب سامانه گرمسیری 55 درصد و سهم ایلام 45 درصد است که البته همین سهم 55 درصدی نیز به اراضی کشاورزی نرسیده و به طور کامل محقق نشده است.

از طرف دیگر با توجه به اینکه اکنون وضعیت دشت‌های کرمانشاه از نظر ذخایر آب زیرزمینی و عمق آب چاه‌ها بسیار نامناسب است برای تأمین آب اراضی کشاورزی به سامانه گرمسیری بیش از گذشته نیاز داریم و سامانه گرمسیری می‌تواند کشاورزی کرمانشاه را متحول کند و به تبع با افزایش تولیدات کشاورزی می‌توان هرگونه صنایع تبدیلی برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر را در حاشیه این پروژه اجرا کرد.

هرچند کشاورزان و مردم استان بارها برای به دست آوردن حق خود از سامانه گرمسیری فریاد زده‌اند اما تاکنون گوش شنوایی وجود نداشته و اکنون استاندار کرمانشاه از عزم دولت برای تأمین اعتبار و تکمیل فاز دوم سامانه گرمسیری به عنوان بزرگترین طرح توسعه‌ای منابع آب و خاک کشور خبر می‌دهد.

هوشنگ بازوند در نشست بررسی و پیگیری تکمیل طرح عظیم سامانه گرمسیری اظهار داشت: با اهتمام ویژه دولت و تأمین اعتبار صورت گرفته تا پایان سال ١4