زمانی که طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس شورای اسلامی مطرح شد، استفاده از اینترنت ماهوارهای نیز در شبکههای مجازی ترند شد و خیلیها مدعی استفاده از اینترنت ماهوارهای در غرب تهران یا شهرهای دیگر شدند. البته این ادعا تنها در فضای مجازی نبود و ابوالحسن فیروزآبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی نیز مدعی شده بود که تهران زیر پوشش اینترنت ماهوارهای رفته است. کیوان نقرهکار، کارشناس فناوری اطلاعات در گفتگو با گسترش نیوز گفت: اینترنت ماهوارهای چند سالی است که با روشهای گوناگون در دنیا مطرح شده است. اینترنت به صورت بالونی و اینترنت ماهوارهای داریم که در زمان نیاز به صورت مقطعی به مخاطبان دسترسی میدهد. بر اساس پرواز پهپادها به مناطقی که دسترسی اینترنت ندارند، دسترسی مقطعی میدهد. چند سالی هست که پروژه اینترنت ماهوارهای از طریق شرکتهای بزرگ در دنیا پیگیری میشود.
نقرهکار اظهار کرد: در نتیجه هماکنون امکان دسترسی به اینترنت ماهوارهای میسر نیست. همچنین این اینترنت رایگان نیست. پروژه اینترنت ماهوارهای در ابتدای مسیر هست و شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک پیگیر اینترنت ماهوارهای هست. این پروژه معروفترین هست و در کنار آن شرکتهای زیادی در دنیا بر روی این پروژه ها کار میکنند. خیلی از شرکت ها هنوز پروژههای خود را رسانهای نکردهاند. این شرکتها منتظر آزمون و خطا از سوی شرکتهای بزرگ هستند. با این اوصاف تنها یک شرکت در این حوزه فعال نیست و هیچ یک از این پروژهها رایگان نیست.
وی افزود: استفاده از اینترنت ماهوارهای دو هزینه دارد. ابتدا نیازمند نصب تجهیزات سختافزاری هستیم. همچنین همانند شبکههای ماهوارهای باید دیش و مودم خاص تهیه شود. البته دیش و مودم اینترنت ماهوارهای ساده و کوچکتر هست. برای این سختافزار باید هزینه ابتدایی پرداخت شود. همچنین همانند هر اینترنتی هزینه مصرفی بر اساس ترافیک برای کاربران دارد. قیمت سختافزار ابتدایی حدوداً ۵۰۰ دلار هست و شارژ ماهیانه ۱۰۰ دلار هست. برای حجم و ترافیک این نوع از اینترنتها هزینه در نظر گرفته نمیشود. هزینهها به صورت ماهیانه است.
این کارشناس برنامههای فناورانه تأکید کرد: اینترنت ماهوارهای از همین امروز قابل دسترسی نیست. ماهوارههایی که از سوی این شرکتها به فضا فرستاده میشود، پوشش دهی مناطق خاصی را به عهده دارند. بخشی از سطح زمین را پوشش میدهند. بر اساس صحبت مدیران شرکت تسلا و اسپیس ایکس ابتدا اینترنت برای کشورهای آفریقایی مدنظر بود که دسترسی به اینترنت نداشتند. به مرور در یک پروژه ۴ ساله برای سایر کشورها ایجاد میشود. فعلاً روند به این شکل نیست که به سرعت در دسترس همه باشد اما سرعت رشد تکنولوژی زیاد هست و هر لحظه ممکن یک فرآیند جدید و رونمایی جدید انجام شود. این روند بر اساس سیاست دولتها و شرکتها ایجاد میشود.
نقرهکار خاطرنشان کرد: نکته مهمی تجهیزات این دستگاهها هست که در فاز اول این تجهیزات برای گوشی همراههای موجود لازم نیست. با همین گوشیهای موجود در بازار هم میتوانیم به اینترنت ماهوارهای دسترسی داشته باشیم. درگذشته این نگرانی مطرح شده بود که شاید اینترنت ماهوارهای سازگار با تلفنهای همراه نسل فعلی نباشند. برای اتصال به اینترنت ماهوارهای ما از تجهیزات و خدمات شرکت خارجی استفاده میکنیم و باید در همه کشورها این موضوع قانونمند شود. در حال حاضر استفاده از شبکههای ماهوارهای خارجی بر اساس دیش و الانبی در ایران هنوز قانونی نیست. همچنین نگاه جرم انگارانه به این موضوع میشود.
وی افزود: تجهیزات و تکنولوژیها دیر یا زود وارد ایران خواهند شد. قطعاً احتمال ارزانتر شدن هست. هراندازه این تجهیزات فراگیرتر شوند، ارزانتر خواهد بود. این روند ممکن تا جایی پیش رود که به رایگان نیز نزدیک شود. به این واسطه که سرویسدهنده، درآمدزاییهای دیگری نیز خواهد داشت. در نتیجه باید از الان به فکر قوانین پیرامون این تکنولوژی باشیم. در غیر این صورت فراگیر خواهد شد و به واسطه کوچکی دیش و ال ان بی در خانهها به راحتی نصب خواهد شد. با آیندهنگری خیلی نزدیک میتوانیم مدعی شویم که اینترنت ماهوارهای به زودی در سطح جهان قابل استفاده است. دیر و زود دارد اما سوختوسوز ندارد.
این کارآفرین در حوزه فناوریهای پیشرفته اظهار کرد: روش راهاندازی دیش و ال ان بی اینترنت ماهوارهای در خارج از کشور را در ویدیو زیر میتوانید مشاهده کنید. هنوز گزارشی مبنی بر استفاده از اینترنت ماهوارهای در تهران نداریم و تا این لحظه از سوی کشورهای خارجی نیز گزارشی در خصوص تهران منتشر نشده است. این گزارشها در خصوص کشورهای آفریقایی مطرح شده است. هنوز محدودیت و ریسک در خصوص اینترنت ماهوارهای بالا هست و باید توسط شرکتها به درستی مطرح شود. زمانی که رئیس مرکز ملی فضای مجازی مدعی میشود، تهران زیر پوشش اینترنت ماهوارهای رفته است؛ باید مستند این صحبت را بیان کند. بیان این موضوع به خودی خود برای کشور تبعات دارد و با بیان این حرف طرح صیانت مجلس شورای اسلامی دچار مشکل میشود. در صورتی که این خبر حقیقت داشته باشد، باید خوشحال باشیم.
نقرهکار در پایان گفت: بهتر در مقابل تکنولوژی قرار نگیریم، میتوانیم سوار بر تکنولوژی باشیم. فناوری نباید به واسطه اشتباه نادرست زیر سؤال برود. در مقابل تکنولوژی نباید ایستاد. تکنولوژی و اینترنت راه خودشان را پیدا خواهد کرد. بهتر هم مسیر با تکنولوژی شویم و در این راستا فرهنگسازی کنیم. با بستن و محدود کردن به جایگاههای مدنظر نخواهیم رسید.