به گزارش خبرگزاری فارس از کاشمر، دامداری یکی از قدیمی‌ترین و از آن دسته مشاغلی است که علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در سطح روستاها، نیازمند همت و لاش مضاعف نسبت به سایر شغل‌هاست، به‌طوری‌که دامدار با سرمایه‌گذاری در این حوزه و تحمل سختی‌های مسیر تلاش می‌کند علاوه بر تأمین هزینه‌های زندگی‌اش در تولید گوشت، محصولات لبنی، پشم، پوست و کود حیوانی نقش بسزایی ایفا کند.

چند ماهی است که به دلیل خشک‌سالی  بی‌سابقه در سال جاری و افزایش بی‌رویه قیمت نهاده‌های دامی باعث شده فعالان این حوزه از وضعیت به وجود آمده ناراضی باشند به‌طوری‌که با فشارهایی که در این مدت به آن‌ها درزمینهٔ تأمین آذوقه و خوراک دام‌هایشان و نیز پایین بودن نرخ محصولاتشان واردشده، دیگر قادر به نگهداری دام‌هایشان نیستند و بسیاری نیز حتی دام‌های مولد را به دلیل گرانی نهاده‌ها و هزینه‌های نگهداری راهی کشتارگاه‌ها کردند تا از این طریق بتوانند حداقل آذوقه موردنیاز سایر دام‌هایشان را تأمین کنند.

صنعت دام‌پروری که طی سالیان اخیر با مشکلات عدیده‌ای دسته و پنجه نرم می‌کند، شرایط و وضعیت را برای فعالان این حوزه بسیار سخت کرده است به‌طوری‌که بسیاری از دامداران شرایط فعلی برایشان مقرون‌به‌صرفه نیست و در آستانه ورشکستگی و تعطیلی نیز قرارگرفته‌اند.

اگرچه کاشمر با داشتن بالغ‌بر ۲۱۰ هزار دام سبک، ۱۰ هزار و ۵۰۰ دام سنگین، ۷۰۰ نفر شتر و وجود واحدهای متعدد مرغداری گوشتی و تخم‌گذار یکی از قطب‌های خراسان رضوی در تأمین فرآورده‌های خام دامی است، اما این روزها دامداری‌ها و صاحبان این واحدها حال‌ و روز خوبی ندارند و معتقد هستند در صورت استمرار این بی‌توجهی مسئولین در آینده‌ای نه‌چندان دور این صنعت تعطیل و باید نیاز کشور به محصولات و فرآورده‌های دامی را از خارج تأمین کرد.

مهم‌ترین مشکلات دامداران: نبود نقدینگی و پایین بودن قیمت تمام‌شده محصولات دامی 

یکی از دامداران کاشمری در گفت‌وگو با خبرنگار ما موضوع تأمین علوفه، نبود نقدینگی و پایین بودن قیمت تمام‌شده محصولات دامی را از مهم‌ترین مشکلات این صنعت عنوان کرد و گفت: در حال حاضر قیمت تمام‌شده هر کیلو شیر برای یک دامدار بین ۷ هزار و ۵۰۰ تا ۸ هزار تومان تمام می‌شود که بر اساس قیمت جدیدی که دولت ۶ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کرده است همچنان برای تولیدکننده ضرر است.

مهران پورمحمد با اشاره به وضعیت اسفبار آذوقه و خوراک دام افزود: خالی بودن انباری که ظرفیت ۲۰۰ تن ذرت را دارد و در سال‌های گذشته به‌صورت کامل پُر بود، گواه اصلی‌ترین مشکل واحدهای دامداری است، چراکه دامداران به دلیل نبود نقدینگی و نیز قیمت بالای ذرت دیگر توان خرید این محصول را به‌صورت یکجا ندارند و ناچار هستند آذوقه دام‌هایشان را به‌صورت هفتگی خریداری کنند.

 وی با یادآوری اینکه قیمت علوفه از سال گذشته دستخوش تغییرات زیادی شده است به‌طوری‌که قیمت هر کیلو یونجه از ۳ هزار تومان در سال گذشته به  ۶ هزار و ۵۰۰ تومان در سال جاری رسیده است، ابراز کرد: اصلی‌ترین دلیل افزایش علوفه وضعیت خشک‌سالی و کاهش بارندگی و نیز نبود علوفه در منطقه است.

این دامدار جوان با تأکید بر اینکه قیمت داروها در یک سال و نیم اخیر با افزایش ۷۰ تا ۱۲۰ درصدی روبرو بوده است، افزود: فارغ از اینکه انواع تقلبی داروها در بازار افزایش‌ یافته است، برخی اقلام دارویی به طرز سرسام‌آوری افزایش‌یافته است.

وی عدم نظارت کافی بر توزیع نهاده‌های یارانه‌ای دامی از سوی جهاد کشاورزی را یکی دیگر از مشکلات واحدهای دامداری عنوان کرد و یادآور شد:  اگرچه یک گاودار سنتی هستیم ولی درواقع از یک گاودار صنعتی که در منطقه وجود دارد بیشتر دام مولد و گوشتی داریم و به‌تبع آن نیز تولیدمان بیشتر است، ولی به خاطر اینکه پروانه دامداری سنتی داریم متحمل ضررهای فراوانی می‌شویم و نهاده‌های خام یارانه‌ای کمتری به ما اختصاص می‌دهند.

پورمحمد با بیان اینکه به‌هیچ‌ عنوان نهاده خام به دامداری‌های سنتی اختصاص نمی‌یابد و تنها کنسانتره تحویل می‌دهند، بیان کرد: اگرچه واحدهای صنعتی نهاده خام را به‌صورت یارانه‌ای دریافت می‌کنند، اما در مقابل فعالیت دامداری‌های سنتی تولید چشمگیری ندارند و نهاده‌های دریافتی را در بازار آزاد می‌فروشند.

وی نبود نقدینگی را یکی دیگر از مشکلات واحدهای دامداری در این شهرستان عنوان کرد و افزود: به خاطر تداوم خشک‌سالی‌ها همه دامداران منطقه با مشکل نقدینگی مواجه هستند و طی 5 سال اخیر همواره یا هزینه‌ها با درآمد مساوی بوده و در برخی مواقع نیز در زیان بودیم و مجبور شدیم به خاطر تأمین هزینه‌ها تعدادی از دام‌های مولد را بفروش برسانیم.

این دامدار کاشمری با اشاره به اینکه بروز همه این اتفاقات به دلیل عدم نظارت و نحوه نادرست توزیع نهاده‌های یارانه‌ای است، بیان کرد: بسیاری از دامداران منطقه به دلیل کاهش جمعیت دام و عدم توانایی در تأمین هزینه‌ها مجبور به فروش کامل دام‌ها و تعطیل کردن واحد دامی خود شدند.

وی با ابراز گلایه از عدم‌حمایت دولت از دامداران، گفت: از دولت هیچ انتظاری برای کمک نداریم، اما انتظار داریم نرخ محصولات تولیدی دامداران را به‌صورت واقعی تصویب و اعلام کند و قوانین را در یک سطح نگه دارد تا قیمت محصولات به نرخ واقعی برسد، نه اینکه دولت از جیب دامدار به مردم یارانه می‌دهد تا مردم را راضی نگه دارد.

محمدپور با یادآوری اینکه در حال حاضر نقدینگی به حدی پایین آمده که آذوقه و خوراک موردنیاز دام‌ها را به‌صورت هفتگی خرید می‌کنیم، تصریح کرد: دلال‌ها به خاطر اینکه می‌بینند دامداران با مشکل نقدینگی مواجه هستند، محصول تولیدی را با پایین‌ترین قیمت می‌خرند.

سود در  جیب دلال و قصاب می‌رود

وی ادامه داد: تولید یک کیلو گوشت بین ۶۵ تا ۷۰ هزار تومان برای گاودار هزینه دارد ولی بهترین جوانه را به قیمت ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان باید بفروشد، این در حالی است که قیمت عرضه گوشت در واحدهای قصابی پایین نیامده و با همان قیمت ۱۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود بنابراین در این میان دلال و قصاب سود آن را می‌برد و دامدار و مصرف‌کننده هم متحمل ضرر و زیان می‌شوند.

این دامدار کاشمری بابیان اینکه واحدهای سنتی نیز همچون واحدهای صنعتی تولیدکننده هستند اما از نهاده یارانه‌ای بیشتری بهره‌مند هستند، گفت: از دولت درخواست داریم متناسب با جمعیت و نیاز واحدهای دامداری نسبت به اختصاص و توزیع نهاده یارانه‌ای اقدام کند، همچنین با توجه به خشک‌سالی که در منطقه وجود دارد دولت می‌تواند بدون دلالی و واسطه علوفه موردنیاز را از سایر استان‌هایی که وضعیت بهتری در این زمینه دارد تأمین کند.

وی با اذعان به اینکه تسهیلات کم‌بهره با بازپرداخت طولانی‌مدت به دامداران درواقع یک مسکن برای خروج از وضعیت بحرانی فعلی است تا دامداران مجبور نشوند دام‌های مولد را کشتار کنند، بیان کرد: کشتار دام‌های مولد درواقع یک فاجعه‌ای است که عواقب ناشی از آن ۹ ماه تا یک سال آینده پدیدار خواهد شد به‌طوری‌که قیمت شیر و گوشت حداقل دو برابر می‌شود.

محمدپور تأکید کرد: با توجه به اینکه دام‌های مولد که هرروز کشتار می‌شوند و آبستن هستند در ماه‌های آتی تبعات آن گریبانگیر نه‌تنها دامدار بلکه همه مردم خواهد شد.

وقتی هزینه نگهداری دام، با فروش دام فراهم می‌شود

یکی دیگر از دامداران کاشمری نیز تأمین علوفه و کنسانتره موردنیاز دام را اولین مشکل فراروی فعالان این صنعت عنوان کرد و گفت: یک کیلو کنسانتره دامی تا زمانی که وارد دامداری می‌شود حدود ۷ هزار تومان تمام می‌شود و این در حالی است شیری که تولید می‌کنیم از ما کیلویی ۴ هزار و ۷۰۰ تومان خریداری می‌کنند.

وحید زاده‌عباس با تأکید بر اینکه درزمینهٔ تأمین علوفه به لحاظ پرس کاه، یونجه و ذرت با مشکلات فراوانی روبرو هستیم، بیان کرد: سال گذشته قیمت یک کیلو کاه که وارد دامداری می‌شد هزار و ۲۰۰ تومان بود، اما این رقم امسال به ۴ هزار تومان افزایش رسیده است و این در حالی است که جوانه کیلویی ۴۵ هزار تومان و گاو ماده را کیلویی ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان از ما می‌خرند.

وی بابیان اینکه هیچ‌کسی نیست که به داد دامدار برسد و حداقل یک‌بار مراجعه کند و از وضعیت واحدهای تولیدی آگاه شود، خاطرنشان کرد: از مسئولین درخواست می‌کنیم برای کمک به دامداران و نجات این صنعت از وضعیت بحرانی که در آن گرفتار شدیم صادرات دام را آزاد کند تا از انباشت دام کاسته شود تا ما هم بتوانیم با فروش دام قسمتی از هزینه‌های دامداری را تأمین کنیم.

این جوان دامدار ابراز کرد: تنها کمکی که جهاد کشاورزی به دامدار می‌کند، اختصاص کنسانتره دامی است به‌طوری‌که با اختصاص ۹۰ کیلو کنسانتره در ماه تنها تأمین‌کننده ۱۰ روز خوراک یک دام است.

وی با اشاره به اینکه برای تأمین علوفه با کمبود نقدینگی مواجه هستیم، تصریح کرد: مجبوریم برای تأمین آذوقه موردنیاز سایر دام‌ها و هزینه‌های دامداری، دام مولد را بفروشیم.

تیغ تیز کشتارگاه‌ها بر گردن دام‌های مولد

یکی دیگر از فعالان صنعت دام‌پروری در کاشمر نیز با اشاره به اینکه امسال سال سختی برای دامداران است، گفت: حدود ۲۰ سال است که در این عرصه مشغول به فعالیت هستم، ولی تاکنون هیچ سالی را به بدی امسال ندیده‌ایم.

سعید زنده‌دل که تحصیل‌کرده امور دام است متذکر شد: مشکلات خشک‌سالی باعث کمبود و گرانی علوفه و تشدید مشکلات دامداران شده است و دولت هم قادر به تأمین آذوقه موردنیاز واحدهای دامداری به‌صورت یارانه‌ای نیست.

وی با اشاره به گرانی آذوقه و علوفه موردنیاز دام‌ها ابراز کرد: کنسانتره ای که دولت به‌صورت یارانه‌ای به دامداران می‌دهد تنها نیاز ۴ روز یک رأس دام را تأمین می‌کند و دامدار ناچار است مابقی روزهای ماه را آذوقه گران و باقیمت آزاد خریداری کند.

این دامدار کاشمری با تأکید بر اینکه صنعت دامداری زمین‌گیر و فعالان این حوزه در آستانه ورشکستگی قرارگرفته‌اند، خاطرنشان کرد: باید قبل از اینکه اتفاق ناگوارتری رخ دهد دولت تصمیمی برای نجات دامداران از این بحران به وجود آمده بردارد.

وی یادآور شد: در این راستا ضرورت دارد که دولت یا صادرات دام را آزاد کند تا دامدار از محل فروش و صادر کردن دام مازاد، علوفه موردنیاز سایر دام‌ها را تأمین کند، یا اینکه علوفه موردنیاز را تأمین کند.

زنده‌دل با اشاره به اینکه قرار بود دام‌ها باری از دوشمان در تأمین هزینه و مخارج زندگی بردارند، اما خودشان باری به دوشمان هستند، افزود: اگر قرار باشد روال فعلی ادامه یابد و همچنان شاهد کشتار دام‌های مولد در کشتارگاه‌ها باشیم، قطعاً در آینده‌ای نزدیک گوشت و شیر در کشور نخواهیم داشت و دولت برای تأمین نیاز مردم باید دست به واردات آن بزند.

وی بابیان اینکه دامداری‌های بسیاری به دلیل افزایش هزینه‌ها و نبود نقدینگی تعطیل شدند و مابقی نیز در آستانه ورشکستگی قرار دارند، تصریح کرد: متأسفانه یارانه اندکی هم که دولت اختصاص داده است به دلیل عدم توزیع نادرست به دست دامدار واقعی نمی‌رسد، بنابراین انتظار می‌رود در راستای حمایت از دامداران نسبت به شناسایی فعالان این حوزه اقدام شود تا یارانه به‌طور مستقیم به دامدار برسد.

مشکلات صدور تمدید پروانه واحدهای دامداری و دام‌پروری قوز بالا قوز دامداران

رئیس اداره بهبود و تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر در  شهرستان‌های کاشمر و کوهسرخ حدود ۲۱۰ هزار دام سبک و ۱۰ هزار و ۵۰۰ دام سنگین، ۷۰۰ نفر  شتر و نیز واحدهای مرغداری تخم‌گذار و گوشتی وجود دارد، گفت: مشکلات اصلی در بحث دام سبک و سنگین عمدتاً به دلیل خشک‌سالی و کاهش بارندگی‌ها به وجود آمده است.

حسن حبیب نیا با اشاره به اینکه تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد نهاده‌های دامی به‌صورت یارانه‌ای تأمین می‌شود، افزود: دامدار در سال ۹۷ هر کیلو کاه را ۷۰۰ تومان و هر کیلو ساقه گندم و جو را ۴۰۰ تومان خریداری می‌کرد، اما این رقم در سال جاری با ۸ تا ۱۰ برابر افزایش به ترتیب به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان و ۴ هزار تومان رسیده است، این در حالی است که قیمت هر کیلو بره زنده از ۶۰ هزار تومان در سال ۹۷ به ۵۰ هزار تومان در سال جاری و هر کیلو بره ماده از ۵۵ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان کاهش‌یافته است.

وی با تأکید بر اینکه با ۱۰ برابر شدن قیمت نهاده‌ها، قیمت دام کاهش چشمگیری داشته است، بیان کرد: به دلیل گرانی آذوقه، نبود نقدینگی و پایین بودن قیمت محصولات، بسیاری از دامداران دام‌های مولد و آبستن را راهی کشتارگاه می‌کنند تا از این طریق بتوانند جیره و هزینه مابقی دام‌ها را تأمین کنند.

رئیس اداره بهبود و تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر در خصوص نحوه توزیع نهاده‌های یارانه‌ای در شهرستان متذکر شد: در کمیته کنترل کیفی خوراک دام که به‌صورت ماهانه و با حضور دستگاه‌های مرتبط برگزار می‌شود، نهاده‌های دامی پس‌ازاینکه در کارخانجات خوراک دام تبدیل به کنسانتره شدند، بین واحدهای دامداری دارای پروانه و هویت توزیع می‌شوند.

وی بابیان اینکه ماه گذشته  هزار و ۸۸۰ تن کنسانتره دامی بین دامداران و گاو داران در سطح شهرستان توزیع شد، بیان کرد: به ازای هر رأس دام سبک ۹ کیلوگرم و هر دام سنگین ۹۰ کیلوگرم کنسانتره تحویل واحدهای دامداری کاشمر شد.

حبیب نیا با اذعان به اینکه این میزان کنسانتره توزیعی جوابگوی نیاز دام شهرستان نیست، اظهار کرد: این میزان کنسانتره تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز دامی شهرستان را تأمین می‌کند و به همین دلیل دامداران با مشکلات فراوانی مواجه هستند، به‌طوری‌که باوجود کاهش جمعیت دام، شاهد افزایش مشکلات دامداران هستیم.

وی با اشاره به اینکه دامداران علاوه برافزایش قیمت علوفه و آذوقه دام، در زمینهٔ دارو،کارگری، بیمه، آب، برق و گاز نیز با افزایش قیمت‌های زیادی روبرو هستند، یادآور شد: به‌عنوان‌مثال امتیاز آب برای یک واحد دامداری در سال ۹۷ حدود ۲ میلیون تومان بوده که امسال با ۱۰ برابر افزایش به ۲۰ میلیون تومان و امتیاز واحد گاوداری از ۱۰ میلیون تومان در سال ۹۷ به ۲۰۰ میلیون تومان در سال جاری افزایش‌یافته است.

رئیس اداره بهبود و تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر همچنین صدور و یا تمدید پروانه واحدهای دامداری و دام‌پروری را یکی دیگر از مشکلات دامداران عنوان کرد و ابراز کرد: با توجه به واگذاری موضوع تمدید یا صدور پروانه به بخش خصوصی واگذار، علاوه بر تحمیل هزینه‌های زیاد به دامداران باعث بروز مشکلاتی درزمینهٔ ارائه سند مالکیت برای واحد دامداری شده است، چراکه دامدار باید سند مالکیت مشاع یا شش‌دانگ ارائه دهد تا بتواند پروانه دامداری را تمدید کند یا پروانه جدید بگیرد و این در حالی است که بسیاری از منازل مسکونی روستایی فاقد سند مالکیت است.

حبیب نیا موضوع خرید تضمینی دام توسط دولت را یکی از راهکارهای برون‌رفت دامداران از مشکلات فعلی دانست و خاطرنشان کرد: دولت باید علاوه بر خرید دام حذفی و خرید تضمینی گوشت، تسهیلاتی با کارمزد پایین و بازپرداخت بلندمدت بین دامداران توزیع کند تا فعالان این حوزه بتوانند از شرایط فعلی خودشان را نجات بدهند و در آینده نیز به تولیدشان ادامه دهند.

انتهای پیام/ ۷۰۰۴۲